ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να συζητήσω μαζί σας τα προβλήματα της οικονομίας, αλλά δεν μπορώ να αποφύγω, κ. Αρσένη, να σας ζητήσω ένα σχόλιο για το προηγούμενο πόστο σας στο Υπουργείο Παιδείας, μ” αυτά που συμβαίνουν στα Πανεπιστήμια.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Υπάρχει μια διένεξη ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και στους Πανεπιστημιακούς που νομίζω ότι μπορεί να αντιμετωπισθεί επιτυχώς και να επιλυθεί. Δεν καταλαβαίνω γιατί μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει δυνατόν να βρεθεί μια λύση. Πρώτα απ” όλα, πρέπει να πούμε ότι δυο είναι τα βασικά προβλήματα: το συνταξιοδοτικό των πανεπιστημιακών και το μισθολογικό. Όσον αφορά στο συνταξιοδοτικό, το οποίο έχει μια προϊστορία και μια δέσμευση από την προηγούμενη κυβέρνηση ότι θα λυθεί, πρέπει να πούμε ότι σήμερα ο πανεπιστημιακός παίρνει ως σύνταξη το 40% του μισθού του, ενώ θα πρέπει να εξισωθεί με ό,τι γίνεται στον άλλο δημόσιο τομέα, δηλαδή στο 80% που βαθμιαία θα πάει στο 70%.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έγινε ένα βήμα, θα πάει κάπου στο 60%
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Θα πάει στο 60%, αυτό όμως δεν είναι ικανοποιητικό. Εγώ νομίζω ότι η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει παραπάνω και να το πάει στο 70% και να λυθεί κάτι που στο κάτω-κάτω είναι και μια κυβερνητική δέσμευση. Τώρα, όσον αφορά στο μισθολογικό, είναι αλήθεια ότι από το ΄98 δεν έχουν αυξηθεί οι μισθοί των πανεπιστημιακών. Από την άλλη μεριά, είναι κατανοητό ότι αυτή τη στιγμή τουλάχιστον και τον επόμενο χρόνο η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αυξήσεις μισθών. Η λύση λοιπόν που θα πρότεινα εγώ είναι τώρα να συζητηθούν οι νέοι άξονες μισθολογίου των πανεπιστημιακών και οι αυξήσεις αυτές να ισχύσουν από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, 2003-2004. Εγώ νομίζω ότι είναι εντός των δυνατών ορίων της κυβέρνησης και νομίζω ότι και οι πανεπιστημιακοί θα πρέπει να κατανοήσουν τη γενικότερη κατάσταση και να λυθεί το θέμα το οποίο αυτή τη στιγμή επιβαρύνει τους φοιτητές. Αυτό θα ήταν το πακέτο το οποίο νομίζω θα μας έδινε τη λύση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Αρσένη, με όσα μας είπατε για το όρια των δυνατοτήτων της κυβέρνησης, δηλαδή του προϋπολογισμού, μας φέρατε στο δεύτερό μας θέμα: Πείτε μου κάτι, πιστεύετε ότι η πραγματικότητα των πλούσιων ταμείων που είχαμε το 2000-2001 είναι τώρα μια πραγματικότητα λιγότερο σίγουρη, όσον αφορά στις δυνατότητες του προϋπολογισμού να χρηματοδοτήσει και το πακέτο του ασφαλιστικού – η απόφαση του Ιουνίου – αλλά να αντιμετωπίσει και χιλιάδες αιτήματα από τους δημοσίους υπαλλήλους μέχρι τα προβλήματα των επιδοτήσεων μέχρι τα προγράμματα των δημοσίων επενδύσεων;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εγώ φοβάμαι ότι είχε δημιουργηθεί μια προσδοκία, ψευδής προσδοκία, ότι όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο πιο άνετα θα είμαστε οικονομικά. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Τώρα, μέσα στην ΟΝΕ, έχουμε να αντιμετωπίσουμε οξυμένα προβλήματα, τα οποία πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με μειωμένα περιθώρια κινήσεων του κρατικού προϋπολογισμού. Και φοβάμαι ότι φέτος, ο προϋπολογισμός για το επόμενο έτος έχει πολύ λιγότερα περιθώρια κινήσεων απ” ότι είχαμε πέρυσι. Και όσο η παραγωγικότητά μας δεν κινείται με ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης, όσο προχωράμε προς το 2005 στο 2006, θα έχουμε σημαντικότερα προβλήματα. Αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε και εγώ, επειδή ακούω αυτή τη συζήτηση τώρα για φορολογικές ελαφρύνσεις και άλλα, θα έλεγα ότι η συζήτηση θα πρέπει να πάει σε έναν άλλο τομέα:
