ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κοντά μας σήμερα έχουμε τον Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ και πρώην Υπουργό Γεράσιμο Αρσένη. Πείτε μας, συμμερίζεστε την άποψη ότι, μετά τις τουρκικές εκλογές και την νίκη Ερντογάν, υπάρχει μία κινητικότητα που ωθεί ορισμένους να πουν ότι «ήγγικεν η ώρα»;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όχι δεν τη συμμερίζομαι. Ξέρω ότι υπάρχουν πιέσεις να κλείσει το θέμα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, νομίζω όμως ότι και να το θέλανε όλα τα μέρη δεν υπάρχει χρόνος γι” αυτό. Δεν θα έχουμε κυβέρνηση στην Τουρκία, πριν από τις 4 Δεκεμβρίου. Επομένως, δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο για μία πρόταση-λύση, ακόμα κι αν δεχθούμε να συζητήσουμε πάνω σε αυτή τη βάση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάντως, προς επίρρωση αυτού που μου λέτε, ο Αμερικανός Πρόεδρος και ο Βρεττανός Πρωθυπουργός έστειλαν στον Γ.Γ. Ηνωμένων Εθνών τον κο Κόφφι Ανάν επιστολές να ασκήσουν πιέσεις για άμεση λύση του Κυπριακού. Και αναρωτιέται κανείς, γιατί, ξαφνικά, σε ένα πρόβλημα τόσων ετών, ασκείται τέτοια πίεση;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Να σας πω. Εάν η Κύπρος ενταχθεί χωρίς πολιτική λύση, η πολιτική λύση μετά την ένταξη θα έρθει με επεξεργασία μέσα στο πλαίσιο της ΕΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Οι δυνάμεις οι οποίες θέλουν λύση τώρα, επιδιώκουν μία λύση η οποία θα δημιουργήσει μία συνομοσπονδία στην Κύπρο, η οποία δεν θα μπορεί να λειτουργήσει από μόνη της και θα χρειάζεται συνεχώς την παρουσία και την παρέμβαση όχι μόνο του ΟΗΕ, αλλά και δυνάμεων έξω από την ΕΕ, όπως οι ΗΠΑ. Γι” αυτό υπάρχει πίεση να λυθεί το θέμα τώρα.
Εγώ νομίζω ότι αυτό δεν είναι εφικτό εκ των πραγμάτων. Υπάρχει όμως κίνδυνος να γίνει η ένταξη της Κύπρου με μία δήλωση ότι θα συνεχιστούν οι συνομιλίες για την πολιτική επίλυση του κυπριακού, όχι με βάση τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, αλλά με βάση τις προτάσεις του ΓΓ του ΟΗΕ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για να δούμε, μισό λεπτό, ποια είναι τα εμπλεκόμενα μέρη: Έχουμε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, τον πλανητάρχη, τον Βρεττανό Πρωθυπουργό, τον Γάλλο Πρόεδρο, ο κος Σημίτης θα δει και τον κο Σρέντερ, και έχουμε και τον κο Ερντογάν από την άλλη, ο οποίος, αφού έκανε τις πρώτες δηλώσεις γνωστές σε όλους, επανερχόμενος στο θέμα, θύμισε τις παλαιές θέσεις της Τουρκίας – γιατί είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι αρέσει το βελγικό μοντέλο και στην Ελλάδα και στην Τουρκία – και διευκρινίζει ότι «καλό, ωραίο, με εμπνέει, αλλά δεν το θέλω». Άρα, πού πάμε;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Γι” αυτό σας είπα ότι εγώ δεν βλέπω προοπτική συμφωνίας για την λύση του κυπριακού πριν από τις 12 Δεκεμβρίου. Το ερώτημα λοιπόν το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει είναι ποιες θα είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες, μετά την απόφαση της ένταξης, θα συνεχιστεί ο διάλογος, για να βρεθεί μία λύση στο κυπριακό αργότερα. Και έχει πολύ μεγάλη σημασία ποιο είναι το πλαίσιο.
