ΕΡΩΤΗΣΗ: Κύριε Αρσένη, πριν περάσουμε στα σημαντικά ζητήματα, να έρθουμε στον πολίτη Γεράσιμο Αρσένη ο οποίος ήταν το Σαβ/κο στην Κεφ/νιά – τα ξέρω αυτά επειδή σας αναζήτησα – πήγατε στο αεροδρόμιο, δεν πέταξε το αεροπλάνο και τελικά γυρίσατε, με μία ημέρα καθυστέρηση, οδικώς.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ξέρετε, δεν φταιει πάντα η Ολυμπιακή. Ο καιρός ήταν κακός, πήγαμε στο αεροδρόμιο την Κυριακή δεν έγινε τελικά η πτήση, πήγαμε και τη Δευτέρα, το δρομολόγιο πάλι ακυρώθηκε. Οι Ζακυνθινοί τα κατάφεραν καλύτερα, η δική τους πτήση έγινε. Έτσι αναγκαστήκαμε να έρθουμε με το πλοίο και εν συνεχεία οδικώς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσες ώρες κάνατε
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Έξι ώρες. Ήρθα όμως εγκαίρως. Η αλήθεια είναι ότι ο πολίτης ταλαιπωρείται.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Συγχωρέστε με κύριε Υπουργέ, κάποιες φορές οι πολίτες επιθυμούμε να ταλαιπωρούνται και οι υπουργοί και τα κορυφαία πολιτικά στελέχη για να έρχονται σε επαφή με τα προβλήματα του κόσμου.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πράγματι, αυτό είναι αναγκαίο. Ο βουλευτής εκφράζει, εκπροσωπεί το λαό. Πρέπει να είναι κοντά στον κόσμο και να έχει και ο ίδιος την αίσθηση της καθημερινότητας και των προβλημάτων. Και πρέπει να συγχαρώ τον κ. Σταματάκη γιατί εμείς οι πολιτικοί χρειαζόμαστε ενεργούς πολίτες που έχουν το θάρρος και παίρνουν την πρωτοβουλία και κινούνται προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας ομαλότητας στο δημόσιο βίο. Το θέμα της διαφθοράς είναι πολύ σημαντικό και για να το αντιμετωπίσουμε εμείς οι πολιτικοί χρειαζόμαστε, πρώτα απ΄ όλα, την ενεργό συμμετοχή των πολιτών. Και η πράξη του κ. Σταματάκη είναι ένα σημείο αναφοράς που ελπίζω να το μιμηθούν και άλλοι.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα ασχοληθούμε και με τα εργασιακά. Αυτή τη στιγμή κύριε Αρσένη, συνεδριάζει ο κοινοβουλευτικός τομέας εργασίας του ΠΑΣΟΚ.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ήμουν κι εγώ στη συνεδρίαση αυτή πριν έρθω στην εκπομπή σας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πληροφορούμαι ότι η επιτροπή αυτή συνεδριάζει διευρυμένη, μετέχει όποιος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ το επιθυμεί. Είχε συμμετοχή, ήταν γεμάτη η αίθουσα
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ήταν γεμάτη η αίθουσα και αυτό δείχνει ότι υπάρχει πάρα πολύ ενδιαφέρον για το θέμα αυτό το οποίο πρέπει να συζητηθεί, σοβαρά και υπεύθυνα, στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, πριν κατατεθεί αυτό το νομοσχέδιο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Να σημειώσουμε εδώ ότι το θέμα αυτό, το εργασιακό, ήταν κατά τον κύριο Πάγκαλο η αφορμή, κατ΄ άλλους η αιτία της απομάκρυνσης του Θεόδωρου Πάγκαλου.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν ξέρω ποιες ήταν οι αιτίες ή η αιτία της απομάκρυνσης του κ. Πάγκαλου, πρέπει να πω όμως ότι η προσπάθεια για τη συγκρότηση ενός τέτοιου νομοσχεδίου σήκωσε πάρα πολύ σκόνη, κατά τη γνώμη μου, χωρίς λόγο. Θα μπορούσε να είχε ακολουθηθεί μία διαφορετική διαδικασία και αυτό το θέμα θα μπορούσε να είναι ένα θέμα προνομιακό για την κυβέρνηση. Ποιό είναι το ζητούμενο;
