ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Αρσένη, έχετε διατελέσει Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Υπουργός Εθνικής Αμύνης. Θα θέλαμε ένα σχόλιο για το πρώτο αυτό χτύπημα και το πώς φτάσαμε ως εδώ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ας αρχίσουμε από αυτό: Δεν θα έπρεπε να έχουμε φτάσει ως εδώ. Ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, οι αντικειμενικοί σκοποί για τη διατήρηση της ειρήνης στην περιοχή θα μπορούσαν να είχαν επιτευχθεί με διαφορετικούς τρόπους. Ο πόλεμος αυτός γίνεται εις παραβίασιν του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, δεν έχει λοιπόν την νομιμοποίηση της κοινότητας και έτσι βλέπουμε ότι τα πράγματα έχουν πάρει μία επικίνδυνη τροπή: Τα θύματα του πολέμου δεν θα είναι μόνο στο Ιράκ. Θύματα πολέμου είναι και το θεσμικό πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και η ίδια η ΕΕ που έχει υποστεί ένα μεγάλο ρήγμα.
Αν θέλουμε να δούμε τώρα τι γίνεται από εδώ και πέρα, πρέπει να σας πω ότι εμένα, με ανησύχησε πολύ το διάγγελμα του Προέδρου Μπους χθες, το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ εξήγγειλε και συνέχεια! Μας είπε δηλαδή ότι το Ιράκ δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή μίας εκστρατείας, μας είπε με άλλα λόγια ότι θα έχουμε επεισόδια και επεμβάσεις αυτού του είδους και σε άλλες χώρες. Αυτό ξέρετε μπορεί να αποσταθεροποιήσει μία ευρύτερη περιοχή με ανυπολόγιστες παράπλευρες παρενέργειες για την ειρήνη και για τον κόσμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και βέβαια, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι, όχι μόνο φοβούμαστε αποσταθεροποιηση στην περιοχή της Μ. Ανατολής, αλλά, εμμέσως, έχει αποσταθεροποιηθεί η ίδια η Ευρώπη.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όπως σας είπα, το πλήγμα είναι σοβαρότατο στην Ευρώπη. Δεν μπορούμε τώρα να καλύψουμε τα πράγματα, λέγοντας ότι πρέπει να υπάρχει ενιαία στάση και ομόνοια
Η Ευρώπη είναι διχασμένη, όλα τα σχέδια που είχαμε για τη διεύρυνση και την Ευρωπαϊκή Ένωση και το νέο ευρωπαϊκό σύνταγμα «πάνε περίπατο».
Πρέπει τώρα να ξαναδούμε τα πράγματα από την αρχή. Έτσι όπως πάμε, δεν πρέπει να αποκλείσουμε και μία Ευρώπη – ας πούμε – a la carte, που θα υπάρχει ένας κεντρικός πυρήνας που θα είναι διατεθειμένος να προχωρήσει όχι μόνο στην οικονομική και πολιτική ένωση, αλλά και στη στρατιωτική ένωση, με μία ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και άλλες χώρες που θα προχωρήσουν μέχρι την οικονομική ένωση και θα έχουν μία πιο χαλαρή συνεργασία με τον πυρήνα της Ευρώπης. Αυτό δεν είναι ένα θετικό αποτέλεσμα. Θα θέλαμε να ήταν διαφορετικό. Μπορεί όμως έτσι να πάνε τα πράγματα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σύμφωνα με δημοσιεύματα, είναι πιθανό το ενδεχόμενο μίας συμμαχίας Γαλλίας και Γερμανίας, προκειμένου να δημιουργήσουν μεταξύ τους μία δική τους συμμαχία, μέσα ή έξω από την ΕΕ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αυτό ακριβώς σας είπα: Μία Ευρώπη a la carte.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι επιπτώσεις όμως θα έχει αυτό για τη χώρα μας;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εμείς θα θέλαμε μία ΕΕ περιεκτική, όπου όλες οι χώρες θα συνεργάζονται και θα προχωρούσαν με αμοιβαίες υποχωρήσεις σε μία κοινή εξωτερική πολιτική. Αυτό φαίνεται ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί πλέον. Η Ελλάδα θα είναι αναγκασμένη να πάρει θέσεις. Η δική μου προσωπική γνώμη είναι ότι, αν αναγκαστούμε να πάρουμε θέση, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να συνταχθούμε με αυτό που λέμε «ηπειρωτική Ευρώπη», δηλαδή με την Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες χώρες. Αυτό έχει και κάποιες συνέπειες, καθώς περιβαλλόμεθα από χώρες, όπως είναι η Βουλγαρία, η Αλβανία, τα Σκόπια, η Ρουμανία και η Τουρκία ακόμα, οι οποίες έχουν μία άλλη προσέγγιση στα πράγματα, είναι ατλαντιστές περισσότερο, παρά ευρωπαϊστές. Έχουμε και αυτό το πρόσθετο πρόβλημα.