Αυτό το οποίο λέω και με φοβίζει ιδιαίτερα είναι η πιθανότητα στα συμπεράσματα της Προεδρίας στην Κοπεγχάγη να συμπεριληφθεί μία παράγραφος η οποία θα λέει ότι σημειώνει την πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ και συνιστά στα μέρη να συνεχίσουν το διάλογο στη βάση και στο πλαίσιο αυτής της πρότασης. Εάν γίνει αυτό, τότε θα βάλουμε την Κύπρο χειροπόδαρα δεμένη στην ΕΕ για μία λύση η οποία θα είναι αντίθετη και στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Γιατί είναι κοινό πια μυστικό ότι η πρόταση που πρόκειται να κάνει ο ΓΓ του ΟΗΕ, που είναι έμπνευσης Αγγλο-αμερικανικής, ουσιαστικά παραγράφει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και προτείνει από την πίσω πόρτα μία λύση συνομοσπονδίας. Δεν την ονομάζει συνομοσπονδία, αλλά εκ των πραγμάτων περί αυτού πρόκειται.
Όσον αφορά στον Σιράκ, είπατε κάτι σημαντικό: Οι ευρωπαίοι ηγέτες, εύλογο είναι να θέλουν να μην κληρονομήσουν ένα πρόβλημα. Και αν λυθεί αυτό το θέμα πριν από την ένταξη της Κύπρου, τόσο το καλύτερο γι” αυτούς. Εναπόκειται όμως σε εμάς – και νομίζω αυτό κάνει ο κος Σημίτης στις επισκέψεις του στις πρωτεύουσες – να τους πει ότι μία κακή λύση για το Κυπριακό θα φέρει προβλήματα όχι μόνο στην Κύπρο, θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά θα είναι κακή και για την ίδια την ΕΕ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εξάλλου δεν θα διαφοροποιηθεί σε τίποτε ο κος Πρωθυπουργός, αν τηρήσει αυτή τη στάση που έχει τηρήσει μέχρι τώρα – και με τη στήριξη των υπολοίπων κομμάτων – σε μία εθνική στάση.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Νομίζω ότι σε αυτό το θέμα θα έχει τη στήριξη από όλο τον ελληνικό λαό και από όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής του τόπου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Νομίζω ότι κάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που κάνει ο Ερντογάν ο οποίος αποκλείει το ενδεχόμενο να υποχωρήσει η Τουρκία από τις θέσεις της.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Αυτό να το αποκλείσουμε. Εγώ δεν συμμερίζομαι την αισιοδοξία πολλών ότι ο Ερντογάν θα ακολουθήσει μία άλλη εξωτερική πολιτική. Νομίζω θα του υποδείξουν ποια θα είναι η εξωτερική πολιτική. Και η πολιτική αυτή καθορίζεται από το στρατιωτικό και το διπλωματικό κατεστημένο της Τουρκίας το οποίο εξακολουθεί να είναι ισχυρότατο. Αποκλείεται ο Ερντογάν να μπορέσει να αποκλίνει, ακόμα κι αν το ήθελε, από τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας. Γι” αυτό δεν είμαι και αισιόδοξος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν ξέρω πόσο αυτό που θα πω απηχεί την πραγματικότητα, αλλά υπάρχει σε αυτό το περίφημο σχέδιο Κόφφι Ανάν και μια σκέψη για εναλλαγή στην προεδρία. Διαβάζω στο Δελτίο Τύπου που αθροίζει τις σκέψεις που μοιραστήκατε χθες με όσους παρακολουθήσανε αυτή την ημερίδα για την Κύπρο ότι σας βρίσκει πλήρως αντίθετο και εξηγείτε και τους λόγους. Μπορείτε να μας μιλήσετε αναλυτικότερα;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πρώτα απ” όλα είμαι αντίθετος στην ιδέα και τη φιλοσοφία της ΕΕ ότι οι κοινότητες πρέπει να ζούνε μαζί, όχι χωριστά. Δεν μπορούμε εκ των προτέρων να πούμε ότι για 4 π.