Ερώτηση: Τελικά χάθηκε η έδρα στην Κεφαλονιά, κύριε Αρσένη.
Απάντηση: Βγήκα μπροστά από όλους τους συνυποψηφίους μου όλων των κομμάτων, και αυτό με τιμά ιδιαίτερα. Βέβαια το ΠΑΣΟΚ ως ψηφοδέλτιο υστέρησε για μερικές ψήφους από τη Νέα Δημοκρατία.
Ερώτηση: Μάλιστα, ήταν πολύ κοντά. Μήπως όμως το ΠΑΣΟΚ είχε ξεχάσει λίγο τη λεπτομέρεια των πραγμάτων ότι οι εκλογές δεν κερδίζονται μόνο με τα κανάλια, δεν κερδίζονται μόνο στο επίπεδο της ηγεσίας, θέλει κανείς να είναι πολύ παρών στα πράγματα. Κι εσείς βρήκατε μπροστά σας αυτήν την απουσία του ΠΑΣΟΚ στη λεπτομέρεια, στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου, και στις συγκεκριμένες απαντήσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα.
Απάντηση: Κοιτάξτε, ήταν ένα από τα συμπεράσματα που κανείς βγάζει ότι υπήρχε ένα μούδιασμα στους δικούς μας τους ψηφοφόρους και, με τη δική μου την εμπειρία, είδα ότι αρκετοί παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ έφυγαν σε άλλα μικρότερα κόμματα και στο Συνασπισμό και στο ΚΚΕ.
Ερώτηση: Κύριε Αρσένη, λέτε ότι είναι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Μήπως είναι και άνθρωποι που ψήφιζαν ΠΑΣΟΚ για κάποιους λόγους, αλλά ενδεχομένως, όταν θα είχαν την ελευθερία, όπως τους εδόθη τώρα, θα μπορούσαν να πάνε σε ένα κόμμα που πιστεύουν περισσότερο;
Απάντηση: Δε νομίζω. Νομίζω ότι ήταν ψήφος αποδοκιμασίας και διαμαρτυρίας. Δεν ήταν ψήφος θετική προς τα κόμματα που ψήφισαν, αλλά σου είπαν ότι εγώ δε θέλω να ψηφίσω αυτό, δε θέλω να ψηφίσω το άλλο, ας ρίξω την ψήφο μου αλλιώς για να υπάρχει μια διαμαρτυρία. Νομίζω αυτό ήταν.
Ερώτηση: Κύριε Αρσένη, εσείς, όταν στο παρελθόν είχατε διαφωνήσει με ορισμένες πολιτικές του Κινήματος στο οποίο πολιτικά ανήκατε – στον χώρο αυτό ανήκατε πάντοτε – είχατε πάρει πάνω σας την ευθύνη της διαφωνίας και είχατε εκφραστεί μέσα από ένα διαφορετικό σχήμα. Δε δημιουργήσατε άλλα προβλήματα στο Κίνημα, πέρα από το ότι ένα σχήμα είναι ένα σχήμα πάντοτε. Πιστεύετε ότι στο ΠΑΣΟΚ θα ήταν καλύτερα να συνυπάρξουν πλέον οι διαφωνίες, έστω και με τη μορφή των τάσεων που προτείνει ο Πάγκαλος και που είχε προτείνει πριν από πάρα πολλά χρόνια και ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου. Αλλά κάπως να ξέρουμε ποιος είναι ποιος μέσα στο ΠΑΣΟΚ.
Απάντηση: Ναι, κοιτάξτε, το πολιτικό πρόβλημα όπως εγώ το εντοπίζω είναι η αλλοίωση της πολιτικής φυσιογνωμίας του ΠΑΣΟΚ, η οποία έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια και, αυτήν τη στιγμή, στον πολίτη, είναι δυσδιάκριτες οι διαφορές ανάμεσα στην Νέα Δημοκρατία και στο ΠΑΣΟΚ, από τη μια μεριά.
(διακοπή για διαφημίσεις)
Ερώτηση: Κύριε Αρσένη, λέγατε λοιπόν ότι ήδη από το 1996 αλλοιώθηκε η ιδεολογική φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ.