Γιατί οι χώρες της Ευρώπης είναι χωρισμένες στα δύο πάνω σε αυτό το θέμα: Είναι οι λεγόμενες καινούριες χώρες, της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες στρέφονται μεν στην ΕΕ για χρήματα που θα στηρίξουν την οικονομική τους προσπάθειας, όταν όμως έχουν να κάνουν σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας εμπιστεύονται μόνον την Αμερική, την οποία βλέπουν ως απελευθερωτική δύναμη από την εποχή του Στάλιν, του Μπρέζνιεφ και του Γκορμπατσώφ. Αυτά δεν αλλάζουν από τη μία μέρα στην άλλη. Νομίζω ότι, αν είναι έτσι τα πράγματα, είναι καλύτερα να έχουμε μία πιο «καθαρόαιμη» κεντρική Ευρώπη, η οποία τουλάχιστον συμφωνεί και έχει μία κοινή πολιτική σε θέμα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας κλπ., παρά να έχουμε αυτό το κομφούζιο, μία Σύνοδο Κορυφής, διηρημένη, η οποία συζητά για λίγο και παρακολουθεί από την τηλεόραση να πέφτουνε βόμβες στο Ιράκ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ελλάδα πιστεύετε ότι θα έπρεπε να κινηθεί προς τον πυρήνα της Ευρώπης, και όχι να κινηθεί λίγο προς την Ατλαντική Συμμαχία.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Νομίζω ότι η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή: Πρέπει να ταχθεί μαζί με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και να προσπαθήσει να αποφευχθεί ένα οριστικό ρήγμα μέσα στην ΕΕ, καθώς δεν είναι ευνοϊκό αυτό που συμβαίνει τώρα.
Τελικά όμως δεν θα την αποκαλούσα «Ατλαντική Συμμαχία»: Εδώ έρχονται σε σύγκρουση δύο ιδεολογίες και μοντέλα: Το μοντέλο που προωθείται αυτή τη στιγμή δεν είναι μία συμμαχία, αλλά μία αυτοκρατορία, με κορυφή ένα κυρίαρχο κράτος, οι ΗΠΑ, και καλούνται όλα τα άλλα κράτη να είναι όχι σύμμαχοι, αλλά οπαδοί, που θα ακολουθούν και θα υπακούουν. Εγώ πιστεύω ότι αυτό το σύστημα – που πολλοί το αποκαλούν «Ατλαντική Συμμαχία», εγώ το αποκαλώ «Αυτοκρατορικό Σύστημα» – δεν είναι βιώσιμο και αργά ή γρήγορα θα καταρρεύσει.
Το άλλο σύστημα πρεσβεύει ότι ο κόσμος θα πρέπει να κυβερνηθεί όχι φυσικά μέσα από πολέμους, αλλά μέσα από μία συλλογική προσπάθεια και με συλλογικές αποφάσεις, με κατεύθυνση την ειρηνική επίλυση των διαφορών. Αυτό είναι το πρότυπο των Ηνωμένων Εθνών, που, παρά τις ατέλειές του, αποτελεί τον ασφαλέστερο τρόπο να αποφύγουμε τον πόλεμο σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτός είναι ο δρόμος που θα δώσει μία άλλη βάση στην ΕΕ να αγκαλιάσει όλες τις χώρες. Και επανέρχομαι σε αυτό που έχω πει εδώ και πολλά χρόνια: Η ΕΕ θα συνεργαστεί και με τη Ρωσία. Η συνεργασία των ευρωπαϊκών χωρών με τη Ρωσία είναι αυτό που θα δώσει βαρύτητα, θα δημιουργήσει έναν πόλο πολιτικό και οικονομικό που θα έχει ιδιαίτερο βάρος στην παγκόσμια σκηνή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιες είναι οι επιπτώσεις του πολέμου στο χώρο της οικονομίας, με καθημερινούς όρους; Διαβάζω ότι οι τιμές ορισμένων τροφίμων έχουν υπερδιπλασιαστεί, για να μην περάσω στο πετρέλαιο.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όταν υπάρχει αβεβαιότητα και αστάθεια, οι τιμές ανεβαίνουν. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο γιατί ανεβαίνει το κόστος, όπως στην περίπτωση του πετρελαίου, αλλά και γιατί υπεισέρχεται ο παράγοντας της αισχροκέρδειας. Εγώ πάντως νομίζω ότι οι οικονομικές επιπτώσεις μπορούν να ελαχιστοποιηθούν με δύο μέτρα που πρέπει να πάρει η κυβέρνηση:
Το ένα είναι ότι θα πρέπει να εντείνει τον έλεγχο της αγοράς, καθώς υπάρχουν αυξήσεις τιμών που δεν δικαιολογούνται, υπάρχει αισχροκέρδεια και πρέπει να χτυπηθεί.