χ. χρόνια θα διαλέγουμε εκπρόσωπο της μιας κοινότητας ή της άλλης να εκπροσωπεί ολόκληρη τη δημοκρατία. Αυτό που πρέπει να πούμε είναι ότι στην Κύπρο, όπως και σε όλες τις άλλες χώρες, θα ισχύει η δημοκρατική αρχή: Οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει να αναδεικνύονται από την ψήφο των πολιτών, όλων των πολιτών. Επειδή στην Κύπρο θα έχουμε, αν βρεθεί λύση, δικοινοτικό σχέδιο, εγώ δέχομαι ότι ο υποψήφιος Πρόεδρος μιας δημοκρατίας θα πρέπει να έχει ευρύτατη στήριξη, δηλαδή μία ενισχυμένη πλειοψηφία ή στήριξη και από τις δύο κοινότητες (μια «ειδική» πλειοψηφία, ας πούμε). Αυτός μπορεί να είναι είτε από τη μία κοινότητα είτε από την άλλη. Δεν μπορούμε να το καθορίσουμε εκ των προτέρων κατά έναν ρατσιστικό μπορούμε να πούμε τρόπο, ότι για 4 χρόνια θα είναι έλληνας, για άλλα 4 χρόνια θα είναι τούρκος κ.ο.κ. Αυτό είναι αντίθετο στην έννοια της δημοκρατικής αρχής και του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχω ακόμη ένα ερώτημα. Υπάρχουν σοβαρά θέματα, ανοιχτές πληγές, που δεν ξέρω αν μπορούν να αντιμετωπισθούν με βελγικά σχέδια ή σχέδια Ανάν, όπως τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής. Τι θα γίνει με αυτά;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν ξέρω αν οι προτάσεις αναφέρονται σε αυτά ή όχι, αλλά αυτό που πρέπει να κάνουμε και πρέπει να το κάνουμε σήμερα (γιατί δεν το κάναμε χθες) τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αθήνα είναι να πούμε πού τραβάμε τη γραμμή. Ποιες είναι δηλαδή οι βασικές αρχές που πρέπει να εμπεριέχει μία λύση. Μια λύση που δεν εμπεριέχει κάποιες βασικές αρχές δεν μπορεί να είναι αποδεκτή και πρέπει να έχουμε το θάρρος να την απορρίψουμε. Χθες, στην ομιλία μου, προσπάθησα και έδωσα ένα σκιαγράφημα ως προς αυτές τις βασικές αρχές για μία δίκαιη και βιώσιμη λύση του κυπριακού και από την οπτική πλευρά της Κύπρου και από την οπτική πλευρά της Αθήνας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να σας ρωτήσω σχετικά με την κόντρα που ξέσπασε ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση με αφορμή τα όσα είπε ο κος Μητσοτάκης σχετικά με τη σύγκριση μεταξύ του Κωστή Στεφανόπουλου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή σε ό,τι αφορά στην επιλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, να υπογράψει μία πράξη νομοθετικού περιεχομένου σε ό,τι αφορά στο ολυμπιακό έργο της μαραθώνιας διαδρομής. Ακολούθησαν ανακοινώσεις και υποχρεώθηκε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να πάρει θέση με ανακοίνωση στην οποία έδειχνε την ενόχλησή του, έστω και με έμμεσο τρόπο, κάτι που απ” όσο ξέρω δεν έχει ξανασυμβεί.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Πηγαίνω τώρα στη Βουλή, θέλοντας να διαβάσω κι εγώ τα πρακτικά. Χθες, επειδή είχαμε την ημερίδα για το κυπριακό, δεν παρακολούθησα τη συζήτηση και θα μου επιτρέψετε να μην έχω υπεύθυνη θέση πάνω σε αυτό το ζήτημα. Θέλω όμως να πω τούτο εδώ μόνον: Πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί και να υπερασπιζόμαστε και να διασφαλίζουμε το θεσμό της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό είναι θεωρητικά σωστό. Όμως, με την αγριάδα που προσλαμβάνει το πολιτικό παιχνίδι εν όψει των εθνικών εκλογών – και εν όψει των δημοτικών ακόμη – φοβείστε ότι μπορεί πλέον οι πολιτικές δυνάμεις να μην ορρωδούν προ ουδενός και να φτάσουν στο σημείο να ανακατευθούν όλα και οι θεσμοί;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όχι, δεν το φοβάμαι αυτό. Στην πολιτική ζωή του τόπου θα υπάρξουν σχόλια από τη μία και την άλλη πλευρά, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει πιθανότητα να εκτροχιάσουμε το σύστημα. Νομίζω ότι όλοι οι πολιτικοί, σε τελευταία ανάλυση, θα λειτουργήσουν υπεύθυνα, θα σεβαστούν τους θεσμούς και θα λειτουργήσουν μέσα στο πλαίσιο των θεσμών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Αρσένη, σας ευχαριστώ πολύ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Παρακαλώ. Καλημέρα σας.
