ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε την τιμή να έχουμε κοντά μας τον πρώην Υπουργό, κο. Γεράσιμο Αρσένη. Κε Αρσένη, καλή σας μέρα. Μπορείτε να μας πείτε τι είναι τέλος πάντων αυτό το σχέδιο Ανάν; Είναι καλό ή κακό; Πρέπει να το αποδεχθούμε ή όχι;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Για να μην περιπλέξω περισσότερο τα πράγματα, αυτό που πρέπει να πούμε, αφού τον ευχαριστήσουμε για τον κόπο που έκανε να εκπονήσει αυτό το σχέδιο είναι ότι χρειαζόμαστε άνετο χρόνο, για να το μελετήσουμε, να το συζητήσουμε και να έχουμε και ανταλλαγή απόψεων και στη Λευκωσία και στην Αθήνα. Άρα, το χρονοδιάγραμμα που μας παρουσιάζει είναι ένα χρονοδιάγραμμα τόσο ασφυκτικό που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Θα πρέπει οι συζητήσεις, ο διάλογος για την πολιτική επίλυση του κυπριακού να γίνει σε άλλους χρόνους και με άλλη ταχύτητα από αυτήν που υποδεικνύει ο ΓΓ του ΟΗΕ.
Εάν δεχθούμε το χρονοδιάγραμμά του, τότε όχι μόνο δεν θα έχουμε συζήτηση ουσιαστική, αλλά θα έχουμε βάλει την ένταξη της Κύπρου κάτω από την πίεση αποδοχής αυτού του σχεδίου. Δηλαδή, αυτό που εμείς καταφέραμε στο Ελσίνκι, να αποσυνδέσουμε την ένταξη από την πολιτική λύση, το χρονοδιάγραμμα του Κόφφι Ανάν το ανατρέπει, εντάσσοντας ουσιαστικά την πολιτική λύση στην ενταξιακή διαδικασία. Και αυτό δεν είναι αποδεκτό. Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να κάνουμε. Δηλαδή, στις 12 του μηνός δεν μπορούμε να έχουμε σχόλια επί της προτάσεως Κόφφι Ανάν στην Κοπεγχάγη. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εκεί είναι να πούμε ότι δεν έχει επιτευχθεί λύση και ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται, χωρίς να υπάρχουν δεσμευτικές προθεσμίες για δημοψηφίσματα και για αποφάσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχω την αίσθηση ότι ακούσαμε κάτι σημαντικό που δεν το έχουμε ακούσει μέχρι σήμερα, δηλαδή ότι, ενώ είχαμε καταφέρει να αποσυνδέσουμε το Κυπριακό σαν πρόβλημα από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, τώρα πάνε να μας μπερδέψουν. Φαίνεται όμως ότι και η Ελλάδα και η Κύπρος, κυρίως όμως η Κύπρος η οποία έχει τον πρώτο λόγο, δεν έχουν την ίδια αντίληψη, δηλαδή κινούνται με γρήγορους ρυθμούς.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν είμαι βέβαιος γι” αυτό. Δεν είμαι βέβαιος ότι το εθνικό συμβούλιο το οποίο θα συνέλθει τη Δευτέρα θα δεχθεί να ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα του Κόφφι Ανάν. Γιατί, όπως σας είπα, υπάρχουν και πρακτικές δυσκολίες, και πάνω απ” όλα, υπάρχει ο κίνδυνος επανασύνδεσης της πολιτικής λύσης με την ένταξη. Ας περιμένουμε να δούμε τι θα πουν. Πάντως, αυτή είναι η άποψή μου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επί της αρχής πάντως, όλοι συμφωνούν ότι κάποτε πρέπει να τελειώσει το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αυτό το λέμε 30 χρόνια τώρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και βέβαια θα τελειώσει με επώδυνο τρόπο και για τις δύο πλευρές. Δεν γίνεται αλλιώς.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: «Επώδυνος τρόπος», «επώδυνος συμβιβασμός». Αυτές οι λέξεις είναι επικοινωνιακά φορτισμένες. Ίσως τελικά να υπάρξει «επώδυνος συμβιβασμός», αλλά ποια είναι τα όριά του; Να μην είναι και θανατηφόρος συμβιβασμός.