Το δεύτερο είναι ότι, αν ανέβουν υπερβολικά οι τιμές των καυσίμων, θα πρέπει να ελαττώσει τον φορολογικό συντελεστή, διότι, όπως ξέρετε, στην τιμή του πετρελαίου το 52% δεν πηγαίνει στον παραγωγό του πετρελαίου, αλλά είναι φόρος. Όταν λοιπόν ανεβαίνουν οι τιμές, μπορούμε να συγκρατήσουμε λίγο τα φορολογικά έσοδα σε ένα σταθερό επίπεδο, έτσι που να αποθαρρύνουμε τον πληθωρισμό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αντέχει όμως η ελληνική οικονομία να το κάνει αυτό;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ο φόρος είναι ένα ποσοστό επί της τιμής. Όταν λοιπόν η τιμή ανεβαίνει και αφήνεις το ίδιο ποσοστό φορολογίας, ανεβαίνουν και οι φόροι. Αυτό που λέω είναι να μείνουν σταθερά τα φορολογικά έσοδα, δηλαδή να μην μειωθούν αλλά και να μην αυξηθούν, έτσι που η αύξηση των τιμών να καθρεφτίζει μόνο την αύξηση του κόστους του πετρελαίου, όχι και την αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Αυτό θα είναι πάρα πολύ σημαντικό στην καταπολέμηση του πληθωρισμού. Γιατί, αντί να ανέβουν οι τιμές κατά 20%, που θα ανέβαιναν με το ισχύον σύστημα, θα ανέβουν κατά 9 με 10%. Η διαφορά είναι μεγάλη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτά τα οικονομικά μέτρα πρέπει να ληφθούν από τώρα;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Νομίζω ότι για το συγκεκριμένο μέτρο είναι νωρίς, γιατί είχε και μία κάμψη η τιμή του πετρελαίου. Θα περιμένουμε. Όσον αφορά όμως στους αγορανομικούς ελέγχους, θα πρέπει να ληφθούν τώρα μέτρα. Θα έλεγα, χθες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλά λέγονται για την ασφάλεια της χώρας μας, ότι είναι ένα test event, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Κατά πόσο πρέπει η Ελλάδα, στο μέτρο που μπορεί και πρέπει, τις συμμαχικές δυνάμεις στην επιχείρηση κατά του Ιράκ;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πρώτα απ” όλα, όσον αφορά στις επιπτώσεις στο στρατιωτικό τομέα, η Ελλάδα είναι κοντά στη Μ. Ανατολή, είναι όμως πολύ μακριά από το θέατρο πολέμου. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία μα καμία αρνητική συνέπεια της στρατιωτικής αυτής επέμβασης στο περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών. Ελπίζω αυτό να το κατανοήσουν και οι τουρίστες, που θα ήθελαν να μας επισκεφθούν την Άνοιξη και το Καλοκαίρι, ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα ασφαλής.
Όσον αφορά στο θέμα της στρατιωτικής υποβοήθησης, θα πρέπει να πούμε ότι εμείς δεν συμφωνούμε με τον πόλεμο, τον θεωρούμε παράνομο σύμφωνα με τη ρήτρα του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και επομένως δεν πρέπει να συμμετέχουμε.
Αυτό το οποίο οφείλουμε να κάνουμε – και δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά, δυστυχώς, αυτή τη στιγμή – είναι να τηρήσουμε όσα απορρέουν από τις συμφωνίες που έχουμε ήδη υπογράψει στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ κλπ. Πέρα όμως από αυτά, δεν πρέπει να προχωρήσουμε σε οποιαδήποτε βοήθεια σε μία στρατιωτική επέμβαση που για εμάς δεν έχει νόημα και είναι και παράνομη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς εκτιμάτε τη στάση της Τουρκίας, η οποία, παρά τις συνθήκες, αρνήθηκε να παράσχει βοήθεια σε στρατιωτικό επίπεδο;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Νομίζω ότι η Τουρκία είχε να διαπραγματευθεί άλλα θέματα με τους Αμερικανούς, όσον αφορά στην κουρδική περιοχή και την πιθανότητα δημιουργίας μίας αυτόνομης περιοχής Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ. Νομίζω, ζήτησε να έχει το πάνω χέρι, ζήτησε να τεθεί αυτή η περιοχή υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή και αυτό δεν το έχουν δεχθεί οι αμερικανοί. Γι” αυτό και οι Τούρκοι περιορίστηκαν μόνο στο να αφήσουν ελεύθερο τον εναέριό τους χώρο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορεί η Ελλάδα να εκμεταλλευθεί την παρούσα κατάσταση σε σχέση με την Κύπρο;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όχι. Ο πόλεμος αυτός μπορεί να αποβεί εις βάρος της Τουρκίας. Αυτό είναι ένα θέμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς πρέπει να σπεύσουμε προς την άλλη πλευρά. Πρέπει να κρατήσουμε μία σταθερή θέση.