Απάντηση: Και εδώ το θέμα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Αλλά πρέπει να υπάρχει μία σύνθεση των πολιτικών θέσεων που εμπεριέχει όλους. Αυτό το οποίο δεν έχει γίνει είναι ότι προχωρήσαμε με δυνατές τάσεις μέσα στο ΠΑΣΟΚ, η μία έχει μία πιο παραδοσιακή θέση πάνω στα θέματα, μία άλλη κεντροαριστερή αλλά πιο εκσυγχρονιστική τάση, και μία άλλη κεντροδεξιά. Αυτά τα πράγματα δεν μπορούν να συνυπάρξουν έτσι από μόνα τους. Ή θα γίνει μία σύνθεση ή θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τις θέσεις μας. Αυτό είναι το πολιτικό θέμα.
Ερώτηση: Κύριε Αρσένη, επειδή εγώ δυσκολεύομαι να τοποθετήσω σε μία από αυτές τις τρεις καταρχήν τάσεις που μου είπατε τον κύριο Βενιζέλο, μήπως μπορείτε εσείς να μου πείτε σε ποια από τις τρεις τάσεις θα τον τοποθετούσατε;
Απάντηση: Δε θα ήθελα να τον τοποθετήσω εγώ. Θα ήθελα να απαντήσει σε συγκεκριμένα ερωτήματα, τα οποία θα πρέπει να τεθούν στα συλλογικά μας όργανα, και να δούμε πού ο ίδιος τοποθετείται. Κοιτάξτε, αυτό το οποίο συνήθως γίνεται στα κόμματα είναι ότι μιλάμε με γενικολογίες και τσιτάτα, και δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις διαφορές. Εάν, παραδείγματος χάριν, πάρουμε το συνταξιοδοτικό, εάν πάρουμε το θέμα της παιδείας, εάν πάρουμε το θέμα των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της λειτουργίας της δημοκρατίας, πρέπει να μπουν καυτά ερωτήματα σε όλους, για να δούμε πού τοποθετούνται, για να ξέρουμε ποιες είναι και οι θέσεις. Συμφωνούμε σ” αυτά τα πράγματα; Διαφωνούμε; Μπορούν αυτές οι διαφωνίες να γεφυρωθούν σε μία σύνθεση ή δεν μπορούν να γεφυρωθούν; Διότι όταν υπάρχει μια βασική διαφορά, τότε δεν μπορούν να εμπεριέχονται σε ένα κόμμα.
Ερώτηση: Αυτό όμως απαιτεί μία συζήτηση πολιτική, η οποία έχει διάρκεια, και, για να μπορεί να γίνεται αυτή, δεν θα πρέπει κάθε φορά που κάποιος λέει κάτι, μία γνώμη που ενδεχομένως μπορεί να είναι λίγο διαφορετική από του διπλανού του, να γίνεται ο κακός χαμός, βοηθούντων των μέσων ενημέρωσης που λένε ότι ο Αρσένης, επειδή είπε μια κουβέντα, τα βάζει με τον Γιώργο. Αυτό ήταν που βούλωνε και το στόμα του κυρίου Βενιζέλου ή άλλων ενδεχομένως μελών του ΠΑΣΟΚ, τα οποία θα ήθελαν να θέσουν υποψηφιότητα για έναν ηγετικό ρόλο; Υπήρχε διάλογος; Ο Παπανδρέου φαινόταν πάντοτε πολύ δημοκρατικός. Μήπως όμως τελικώς ο τρόπος που λειτούργησε το κόμμα σας αυτήν την εποχή δεν ήταν τέτοιος που να διευκολύνει αυτό το ξεκαθάρισμα, αυτόν τον διάλογο;
Απάντηση: Διάλογος, ουσιαστικός διάλογος, όπως εγώ τουλάχιστον τον καταλαβαίνω, δεν έχει γίνει από το 1996. Και δε θέλω τώρα να επαναφέρω παλιές διαφορές, αλλά, αν θυμάστε, είχα επιμείνει δύο φορές να γίνει ένα έκτακτο συνέδριο όπου θα συζητηθούν αυτά τα πράγματα. Αν είχαμε λύσει αυτές τις διαφορές, εγώ νομίζω ότι δε θα πηγαίναμε στην εκλογική ήττα του 2004, στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα το 2007. Αλλά, έστω και αργά, αυτό πρέπει να γίνει. Και νομίζω ότι προέχει αυτό. Να ξεκαθαρίσουμε τις πολιτικές μας θέσεις.
Ερώτηση: Μάλιστα. Άρα υπάρχει χρόνος για την εκλογή του αρχηγού, λέτε κύριε Αρσένη.
