ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορεί ένα τυχαίο περιστατικό να οδηγήσει – ενδεχομένως – και σε θερμό επεισόδιο;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εάν η τουρκική πλευρά δεν επιδιώκει θερμό επεισόδιο θα πρέπει να μειώσουμε πάρα πολύ τις πιθανότητες του τυχαίου γεγονότος, του ατυχήματος. Η πιθανότητα όμως εσκεμμένης ενέργειας είναι κάτι που θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και δεν μπορεί, όπως είπατε, να αποκλειστεί. Δέχεστε και εσείς τη θεωρία που διατυπώνεται ευρέως ότι το περιστατικό είναι συνέπεια της διελκυστίνδας, μάλλον του παιχνιδιού εξουσίας, ανάμεσα στο στρατιωτικό κατεστημένο και στην κυβέρνηση Ερντογάν;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Υπάρχει μία δόση αλήθειας σε αυτό, είναι όμως παγίδα να μπούμε εμείς σε αυτή τη λογική: Αν υπάρχουν δύο αντιτιθέμενες πολιτικές δυνάμεις στην Τουρκία, είναι παγίδα να καταδικάσουμε τη μία και να δικαιολογήσουμε την άλλη. Το κράτος της Τουρκίας είναι ενιαίο κράτος, τουλάχιστον όσον αφορά σε εμάς και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν μπορεί να λειτουργήσει ως άλλοθι για τη νόμιμη κυβέρνηση της Τουρκίας, με τον Ερντογάν να λέει ότι αυτά υπάρχουν γιατί κάποιοι στρατιωτικοί λειτουργούν διαφορετικά. Δεν μπορούμε να πέσουμε σε αυτή την παγίδα. Εμείς πρέπει να πούμε «ή είσαι κυβέρνηση ή δεν είσαι. Εάν οι στρατιωτικοί έχουν κάνει πραξικόπημα και αυτοί καθορίζουν την εξωτερική πολιτική, ουσιαστικά έχουν καθαιρέσει την κυβέρνηση και θα πρέπει να δούμε τις συνέπειες που αυτό θα έχει όσον αφορά στην ΕΕ».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλώς δηλαδή λαμβάνουμε υπόψη στις αναλύσεις μας το διχασμό που υπάρχει στην Τουρκία, αλλά να αντιμετωπίζουμε την Άγκυρα ως ενιαία εξουσία.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ακριβώς. Άλλωστε, υπάρχει και ένα στοιχείο παιχνιδιού. Το παιχνίδι της Τουρκίας είτε είναι πολιτικές δυνάμεις είτε γραφειοκρατία των στρατιωτικών είναι να σύρουν την Ελλάδα σε μία πολιτική διαπραγμάτευσης για το Αιγαίο κλπ. Επιδιώκουν ουσιαστικά μία μοιρασιά στο Αιγαίο. Όσο δημιουργείται μία ένταση και περνά στο εξωτερικό, στην Ευρώπη, στην Αμερική ότι εδώ υπάρχει πρόβλημα, τα αντανακλαστικά των ξένων θα είναι ότι πράγματι υπάρχει πρόβλημα, βρείτε τα εσείς. Εμείς θα πρέπει να υποστηρίξουμε την πάγια θέση μας, να πούμε δηλαδή ότι δεν υπάρχει καμία μα καμία δικαιολογία από την πλευρά της Τουρκίας γι” αυτές τις διεκδικήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχετε στοιχεία ότι έχουμε αποστεί από την πάγια θέση μας;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Μπορεί να μην έχουμε αποστεί, από τη στιγμή όμως που δεχόμαστε κάποια πράγματα και στέλνουμε διαμαρτυρίες στο εξωτερικό, δημιουργείται μία κατάσταση. Δεν υποστηρίζω ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε σε θερμές ενέργειες από την πλευρά μας. Κάθε άλλο. Δεν πρέπει να πέσουμε σε αυτή την παγίδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμείς στέλνουμε αυτή τη διαμαρτυρία. Τι άλλο, κατά τη γνώμη σας, θα μπορούσαμε να κάνουμε;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αυτό που σας είπα και πριν: Θα πρέπει η Ελλάδα να θέσει πλέον το θέμα – για να χρησιμοποιήσω μια παλιά έκφραση – ποιος κυβερνά επιτέλους στην Τουρκία. Εάν αυτό δεν το επιθυμεί η κυβέρνηση της Τουρκίας, αλλά ουσιαστικά το πράττει, εάν οι στρατιωτικοί καθορίζουν την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, αυτό είναι ένα πρόβλημα για την ΕΕ. Αυτή η αντιμετώπιση είναι πολύ διαφορετική από το να πούμε ότι εδώ υπάρχουν διαφορές μεταξύ δύο χωρών και τσακώνονται στο χώρο του Αιγαίου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν καταλαβαίνω πρακτικά τι θα μπορούσαμε να κάνουμε.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Υπάρχει μία σειρά από πολιτικές πράξεις που μπορούν να κλιμακώσουν την αντίστασή μας σε αυτή την πρόκληση και μπορούν να είναι και αποτελεσματικές. Δεν θα ήθελα τώρα να είμαι συγκεκριμένος, θα ήθελα όμως να σας πω ότι, εδώ και τρεις εβδομάδες είχαμε ζητήσει να συζητηθεί αυτό το θέμα. Μάλιστα εγώ είχα προτείνει να συζητηθεί και κεκλεισμένων των θυρών στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας. Και όμως δεν έχει γίνει τίποτε.