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για να μη σας διακόψω, σημειώνω ότι λέτε ότι θα μπορούσε να είχε ακολουθηθεί μία άλλη διαδικασία (συνεχίζουν ερωτήσεις – απαντήσεις με υφυπουργό Εργασίας κ. Πρωτόπαπα σχετικά με τη συνεδρίαση του ΚΤΕ του ΠΑΣΟΚ και το σχετικό νομοσχέδιο). Σημείωσα κύριε Αρσένη ότι είπατε ότι αν είχε ακολουθηθεί διαφορετική διαδικασία θα ήταν και το αποτέλεσμα καλύτερο για την Κυβέρνηση. Τι εννοείτε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πιστεύω ότι – και συμφωνώ με τον κ. Πρωτόπαππα – ότι ο διάλογος που τώρα ανοίγει θα είναι γόνιμος και θα καταλήξουμε σε μία ευρύτερη συμφωνία για να προχωρήσουμε ένα νομοσχέδιο που θα στηριχθεί από όλους. Εγώ θα προτιμούσα να είχαμε αρχίσει διαφορετικά. Να είχαμε αρχίσει με ένα νομοσχέδιο που θα κάλυπτε τις δραστηριότητες πολλών υπουργείων, του υπουργείου οικονομικών, ανάπτυξης και εργασίας με θέμα καταπολέμηση της ανεργίας και μέσα σ΄ αυτό θα βάζαμε τους βασικούς άξονες της πολιτικής της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της ανεργίας. Τι θα κάνουμε στον τομέα της ανάπτυξης, τι θα κάνουμε στον προϋπολογισμό …
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τώρα δεν υπάρχει αυτό;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, αυτά δεν υπάρχουν στο νομοσχέδιο. Υπάρχει αναφορά, αλλά τα άρθρα είναι πολύ πιο στενά εργασιακά άρθρα, της αρμοδιότητας του υπουργείου εργασίας. Στενεύουμε λοιπόν το θέμα, ενώ το ζήτημα είναι ευρύτερο και πρέπει να πείσουμε και τους βουλευτές και τον κόσμο ότι η πρόθεση είναι να έχουμε μια πολιτική για να καταπολεμήσουμε την ανεργία. Η ανεργία δεν καταπολεμείται μόνο ή με τα μέτρα αυτά που προτείνει το υπουργείο εργασίας. Καταπολεμείται με μία σειρά από μέτρα, μερικά τα παίρνει η Κυβέρνηση, άλλα πρέπει να πάρει. Και εκεί πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο ακριβώς τι γίνεται με την αναπτυξιακή μας πορεία. Πώς χρησιμοποιούμε τους πόρους του Γ΄ ΚΠΣ για να καταπολεμήσουμε την ανεργία, τι κάνουμε με τον προϋπολογισμό κλπ. Αν τα καταγράψουμε όλα αυτά, τότε μπορούμε να δούμε σε ποιό βαθμό τα μέτρα τα οποία προτείνονται από το υπουργείο εργασίας συμβάλλουν πράγματι στην αύξηση της απασχόλησης, στην καταπολέμηση της ανεργίας. Αν λοιπόν το συζητούσαμε το θέμα αυτό σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, όπου θα δείχναμε ότι η βασική μας προτεραιότητα είναι ο άνεργος και ότι αυτό θα το αντιμετωπίσουμε με πολλά μέτρα, νομίζω ότι θα είχαμε μία καλύτερη βάση συζήτησης. Το νομοσχέδιο τώρα έρχεται μετά από αντιπαραθέσεις στις οποίες οι βουλευτές δεν είχαν πάρει μέρος. Τώρα ενημερώνονται συστηματικά αλλά, έστω και αργά, νομίζω ότι μέσα από διάλογο στην κοινοβουλευτική ομάδα θα καταλήξουμε κάπου όπου όλοι θα συμφωνήσουμε. Ένα πράγμα μόνο θέλω να συμβουλεύσω την κυβέρνηση. Να μη βιαστεί να καταθέσει το νομοσχέδιο, να γίνουν οι απαραίτητες συζητήσεις και οι αλλαγές στο νομοσχέδιο και να το πάει στη Βουλή όταν οι συνθήκες θα είναι ώριμες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: (μετά από ερωτήσεις – απαντήσεις στον κ. Πρωτόπαππα)