Απάντηση: Εγώ νομίζω ότι δεν πρέπει να γίνει εσπευσμένα, διότι το ζητούμενο δεν είναι η εκλογή του αρχηγού, το ζητούμενο είναι η πολιτική μορφή, το πολιτικό στίγμα του ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι το ένα. Και το άλλο, το οποίο βέβαια έρχεται ουσιαστικά σε μία αντίφαση, αλλά πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό, είναι ότι το ΠΑΣΟΚ είναι αξιωματική αντιπολίτευση. Την επόμενη εβδομάδα θα έχουμε προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να εμφανιστεί. Έχει Πρόεδρο του Κινήματος, έχει κοινοβουλευτική ομάδα, και πρέπει να λειτουργήσει πολιτικά. Δεν ενδιαφέρουν τον κόσμο οι εσωτερικές αντιθέσεις. Αυτό που ενδιαφέρει τον κόσμο είναι ποια είναι η θέση του ΠΑΣΟΚ, πώς δρα πολιτικά πάνω στα θέματα τα οποία ανακύπτουν, το συνταξιοδοτικό, την παιδεία, την ακρίβεια, όλα αυτά τα πράγματα. Και νομίζω ότι πρόκληση για το ΠΑΣΟΚ είναι να λειτουργήσει πολιτικά ως αξιωματική αντιπολίτευση και ταυτόχρονα να μπει στις διαδικασίες για την ανάδειξη των συλλογικών οργάνων και του Προέδρου, τα οποία θα πάρουν κάποιο χρόνο κατά τη γνώμη μου.
Ερώτηση: Κύριε Αρσένη, λέτε λοιπόν να συζητήσει πολιτικά. Και με αυτόν τον τρόπο να βοηθήσει και την κοινωνία και τους οπαδούς, αλλά και γενικότερα να γίνει μια πολιτική συζήτηση. Μία από τις βασικές συζητήσεις που έχει να κάνει το ΠΑΣΟΚ είναι με την Αριστερά του Συνασπισμού, ακόμα και του ΚΚΕ θα έλεγα, παρόλο που εκεί τα πράγματα είναι οπωσδήποτε πολύ πιο δύσκολα. Αλλά με τον Συνασπισμό έχει να συζητήσει κάτι. Αυτό δεν είναι εξίσου ένα ζήτημα που πρέπει να συζητηθεί στο ΠΑΣΟΚ;
Απάντηση: Οπωσδήποτε. Το ΠΑΣΟΚ είναι – νομίζω ότι εκεί τοποθετείται – κεντροαριστερά στο κοινωνικό σώμα. Υπάρχουν και όμορες δυνάμεις, ο Συνασπισμός είναι μία τέτοια δύναμη, αλλά δεν έχει γίνει και μία συζήτηση. Το γεγονός ότι μιλάμε, δε μιλάμε, κ.λπ., δε βοηθάει ούτε το Συνασπισμό ούτε το ΠΑΣΟΚ.
Ερώτηση: Κύριε Αρσένη, υπήρξατε Υπουργός Παιδείας και, ως Υπουργός Παιδείας, είχατε να αντιμετωπίσετε αντιδράσεις, διαφορετικές απόψεις, οι οποίες εκφράστηκαν και με μαζικότατες διαδηλώσεις, όπως αντιμετώπισε και η κυρία Γιαννάκου. Δεν είχατε ακριβώς την ίδια ατζέντα τότε, είχατε άλλα θέματα, πολλά από αυτά, και ειδικώς ένα-δύο, ενόχλησαν πάρα πολύ ανθρώπους μέσα στο ΠΑΣΟΚ και είχατε επομένως και εσωτερικές αντιδράσεις. Άρα έχετε, δόξα τω Θεώ, μία εμπειρία μακρά τι σημαίνει «κυβερνώ», που είναι διαφορετικό από το έχω μία τοποθέτηση ως αντιπολίτευση.
Απάντηση: Θα σας πω το συμπέρασμά μου.
Ερώτηση: Πείτε μου το συμπέρασμά σας, ναι.
Απάντηση: Από την εποχή του αείμνηστου Γιώργου Ράλλη που ήταν Υπουργός Παιδείας και σχεδόν δεν βγήκε Βουλευτής στην Α΄ Αθήνας μέχρι σήμερα οι Υπουργοί Παιδείας αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Γιατί όταν προσπαθείς να κάνεις κάποιες τομές, δυσαρεστείς κάποιους. Το συμπέρασμά μου είναι ότι βασικές αλλαγές στην παιδεία δεν μπορούν να προχωρήσουν αν δεν υπάρχει και ευρύτατη διακομματική συμφωνία. Αλλιώς κτίζουμε στην άμμο.