Αυτά είναι θέματα που δεν πρέπει να τα δούμε κομματικά, είναι θέματα εθνικά. Πρέπει να συζητήσουμε. Ξέρουμε ότι η επιδίωξη της Τουρκίας είναι να οξύνει την κατάσταση και να μας σύρουν σε συζήτηση με όρους που δεν είναι αποδεκτοί από εμάς και θα πρέπει να βρούμε τους τακτικούς διπλωματικούς χειρισμούς για να το αντιμετωπίσουμε αυτό και να μη δημιουργηθεί μία de facto κατάσταση, πράγμα που μπορεί να γίνει και χωρίς θερμό επεισόδιο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας μάλλον μετατίθεται για μετά την Προεδρία..
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εδώ τίθεται ένα θέμα λειτουργίας της Βουλής. Η Βουλή, για να είναι χρήσιμη, πρέπει να είναι και σε κάποια ετοιμότητα. Εγώ είχα πει ότι αυτή η συζήτηση έπρεπε να γίνει εντός 2-3 ημερών. Εάν το είχαμε κάνει αυτό, θα είχαμε τότε τη δυνατότητα – και έχουμε και πολιτικούς με μεγάλη εμπειρία σε αυτά τα θέματα – να πούμε τις απόψεις μας και να βρούμε ένα κοινό παρονομαστή ώστε να διαμορφώσουμε μία συνισταμένη της εξωτερικής πολιτικής στη δύσκολη στιγμή. Δεν θα ήταν δύσκολο να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα εκεί. Και υπενθυμίζω ότι η διαδικασία θα ήταν κεκλεισμένων των θυρών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλλάζοντας θέμα, με το κλίμα των τελευταίων ημερών, πιστεύετε ότι θα πρέπει να τροποποιηθούν οι πρωτοβουλίες που θα πάρει ο Πρωθυπουργός στις αρχές του Ιουλίου; Τις έχει προαναγγείλει. Πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι πιο ριζοσπαστικές;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Έχω τοποθετηθεί επανειλημμένως σε αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι πρέπει να δοθεί ένα άλλο πολιτικό στίγμα του ΠΑΣΟΚ προς τα έξω, πράγμα που συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων και αλλαγή πολιτικής σε συγκεκριμένα θέματα και ιδίως, όσον αφορά στην οικονομική και κοινωνική πολιτική.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και φαντάζομαι ότι αφορά και στην αλλαγή προσώπων.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αυτό έχει δευτερεύουσα σημασία, κε. Πάϊκο, γιατί η αλλαγή προσώπων, από μόνη της δεν σημαίνει τίποτε. Μπορεί να δημιουργεί κάποιες εντυπώσεις για 24 ή 48 ώρες, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι μία άλλη πορεία, μια άλλη προοπτική η οποία θα είναι αξιόπιστη προς τα έξω. Φυσικά, για να επιτευχθεί αυτό, μπορεί να είναι αναγκαία και κάποια αλλαγή προσώπων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό δεν προϋποθέτει τη σύγκλιση εκτάκτου προγραμματικού συνεδρίου, όπως έχει ήδη προταθεί;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Λειτουργούμε με πολύ αργά αντανακλαστικά. Αυτό το είχα προτείνει εγώ εδώ και τρία χρόνια. Φοβάμαι ότι τώρα – σας το λέω ειλικρινά – είναι λίγο αργά να συζητηθούν αυτά σε ένα προγραμματικό σχέδιο. Γιατί για να γίνει ένα προγραμματικό συνέδριο σοβαρό και να μην είναι ένα πανηγύρι χρειάζεται να γίνει μια σοβαρή προετοιμασία στη βάση, ώστε να καταλήξουμε σε κάποιες προτάσεις και αυτές οι προτάσεις να πάνε για συζήτηση στο συνέδριο. Δεν υπάρχει ούτε ο χρόνος ούτε το κλίμα.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε όμως – και αυτό είναι ζήτημα της Κ.Ε. της Κυβέρνησης και φυσικά του Πρωθυπουργού πάνω απ” όλα – είναι να εντοπίσουμε 2-3 βασικά ζητήματα τα οποία είναι καυτά μέσα στην κοινωνία και να δούμε πώς θα τα αντιμετωπίσουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Κι εγώ σας ευχαριστώ.
