ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ας μπούμε κατευθείαν στο θέμα κε Αρσένη. Ξέρετε οι προϋπολογισμοί συνοδεύονται και από διάφορα επίθετα, ανάλογα με το από ποια οπτική γωνία τους κοιτάζει κάθε μέσο μαζικής ενημέρωσης. Με ποια επίθετα θα χαρακτηρίζατε αυτόν τον προϋπολογισμό;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν είναι προϋπολογισμός, είναι ένα σχέδιο προϋπολογισμού, το οποίο κατατίθεται με τον νέο κανονισμό εργασιών της Βουλής. Αυτό σημαίνει ότι θα συζητήσουμε το σχέδιο, ο οριστικός όμως προϋπολογισμός θα κατατεθεί μετά από ένα μήνα. Πρόκειται λοιπόν απλώς για ένα σχέδιο πάνω στο οποίο θα γίνουν κάποιες συζητήσεις. Το χαρακτηριστικό του είναι ότι σχεδιάζουμε για το 2003 με αισιόδοξες προβλέψεις για τις εξωτερικές εξελίξεις, δηλαδή ότι δεν θα γίνει πόλεμος στο Ιράκ. Εμείς, οι περισσότεροι τουλάχιστον, το έχουμε βέβαιο ότι θα γίνει πόλεμος στο Ιράκ, επομένως, όταν θα συζητάμε τον προϋπολογισμό, θα ζητήσουμε ένα εναλλακτικό σενάριο, ώστε να δούμε πώς θα εξελιχθούνε τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας κάτω από αυτές τις αβέβαιες συνθήκες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν θα έπρεπε να έχει κατατεθεί ήδη ένα εναλλακτικό σενάριο δυσμενές, μαζί με το σχέδιο αυτό;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Φαντάζομαι ότι η κυβέρνηση σκέφτηκε ότι μπορούσε να κάνει και τα δύο. Μπορούσε να μας δώσει το αισιόδοξο και το απαισιόδοξο σενάριο. Επέλεξε τελικά να μας δώσει ένα σενάριο, οι βάσεις του οποίου θα πρέπει να τροποποιηθούν, με γνώμονα κάποιες εκτιμήσεις που είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αυτή τη στιγμή, με δεδομένο δηλαδή ότι η ύφεση που έχουμε στη διεθνή οικονομία θα βαθύνει περισσότερο και ότι οι πληθωριστικές πιέσεις στη διεθνή οικονομία και την Ελλάδα θα αυξηθούν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ευρωπαϊκή οικονομία θα επηρεαστεί. Σύμφωνα με όσα λέγονται, η ελληνική οικονομία θα επηρεαστεί λίγο λιγότερο, λόγω της συγκυρίας, των ολυμπιακών αγώνων και τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν θα ήμουν τόσο κατηγορηματικός σε αυτό. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μία τροχιά αύξησης του εισοδήματός μας μεταξύ 3,5%-4,5%, ανάλογα με τις υποθέσεις που θα κάνουμε, ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη έχει μία προοπτική αύξησης μόλις 1%. Αυτή πράγματι είναι μία διαφορά υπέρ της Ελλάδος. Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχουν σαφέστατες πιέσεις στην ελληνική οικονομία που έρχονται από την πλευρά του πληθωρισμού και των δημοσιονομικών μας τα οποία βρίσκονται σε μία πολύ δύσκολη συγκυρία. Όταν λοιπόν έχουμε εξωτερικές πιέσεις, όπως ο πόλεμος στο Ιράκ, αυτές θα λειτουργήσουν α-συμμετρικά στις ευρωπαϊκές οικονομίες και η Ελλάδα, νομίζω, θα υποστεί περισσότερο τις αρνητικές συνέπειες από τις άλλες οικονομίες της Γαλλίας ή της Γερμανίας π.χ. Έτσι λοιπόν, εγώ θα έλεγα ότι οι αρνητικές διεθνείς συγκυρίες θα επηρεάσουν πιο αρνητικά την ελληνική οικονομία από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και θα πρέπει να το έχουμε υπόψη μας αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορείτε να μας εξηγήσετε με απλά λόγια σε ποια σημεία θα πληγούμε;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Θα εξαρτηθεί βέβαια από τη μορφή της στρατιωτικής επέμβασης και τη διάρκειά της.
Εάν πάρουμε το αισιόδοξο σενάριο – αν δηλαδή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη «αισιόδοξο» για ένα σενάριο στρατιωτικής επέμβασης – ότι αυτή θα διαρκέσει 2-3 εβδομάδες, με μία έξαρση των τιμών του πετρελαίου στα 45$ με 50$ δολάρια το βαρέλι, αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε πληθωριστικές πιέσεις που θα τραβήξουν όλες τις τιμές προς τα επάνω και θα είναι πολύ δύσκολο να κατέβουν και θα χρειαστεί μία πολύ σκληρή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική για να κατέβουν οι τιμές, πράγμα που σημαίνει ύφεση. Άρα θα έχουμε μία πολύ μικρότερη αύξηση εισοδήματος από ό,τι υπολογίζουμε τώρα. Αυτό είναι το πρώτο.
Το δεύτερο είναι ότι θα έχουμε αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι” αυτό.