Και πρέπει να σας πω ότι η προσωπική μου άποψη είναι ότι το σχέδιο του Κόφφι Ανάν είναι ένα σχέδιο που δεν θα δημιουργήσει βιώσιμες καταστάσεις στην Κύπρο. Μιλάμε για μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και δημοκρατικές διαδικασίες, ενώ, στην πραγματικότητα, τα άρθρα αναιρούν αυτά τα στοιχεία.
Γιατί δεν πρόκειται περί μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το σχέδιο προτείνει την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη συγκρότηση ενός νέου κράτους από δύο κρατίδια. Αυτά βέβαια είναι άκρως επικίνδυνα για το μέλλον του ελληνισμού, όταν μάλιστα δεν τηρείται η δημοκρατική αρχή στη λήψη αποφάσεων και έχουμε διαρκώς veto, καιξ όταν, σε περίπτωση αδιεξόδου – ακούστε τώρα αυτό το πολύ ωραίο – θα αποφασίζει το ανώτατο δικαστήριο, στο οποίο οι έλληνες, που είναι πλειοψηφία, στο νησί είναι μειονότητα. Το Ανώτατο Δικαστήριο θα έχει 3 Τούρκους, 3 ξένους – διάβαζε ποιοι ξένοι θα είναι – και 3 έλληνες.
Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι δημιουργούμε ένα μόρφωμα στην Κύπρο, με δύο κυρίαρχα κράτη τα οποία λύνουν τις δικές τους υποθέσεις όπως αυτά θέλουν, αλλά, στα κοινά ζητήματα, δεν θα υπάρχει συμφωνία και επομένως, η Κύπρος θα είναι συνεχώς υπό την επιδιαιτησία των ανθρώπων που δεν θέλουν ένα ανεξάρτητο και λειτουργικό κράτος μέσα στην ΕΕ. Τώρα, το ποιοι είναι αυτοί που δεν το θέλουν, νομίζω το γνωρίζετε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ας έλθουμε τώρα σε ένα άλλο θέμα, στο οποίο η γνώμη σας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς υπήρξατε Υπουργός Εθνικής Άμυνας για πολλά χρόνια. Εάν αυτό το σχέδιο προχωρήσει, και αν οι ελληνικές και οι τουρκικές δυνάμεις απεμπλακούν από αυτή την υπόθεση, θα έχουμε κέρδος, κατ” αρχάς οικονομικό, και αμυντικό εν συνεχεία;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αν πάμε τόσο βαθειά στο χρόνο και υποθέσουμε ότι θα υπάρξει πραγματικά λύση, ότι πράγματι θα υπάρξει και αποστρατιωτικοποίηση του νησιού, ότι θα αποχωρήσουν και οι ελληνικές και οι τουρκικές δυνάμεις, και ότι τελικά ο χώρος αυτός βρεθεί κάτω από ένα διαφορετικό, μη απειλούμενο περιβάλλον, αυτό θα έχει φυσικά επιπτώσεις και στις αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα. Είναι φυσικό να μειωθούν οι αμυντικές δαπάνες.