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Συμφωνώ με τον κ. Πρωτόπαππα ότι δεν πρέπει να συζητάμε εσαεί ένα νομοσχέδιο, αλλά τώρα μιλάμε για βουλευτές οι οποίοι θα κληθούν να ψηφίσουν το νομοσχέδιο αυτό. Εάν υπάρχουν ερωτήματα, αυτά πρέπει να απαντηθούν, εάν υπάρχουν παρατηρήσεις πρέπει, μέσα από το διάλογο, να εξαντληθεί η διαδικασία αυτή και μετά να πάμε στην Επιτροπή και την Ολομέλεια της Βουλής. Οι βουλευτές πρέπει να πεισθούν ότι το νομοσχέδιο αυτό αυξάνει τις θέσεις απασχόλησης. Αυτή τη στιγμή έχουμε μία κατάσταση όπου η ΓΣΕΕ έχει αντιρρήσεις με το νομοσχέδιο, έχει αντιρρήσεις και η εργοδοσία. Και το ερώτημα το οποίο βάζει ο καλόπιστος βουλευτής είναι γιατί προχωράμε ένα νομοσχέδιο για το οποίο ακόμα δεν έχουμε πεισθεί ότι πράγματι, από μόνο του, αντιμετωπίζει το πρόβλημα της απασχόλησης. Πρέπει να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά και ίσως χρειασθούν και τρεις και τέσσερις συνεδριάσεις για το θέμα αυτό. Τί λείπει από άποψη παρουσίας και ουσίας; Αν αρχίσουμε από μία γενική συμφωνία ότι πρώτη προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας, θα πρέπει να παρουσιάσουμε τα σχετικά κεφάλαια όχι χωριστά αλλά όλα μαζί. Θα πρέπει να συζητήσουμε τί κάνουμε μέσα από την ανάπτυξη, την αύξηση του ΑΕΠ, ποιά είναι η συμβολή του προϋπολογισμού στην αύξηση της απασχόλησης, ποιά η συμβολή του Γ΄ ΚΠΣ, και πώς διοχετεύουμε τους πόρους αυτούς για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων στον τομέα της απασχόλησης, τί κάνουμε με την πολιτική για τη μετανάστευση – ένα νομοσχέδιο το οποίο θα συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή – για να τα βάλουμε όλα αυτά μαζί, να δώσουμε και στον κόσμο και στη Βουλή μία εικόνα ότι έχουμε ολοκληρωμένο σχέδιο για την καταπολέμηση της ανεργίας. Θα έχουμε πολλά, πιστεύω, να ωφεληθούμε από μία ολοκληρωμένη παρουσίαση. Μία παρουσίαση που αφορά μόνο συγκεκριμένα εργασιακά ζητήματα είναι μια πολύ στενή σανίδα για να εξισορροπήσουμε πολλά πράγματα πάνω της, και αυτό μας δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ΄ ότι λύνουμε. Καλό θα είναι και τώρα και στην Επιτροπή και στη Βουλή να κατατεθεί ένα γενικό σχέδιο καταπολέμησης της ανεργίας. Πόση είναι η ανεργία σήμερα, πόση θα είναι σε τρία χρόνια, ποια θα είναι η συμβολή του κάθε μέτρου που παίρνουμε ή προτείνουμε. Ένα νομοσχέδιο – πλαίσιο, που θα τα συμπεριλάβει όλα αυτά θα είναι πολύ χρήσιμο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τα δύο ερωτήματα που θέλω να απαντήσετε είναι τα εξής. Έχοντας κατά νου τον κ. Πάγκαλο, πότε μπορεί να μιλάει ένας υπουργός και πότε δεν μπορεί να μιλάει. Ο άλλος συνδιεκδικητής της κομματικής και κυβερνητικής εξουσίας, ο κ. Τσοχατζόπουλος, κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ για φιλελεύθερη ή νεοφιλελεύθερη στροφή. Ας ξεκινήσουμε όμως από το πρώτο, πότε μπορεί να μιλάει ένας υπουργός.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρώτα απ΄ όλα λυπάμαι γι΄ αυτό που συνέβη. Ο κ. Πάγκαλος είχε ασχοληθεί με μεγάλο πάθος με τα θέματα του πολιτισμού και παρήγαγε έργο εκεί και λυπάμαι πάρα πολύ γι΄ αυτή τη δυσμενή εξέλιξη. Βέβαια, κατανοώ την επιθυμία του πρωθυπουργού να έχει μία κυβέρνηση που βγαίνει με ενιαίο πρόσωπο προς τα έξω, με μία φωνή. Και αυτός πράγματι πρέπει να είναι ο κανόνας, όταν όμως συντρέχουν κάποιες συνθήκες. Όταν δηλαδή προχωράμε συντεταγμένα, έχουμε συμφωνήσει για τις βασικές μας επιδιώξεις, για την εξειδίκευση του έργου και προχωράμε στην υλοποίηση ενός συγκεκριμένου προγράμματος. Δυστυχώς όμως για όλους μας, αυτή τη στιγμή, υπάρχει πρόβλημα. Δεν υπάρχει συμφωνία μέσα στο κόμμα, στην