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πώς θα μπορέσουμε τώρα, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Νομισματική Ένωση, να αντιμετωπίσουμε τον οξυμένο ανταγωνισμό με λιγότερα εργαλεία από αυτά που είχαμε πριν και με χαμηλή παραγωγικότητα; Η λύση είναι μια: Να αυξήσουμε την παραγωγικότητά μας, με συντονισμένες προσπάθειες αναπτυξιακές σε όλους τους τομείς και προεργασία. Και αυτό, δυστυχώς, δεν έχει γίνει. Το έχω πει εδώ και δυο χρόνια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εγώ θα σας πάω 20 χρόνια πίσω, γιατί από το πρώτο πόστο που είχατε αναλάβει, είχατε πει για πρώτη φορά ότι στην Ελλάδα καταναλώνουμε περισσότερα από όσα παράγουμε.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ακριβώς
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και φαίνεται ότι αυτή η διαπίστωση παρακολουθεί την εξέλιξή μας 20 χρόνια τώρα.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ακριβώς. Εγώ θα σας πω δυο στοιχεία στατιστικά τα οποία για μένα είναι συνταρακτικά και πρέπει να τα κατανοήσουμε. Εισάγουμε τώρα περίπου το μισό των αγαθών τα οποία καταναλώνουμε, ενώ πριν οι εισαγωγές ανέρχονταν μόλις στο 25%. Έχουμε δηλαδή διπλασιάσει την εξάρτησή μας από την παραγωγή στο εξωτερικό. Με άλλα λόγια, έχει συρρικνωθεί η εσωτερική μας παραγωγή, ενώ τα επίπεδα της κατανάλωσής μας έχουν μείνει υψηλά. Παράλληλα, εδώ και 5 χρόνια, το ελληνικό νοικοκυριό αποταμίευε περίπου 18% του εισοδήματός του. Τώρα, αυτό έχει κατέβει στο 8%… Όταν λοιπόν οι εσωτερικές μας αποταμιεύσεις είναι χαμηλές, όταν η παραγωγή μας είναι χαμηλή, δεν θα μπορέσουμε επ” άπειρον να διατηρήσουμε υψηλά επίπεδα κατανάλωσης και χαμηλή παραγωγή. Αυτό είναι πάρα πολύ απλό. Και, δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια δεν μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το βασικό έλλειμμα, το οποίο εγώ ονομάζω παραγωγικό έλλειμμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και υποθέτετε ότι το συμπέρασμα από την αξιοποίηση του Β΄ ΚΠΣ και τώρα του Γ” θα είναι ότι θα αποκτήσουμε τουλάχιστον υποδομές, δηλαδή θα γίνει η αναγκαία επένδυση σε υποδομές, ώστε μετά να έρθει και η δραστηριοποίηση σε νέους τομείς της παραγωγής;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πρέπει να πω ότι έχουν γίνει και γίνονται έργα υποδομής τα οποία θα βοηθήσουν πολύ στη δημιουργία συνθηκών για την αύξηση της παραγωγικότητάς μας, όμως δεν προχωράμε με αρκετά ικανοποιητικούς ρυθμούς. Εδώ έχουμε έναν ολόκληρο τομέα, τον αγροτικό τομέα, στον οποίο δεν έχουν γίνει τα αναγκαία βήματα για τον εκσυγχρονισμό και την αύξηση της παραγωγικότητας με αλλαγή καλλιεργειών κλπ. Έχουμε τον τομέα των υπηρεσιών, όχι μόνο του ιδιωτικού, αλλά και του δημόσιου τομέα, όπου η παραγωγικότητα είναι πάρα πολύ χαμηλή και υποχωρεί σε ορισμένους τομείς, όπως στον δημόσιο τομέα. Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι η αύξηση της παραγωγικότητας δεν αφορά σε ένα νομοθέτημα ή ένα μόνο τομέα. Αφορά στη συσστράτευση όλων των παραγωγικών τάξεων της κοινωνίας, για ένα άλλο αναπτυξιακό κλίμα το οποίο δεν επικρατεί στη χώρα μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και λέτε ότι δεν επικρατεί κατά τη γνώμη σας, διότι οι πολιτικοί στέργουν να επιβραβεύουν κάθε αίτημα που έρχεται για την προσωρινή αύξηση του πλούτου του διαθέσιμου στο νοικοκυριό και δεν ωθούν τα πράγματα προς αλλαγή νοοτροπιών και δομών;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Θα έλεγα ότι και ο πολιτικός κόσμος – δεν αφορά αυτό μόνο σε ένα κόμμα, αλλά σε όλα τα κόμματα – αλλά και η κοινωνία μας δεν βρίσκονται μέσα σε ένα κλίμα μεταρρυθμίσεων και αλλαγών. Είμαστε μέσα σε ένα κλίμα βολέματος και μικρών βημάτων τη στιγμή που χρειάζονται τολμηρές κινήσεις προς τα εμπρός. Δεν έχουν γίνει βασικές μεταρρυθμίσεις σε βασικούς τομείς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πρέπει να αλλάξει το πολιτικό κλίμα για να χαραχτεί μια καινούρια πορεία, αν αποδίδω σωστά τη σκέψη σας;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν είναι μόνο το πολιτικό κλίμα. Νομίζω ότι και γενικότερα η κοινωνία βρίσκεται σε μια περίοδο εφησυχασμού και αδράνειας και έτσι βασικές μεταρρυθμίσεις τολμηρές δεν μπορούν να επιχειρηθούν ή αν επιχειρηθούν, δεν αποδίδουν. Χρειάζεται λοιπόν να σπάσουμε αυτό το κλίμα και εδώ φυσικά η ευθύνη είναι πολιτική, το δέχομαι αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και σε ό,τι αφορά στη δική σας παράταξη, ποιες νομίζετε ότι θα ήταν επιγραμματικά οι κινήσεις προς την αλλαγή του κλίματος;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εγώ νομίζω, πρώτα απ΄ όλα, ότι, αντί να γίνει τόσο πολλή συζήτηση για τη λεγόμενη φορολογική μεταρρύθμιση, πράγμα που δεν μπορεί να γίνει αυτή τη στιγμή – γιατί αυτή τη στιγμή δεν νομίζω ότι μπορούν να μειωθούν σημαντικά τα φορολογικά έσοδα, καθώς έχουμε τεράστιες ανάγκες για την παιδεία και για το ασφαλιστικό – θα είναι καλύτερα να μιλήσουμε για το παραγωγικό μας έλλειμμα, για την ανάγκη να εγκαταλείψουμε την φιλοσοφία της ήσσονος προσπάθειας και να συσστρατευθούμε όλοι, έτσι ώστε το έλλειμμα της παραγωγικότητας που έχουμε – σημειωτέον ότι η παραγωγικότητά μας ανέρχεται στο 65% του μέσου ευρωπαϊκού όρου – αυτό το 35% έλλειμμα που έχουμε να καλυφθεί, ας πούμε, μέσα σε μια δεκαετία το πολύ. Και να πούμε ποιες είναι οι βασικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν σε βασικούς κλάδους και χώρους, στον αγροτικό τομέα, στον τομέα των μικρομεσαίων , στην μεταποίηση, στον τουρισμό, αλλά πάνω απ” όλα στον δημόσιο τομέα.
Και κάτι άλλο, το οποίο εγώ θεωρώ σημαντικό για να μπορεί να περάσει αυτό το κλίμα της αλλαγής και της ανάπτυξης: Θα πρέπει, πρώτα απ” όλα, να περάσει ένα κλίμα ότι επιβραβεύεται η δημιουργική προσπάθεια και ότι ξεριζώνουμε επιτέλους από τον τόπο μας τη διαφθορά, η οποία υπάρχει παντού. Εδώ έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, όπου ο πολίτης, για να κάνει τις νόμιμες δοσοληψίες του με το δημόσιο, να πρέπει να λαδώσει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και, κατά την κρίση σας, επειδή έρχεστε και από μια περίοδο εκτός λεκανοπεδίου, πιστεύετε ότι αυτό είναι βασικό ζήτημα στην κρίση πλέον των πολιτών;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εγώ νομίζω ότι είναι βασικό ζήτημα και αυτό πρέπει να το χτυπήσουμε και να το χτυπήσουμε στην καρδιά του. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε μόνο με το καλό παράδειγμα. Για να ακολουθήσει ο πολίτης, θα πρέπει να πειστεί ότι αυτό γίνεται παντού και κυρίως από τις ηγεσίες του.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και, κατά συνέπεια, κλείνοντας εδώ τη συζήτησή μας, ενδεχομένως «καλό παράδειγμα» σημαίνει ότι κάποια στιγμή πρέπει κανείς να αρχίσει παίρνοντας κεφάλια, διότι θα πρέπει να δοθεί το καλό παράδειγμα με την επιβολή ποινών.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Το καλό παράδειγμα αλλά και οι ποινές αποτελούν βασικά στοιχεία.