Το θέμα όμως δεν είναι εκεί. Αυτά θα γίνουν, εφόσον πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις. Εάν όμως η λύση του κυπριακού προχωρήσει πάνω σε μία κακή βάση, θα δημιουργηθεί ένα πρότυπο επίλυσης της διαφοράς που θα μεταφερθεί στο Αιγαίο και οι τριβές που θα υπάρξουν στην Κύπρο μετά από μία κακή λύση, γιατί δεν θα είναι βιώσιμη αυτή η λύση, θα μεταφερθούν στα ελληνοτουρκικά και στο Αιγαίο και σε αυτή την περίπτωση, όχι μόνο δεν θα έχουμε μείωση, αλλά θα έχουμε αύξηση των αμυντικών δαπανών, μαζί με την αύξηση των τριβών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Με άλλα λόγια, τα πάντα εξαρτώνται από τη φύση της επίλυσης του προβλήματος. Μια καλή λύση θα έχει φυσικά καλές επιπτώσεις στο αμυντικό μας βάρος, μία κακή λύση μπορεί να ωθήσει τα πράγματα προς το χειρότερο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σίγουρα οι πολιτικές ηγεσίες είναι εκείνες που δίνουν τον τόνο. Θα απαντήσει ο κος Σημίτης, ο κος Καραμανλής από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, οι αρχηγοί των κομμάτων. Τα ίδια τα κόμματα, οι κοινοβουλευτικές ομάδες, ο κομματικός μηχανισμός, έχουν λόγο πιστεύετε στην πολιτική μας ζωή, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί, στο τελικό «ναι» ή στο τελικό «όχι»;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η πολιτική ζωή του τόπου, ειλικρινώς σας λέω πως όχι, δεν έχουν λόγο.
Όμως, δεν πρέπει να είναι έτσι τα πράγματα. Ιδίως στα εθνικά θέματα, που είναι και θέματα συνείδησης και ατομικής ευθύνης, οι βουλευτές θα πρέπει να πάρουν θέση και να έχουν μία ενεργό συμμετοχή.
Εγώ, πραγματικά, – και κατέθεσα την απογοήτευσή μου χθες στη βουλή – περιμένω να ενημερωθεί η βουλή, εν ολομελεία και να συζητήσει το κυπριακό, έστω σε πρώτη φάση. Η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός μου θα έπρεπε ήδη να έχει συνέλθει. Σήμερα μιλώ σε εσάς γι” αυτό το θέμα και δεν έχω την ευκαιρία να μιλήσω με τους συναδέλφους μου σε ένα συλλογικό όργανο. Επιπλέον ακούω ότι είναι πιθανόν οι συζητήσεις αυτές να γίνουν είτε στο τέλος του μηνός είτε μετά τις 12 Δεκεμβρίου.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες λοιπόν, ο βουλευτής αισθάνεται ακυρωμένος. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για το κυβερνών κόμμα, μιλώ για όλα τα κόμματα. Νομίζω ότι είναι επικίνδυνο να έχουμε εκχωρήσει την άσκηση της εξωτειρκής πολιτικής, ιδίως για σημαντικά θέματα όπως είναι το κυπριακό, σε ολίγους. Η εξωτερική πολιτική πρέπει να είναι πολιτική για την οποία έχει πληροφόρηση ο έλληνας πολίτης, με ευρύτατη συμμετοχή και των πολιτικών και του έλληνα πολίτη. Ένα πράγμα το οποίο με απασχολεί ιδιαίτερα είναι ότι, αυτή τη στιγμή, ο έλληνας δεν έχει ενημέρωση. Υπάρχει μία γραμμή ωραιοποίησης της κατάστασης σε ένα ευρύτατο φάσμα του τύπου, απ” ό,τι βλέπω σήμερα, τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι. Και είναι πολύ δύσκολο να περάσουν στο ευρύ κοινό άλλες, διαφοροποιημένες απόψεις οι οποίες τονίζουν τις παγίδες και τους κινδύνους που ενυπάρχουν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα θίγετε ένα άλλο μεγάλο θέμα. Ο τύπος και η τηλεόραση και το ραδιόφωνο ουσιαστικά χειραγωγούν την κοινή γνώμη εάν δουλεύουν από κοινού σε κάποιες αντιλήψεις. Αυτό δεν είναι ουσιαστικά μία ακύρωση του κοινοβουλίου; Διότι, ό,τι κι αν πείτε εσείς, εάν τα μέσα τους έχουν πείσει περί του αντιθέτου
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πριν κατηγορήσουμε τα ΜΜΕ, θα πρέπει να δούμε ότι φταίμε κι εμείς. Εάν είχε συνέλθει το κοινοβούλιο και δεν είχε περάσει η συζήτηση αυτή στον τύπο, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο τύπος δεν μεταδίδει αντικειμενικά τις ειδήσεις στον πολίτη. Εφόσον όμως έχει ακινητοποιηθεί ο πολιτικός κόσμος και δεν έχει γίνει συζήτηση, δεν μπορούμε, σε αυτή τη φάση, να τα βάλουμε με τον τύπο.