Η θέση μας για την Κύπρο είναι σταθερή. Η Κύπρος μπαίνει στην ΕΕ. Ένα κομμάτι της κατέχεται – πάλι παράνομα – από τουρκικά στρατεύματα και θα πρέπει να βρούμε μία πολιτική λύση του θέματος, στο πλαίσιο πλέον όχι του σχεδίου Ανάν, αλλά στο πλαίσιο της ΕΕ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σύμφωνα με δήλωση του πρώην αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας, εφόσον το ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου γίνει δεκτό στην Ευρώπη, θα πρέπει να γίνει η τυπική προσάρτηση των κατεχομένων
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αυτές είναι οι φραστικές βιαιότητες των Τούρκων που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός κλίματος. Ας μην ξεχνούμε ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας θα κριθεί από την ΕΕ, όταν το 2004 θα συζητηθεί η τουρκική πορεία προς την ΕΕ. Όλα θα ληφθούν υπ” όψιν.
Αυτό που θα ήθελα εγώ είναι ο πυρήνας της ΕΕ να είναι ξεκάθαρος, μακριά από αμερικανο-βρεττανικές επιρροές, που υπήρχαν μέχρι σήμερα. Βλέπετε, η Βρεττανία δεν έπαιξε θετικό ρόλο, ούτε στην περίπτωση της Κύπρου, ούτε στην περίπτωση του Ιράκ. Αυτό πρέπει να το κατανοήσουν οι ηπειρωτικές δυνάμεις της Ευρώπης. Ο ντε Γκωλ, εδώ και πολλά χρόνια, το είχε διαβλέψει και το είχε πει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάντως, πολλοί λένε ότι η Τουρκία κρατά μία ευρωπαϊκή στάση στο θέμα του πολέμου.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Κρατά μία στάση δική της, εθνική, που εξυπηρετεί τα εθνικά της συμφέροντα. Μία στάση που επηρεάζεται από τις ανακατατάξεις που κατ” ανάγκην θα γίνουν την περιοχή. Μέλλεται ένα Κουρδιστάν εκεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία εκτίμηση για την ολοκλήρωση του πολέμου και τη βραδυνή εαρινή Σύνοδο στην Ευρώπη.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Οι περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι ο πόλεμος αυτός δεν θα είναι μεγάλης διάρκειας και ότι θα τελειώσει μέσα σε λίγες εβδομάδες. Τα απρόοπτα βέβαια πάντα υπάρχουν και δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα γίνει. Πάντως, εγώ επισημαίνω, για μία ακόμη φορά, τον κίνδυνο και την αβεβαιότητα μετά τον πόλεμο. Τα σημαντικά πολιτικά αλλά και στρατιωτικά προβλήματα θα είναι μετά τον πόλεμο.
Όσον αφορά τη βραδινή Σύνοδο Κορυφής, νομίζω ότι το ελάχιστο που θα πρέπει να γίνει είναι και πρέπει να κληθεί από την Προεδρία, είναι να ζητηθεί από την ομάδα του Μπλερ, του Αθνάρ και του Πορτογάλου να εξηγήσουν την αντιδεοντολογική τους στάση και την παρουσία τους στις Αζόρες. Να εξηγήσουν το ότι κινήθηκαν τελείως εξωθεσμικά και τίναξαν στον αέρα τη συνοχή της Συνόδου Κορυφής. Νομίζω ότι πρέπει να δώσουν εξηγήσεις. Δεν θα ήθελα δηλαδή να δω στη Σύνοδο Κορυφής μία προσπάθεια κουκουλώματος, γιατί έτσι δεν θα είμαστε αξιόπιστοι στον κόσμο. Δεν μπορούμε να λέμε ότι προσπαθούμε για την ενότητα. Δεν υπάρχει ενότητα. Υπάρχει ένα μεγάλο ρήγμα μέσα στην Ευρώπη το οποίο θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ, κύριε Αρσένη.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Κι εγώ σας ευχαριστώ.