Αν η επέμβαση αυτή τραβήξει και έχει και αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλες χώρες κλπ., τότε είναι πολύ δύσκολο κανείς να κάνει προβλέψεις για σταθερότητα της οικονομίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Διάβαζα σήμερα στο «Βήμα» κε Αρσένη μία ερώτηση προς τον Υφυπουργό Οικονομικών τον κο. Φλωρίδη αν μπορεί να αντέξει ο προϋπολογισμός του 2003 τα βάρη που συνεπάγονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το ασφαλιστικό, το εξοπλιστικό πρόγραμμα κλπ. Ο κος Φλωρίδης απαντά ότι «ο προϋπολογισμός είναι στο όριο, αλλά αντέχει». Εσείς τι θα λέγατε;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Εγώ γενικά θα συμφωνούσα με τον κο. Φλωρίδη στο ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο ο προϋπολογισμός του 2003 – αν και υπάρχουν κάποια προβλήματα εκεί τα οποία θα έχουμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε στη Βουλή αργότερα – αλλά εγώ εντοπίζω το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας στο 2005, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Εκεί προβλέπω οικονομική κρίση βάθους για την ελληνική οικονομία, εάν δεν προχωρήσουμε σε άλλα αναπτυξιακά και διαρθρωτικά μέτρα τώρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πιο συγκεκριμένα;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας συνοψίζεται σε δύο σημεία: Πρώτον, η παραγωγικότητά μας έχει μείνει πολύ πίσω σε σχέση με την παραγωγικότητα των ευρωπαίων. Τα πάντα σχεδόν εισάγονται και η ελληνική παραγωγή συρρικνώνεται, χάνουμε σε ανταγωνιστικότητα και κάτι πρέπει να κάνουμε γι” αυτό, έτσι δεν είναι;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και αυτό είναι πολύ αισθητό στον καταναλωτή.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν μπορούμε να απολαμβάνουμε ευρωπαϊκά επίπεδα κατανάλωσης όταν δεν έχουμε ευρωπαϊκά επίπεδα παραγωγής. Αυτό νομίζω είναι σαφές. Δεν έχουμε φροντίσει αυτόν τον τομέα και όταν δεν θα έχουμε τους πόρους για να καλύψουμε αυτό το παραγωγικό έλλειμμα, μετά το 2005, όταν θα τελειώσουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και τα χρήματα του Γ” ΚΠΣ, τότε θα έχουμε μία ανοικτή κρίση. Αυτό είναι το ένα ζήτημα.
Το άλλο ζήτημα που με ανησυχεί ιδιαίτερα είναι η υπερχρέωση των νοικοκυριών. Εδώ και 10 χρόνια, οι έλληνες αποταμίευαν κάπου 18% του εισοδήματός τους. Τώρα, αποταμιεύουν μόνο το 8%. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι διατηρούμε κάποια επίπεδα διαβίωσης, μειώνοντας τις αποταμιεύσεις μας. Αλλά όταν δεν έχουμε αποταμιεύσεις για να χρηματοδοτήσουμε ανάπτυξη και όταν δεν θα έχουμε ευρωπαϊκούς πόρους μετά το 2005, θα έχουμε μία καινούρια αναπτυξιακή ύφεση.
Αυτά τα δύο θέματα με ανησυχούν εμένα ιδιαίτερα. Μπορεί να μην είναι προβλήματα του προϋπολογισμού του 2003, αλλά είναι προβλήματα που από τώρα, το 2003, πρέπει να προσέξουμε, για να μην έχουμε την ανοιχτή κρίση το 2005.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε κε Αρσένη για διαρθρωτικές αλλαγές. Ποιες τομές επείγουν και πρέπει να ξεκινήσουν αμέσως;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν είναι θέμα νομοθετημάτων ή μέτρων της κυβέρνησης στον ένα ή τον άλλο τομέα. Απαιτείται μία συνολική προσπάθεια αλλαγής κλίματος, για την υποκατάσταση μιας κουλτούρας ήσσονος προσπάθειας και αδράνειας με μια κουλτούρα ανάπτυξης και συμμετοχής όλων των παραγωγικών δυνάμεων σε μία συσστράτευση για αύξηση της παραγωγικότητας, με συγκεκριμένα σχέδια και δεσμεύσεις στον αγροτικό τομέα – στον οποίο θα έδινα μεγάλη προτεραιότητα – και στον τομέα των υπηρεσιών για τη βελτίωση της ποιότητάς τους, εν γένει, αλλά, πάνω απ΄ όλα, για μία άλλη Δημόσια Διοίκηση, η οποία βοηθάει τον πολίτη, αντί να τον καταπονεί.
Αλλά, για να γίνουν όλα αυτά, χρειάζεται ένα άλλο κλίμα στην κοινωνία και μία αξιοπιστία του πολιτικού κόσμου, για να μιλήσει στον πολίτη γι” αυτά. Όταν η αξιοπιστία δεν υπάρχει, όταν ο μέσος πολίτης εισπράττει αδράνεια και εκτεταμένη διαφθορά και στον Δημόσιο και στον Ιδιωτικό τομέα, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τέτοιου είδους προσπάθειες. Τα μεμονωμένα μέτρα που μπορεί να πάρει το κάθε Υπουργείο θα πέσουν στο κενό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Αρσένη σας ευχαριστούμε πολύ γι” αυτή την εναρκτήρια συζήτηση, καθώς το σχέδιο του προϋπολογισμού πρόκειται να μας απασχολήσει πολύ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Είμαι σίγουρος ότι θα μιλάμε γι” αυτά τα θέματα συνεχώς. Είμαι στη διάθεσή σας.