Ο τύπος, αν μου επιτρέπετε, έχει το εξής πρόβλημα: Περνά μία άποψη ωραιοποιησης και δεν αφήνει – με πολλές βέβαια εξαιρέσεις – άνετο χρόνο και ευκαιρίες να αναπτυχθούν και άλλες απόψεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επομένως, μπορούμε να σκεφθούμε ότι υπάρχουν κάποια κέντρα τα οποία δεν θέλουν να λειτουργήσει το κοινοβουλευτικό σύστημα ελεύθερα και προτιμούν να περνούν τις αντιλήψεις τους μέσα από τα ΜΜΕ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Επειδή έχω προσωπικά αντιμετωπίσει αυτό το θέμα, μέσα από την προσωπική μου εμπειρία, μπορώ να σας πω ότι, πράγματι, υπάρχει γραμμή η οποία περνά μέσα από πολλά ΜΜΕ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τη Δημοκρατία.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Είναι και επικίνδυνο για τη Δημοκρατία, γιατί ο έλληνας μπορεί να μην είναι επακριβώς πληροφορημένος τώρα για το τι γίνεται, έχει όμως την υποψία ότι κάτι γίνεται. Και αυτό είναι η αρχή μιας άλλης εξέλιξης που δεν ξέρω πού θα καταλήξει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να σας ρωτήσω τώρα κάτι άλλο. Η τοποθέτηση ενός Υπουργού Εθνικής Οικονομίας στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης ίσχυσε και στη δική σας περίπτωση. Τώρα φαίνεται ότι το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης δέχεται τους κανόνες του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, ενδιαφέρεται δηλαδή βασικά για το οικονομικό ζήτημα. Τι σημαίνει αυτό το πράγμα;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πρώτα απ” όλα θα συμφωνήσω με αυτή την προσέγγιση. Νομίζω ότι έγιναν πάρα πολλές παραγγελίες και δαπάνες, οι οποίες τώρα πρέπει να αξιολογηθούν. Να δούμε δηλαδή αν, πράγματι, χρειαζόντουσαν για την εξωτερική άμυνα της χώρας και αν, αυτή τη στιγμή, χρειάζεται να γίνουν περισσότερες δαπάνες ή αν χρειάζεται να δώσουμε προτεραιότητα σε μια αποτελεσματική χρήση των εξοπλισμών που έχουμε παραλάβει και θα παραλάβουμε.
Έπειτα να δούμε και ένα άλλο, λεπτό θέμα: Από εδώ και πέρα, ένα μεγάλο κομμάτι των δαπανών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας δεν θα είναι για την άμυνά μας, με τη στενή έννοια, αλλά για τη συμμετοχή της Ελλάδας σε – ας πούμε «ειρηνευτικές» – αποστολές του ΝΑΤΟ, κάτω από την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Έχουμε ήδη δαπάνες για τη Βοσνία, για τα Σκόπια κλπ. Αυτές οι δαπάνες θα αυξηθούν.
Εδώ τώρα τίθεται το ερώτημα πόσο μακριά θα πάμε σε αυτές τις συμμετοχές, κατά πόσο θα παραγγείλουμε ακριβούς εξοπλισμούς γι” αυτές τις ανάγκες, όταν υπάρχουν και άλλες ανάγκες στη χώρα. Δεν πρόκειται πια για άμυνα, «βούτυρο ή κανόνια», όπως ετίθετο στο παρελθόν, αλλά τίθεται ως «κανόνια ή διπλωματία».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την ενημέρωση. Καλή σας μέρα.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Καλή σας μέρα.