Ερώτηση: Σωστά. Έρχομαι λοιπόν στο ερώτημα ότι τότε υπήρξε υποτίθεται ένας διάλογος με αφορμή αυτήν την Επιτροπή Βερέμη, από την οποία αποχώρησε χωρίς να το πάρουμε μυρωδιά το ΠΑΣΟΚ. Μήπως θα πρέπει τώρα και στο ΠΑΣΟΚ να πείτε τα ένα, δύο, τρία ζητήματα στα οποία δεσμεύεται το ΠΑΣΟΚ ότι θα δώσει τη μάχη μέσα σε μία μορφή δημοκρατικής διαδικασίας, η οποία προβλέπεται και από τις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και από τη χώρα μας – δόξα τω Θεώ, έχουμε προχωρήσει αρκετά. Κάπως να ξέρει, δηλαδή, και ο κόσμος ότι το ΠΑΣΟΚ θα είναι παρών στη διαμόρφωση, για παράδειγμα, κάποιων λύσεων στο ασφαλιστικό. Αλλιώς θα αφήσουμε στον Αλογοσκούφη να το λύσει και το ΠΑΣΟΚ θα είναι στο πεζοδρόμιο μαζί με τον Συνασπισμό. Ή το ένα θα γίνει ή το άλλο. Αλλά να ξέρουμε τι θα γίνει.
Απάντηση: Ναι, κοιτάξτε, να πούμε δυο-τρία πράγματα για την παιδεία πρώτα, γιατί, αν θυμάστε, όταν ήμουν Υπουργός Παιδείας είχα ζητήσει να γίνει αυτός ο διάλογος πριν από τα νομοσχέδια. Το αρνήθηκε ο τότε αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ο κύριος Έβερτ. Όταν εξελέγη ο κύριος Καραμανλής, ο Παπανδρέου του είχε πει ότι είμαι διατεθειμένος να βάλω πλάτες και να συζητήσουμε τα θέματα της παιδείας. Δεν ανταποκρίθηκε ο κύριος Καραμανλής. Αργότερα, όταν άρχισε η πολιτική όξυνση μπήκε στην αρένα των αντιθέσεων και η παιδεία και το ασφαλιστικό. Νομίζω ότι πρέπει σιγά-σιγά να αποκτήσουμε μία άλλη πολιτική κουλτούρα, όπου για ορισμένα πράγματα και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση – εγώ δε λέω να φτάσουμε σε μία συναίνεση – αλλά τουλάχιστον να φτάσουμε σε μία συνεννόηση για τι πράγματα μιλάμε, ποιοι είναι οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθούν τα πράγματα. Αυτή τουλάχιστον είναι η εμπειρία μου και ελπίζω ότι μπορεί να γίνει αυτό, γιατί εάν μόνη της η Νέα Δημοκρατία προχωρήσει σε νομοθέτηση για θέματα ασφαλιστικού, παιδείας, κ.λπ., και η αντιπολίτευση στη Βουλή και στο πεζοδρόμιο είναι αντίθετη, εγώ νομίζω ότι δε θα καταλήξουμε πουθενά, θα έχουμε μία κυβερνητική αστάθεια, και γενικά βλέπω και συγκρούσεις μέσα στην κοινωνία. Έχουμε χάσει πάρα πολλά χρόνια ακριβώς γιατί το πολιτικό μας σύστημα δεν μπορεί να συνεννοηθεί για τις προτεραιότητες. Εδώ δεν είναι το ένα άκρο ή το άλλο, δεν είναι όχι σε ό,τι λέει η κυβέρνηση ή συναίνεση, μπορεί να υπάρχει και μία συνεννόηση.
Ερώτηση: Είστε αισιόδοξος για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο ΠΑΣΟΚ και να τελειώσουμε με αυτό, κύριε Αρσένη;
Απάντηση: Κοιτάξτε, είμαστε σε μία κρίσιμη καμπή. Δεν μπορεί παρά να είμαι αισιόδοξος και μάχομαι για αισιοδοξία. Δε θέλω όμως να κουκουλώσουμε τα πράγματα. Νομίζω ότι το κουκούλωμα δε μας έχει κάνει καλό, πρέπει να ξεκουκουλώσουμε τα προβλήματα και τις αντιθέσεις και να βρούμε τη λύση μας.
Ερώτηση: Μάλιστα. Σας ευχαριστώ πολύ, θα τα πούμε σύντομα. Ο κύριος Γεράσιμος Αρσένης, καλή σας μέρα.