κοινοβουλευτική ομάδα, και τώρα θα έλεγα και στην κυβέρνηση, όσον αφορά βασικές πολιτικές. Κατά τη γνώμη μου, όταν συντρέχουν αυτές οι συνθήκες και ο υπουργός είναι πολιτικό πρόσωπο, οφείλει να πει τη γνώμη του και, φυσικά, να αναλάβει και το κόστος της εκφοράς του λόγου του. Αλλά οφείλει να μιλήσει, όπως οφείλουμε όλοι να μιλήσουμε, γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτά τα θέματα. Πιστεύω ότι η καταστολή διαφωνιών με διοικητικά μέτρα, όπως με την παύση ενός υπουργού, δεν λύνει το πρόβλημα. Το πρόβλημα λύνεται με όρους πολιτικούς, δηλαδή με ανάληψη πρωτοβουλίας για να αντιμετωπισθούν οι διαφορετικές απόψεις, να προχωρήσουμε σε έναν επώδυνο αλλά αναγκαίο πολιτικό διάλογο για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μία άποψη πλειοψηφική, γύρω από την οποία θα συστρατευθούμε όλοι. Πάνω απ΄ όλα αυτό είναι ευθύνη του Πρωθυπουργού.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Αφού είπατε ότι δεν υπάρχει συμφωνία γύρω από βασικές πολιτικές, ο κ. Πάγκαλος δικαιούται να μιλήσει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όπως όλοι μας, ο κ. Πάγκαλος έχει το δικαίωμα να ζητήσει διάλογο για να αντιμετωπισθούν αυτά τα θέματα. Εγώ το αντιμετώπισα αυτό στην Κεντρική Επιτροπή. Είδα ότι δεν υπάρχουν συγκλίνουσες απόψεις στα εθνικά θέματα, δεν υπάρχουν συγκλίνουσες απόψεις στα θέματα κοινωνικής πολιτικής, στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων και σε μία σειρά από άλλα θέματα. Και τί κάνουμε όταν διαπιστώνουμε μία σημαντική διαφοροποίηση. Προχωράμε σε διάλογο, μέσα στα όργανα. Γι΄ αυτό εγώ ζήτησα και έκτακτο συνέδριο για να αντιμετωπίσει πολιτικά τα θέματα αυτά. Είναι φυσικό μέσα σε ένα μεγάλο πολυσυλλεκτικό κόμμα όπως είναι το ΠΑΣΟΚ να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Αυτές τις απόψεις δεν μπορείς να τις καταπιέσεις. Θα πρέπει να τις αναγνωρίσεις και να εμπλακείς σε ένα διάλογο μέσα από τον οποίο θα βγει μία κοινή συνιστώσα. Σε πολλά θέματα ο διάλογος που έχει γίνει δεν είναι επαρκής. Και επανέρχομαι σε αυτό που είπε προηγουμένως ο κ. Πρωτόπαππας, θα κάνουμε δύο συνεδριάσεις, ότι γίνει έγινε και μετά προχωράμε. Κάποιες φορές ίσως να μην αρκεί αυτό. Καμιά φορά το να βγει κοινή συνισταμένη απαιτεί μία επώδυνη και δύσκολη, αλλά αναγκαία, πορεία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είπατε ότι το πρόβλημα δεν επιλύεται με την καταστολή και είναι ευθύνη του Πρωθυπουργού να προχωρήσει σε έναν πολιτικό διάλογο. Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος, τι θα ζητούσατε από τον Πρωθυπουργό και Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ εσείς, ο Γεράσιμος Αρσένης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα του ζητούσα – και έχει μία ιστορική ευκαιρία μετά το μεγάλο του επίτευγμα της ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ – να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που έχουν συσωρρευθεί και βγει στην επιφάνεια. Ποιά είναι τα προβλήματα; Πρώτα απ΄ όλα η Κυβέρνηση πρέπει να έχει ένα σαφές πολιτικό στίγμα. Δεν έχει, το τοπίο είναι θολό. Δεύτερον, η Κυβέρνηση πρέπει να είναι αποτελεσματική. Και για να είναι αποτελεσματική θα πρέπει να ζητήσει τη συστράτευση όλων των στελεχών της. Δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχει τώρα η Κυβέρνηση με πολλά στελέχη παροπλισμένα, αποκλεισμένα ή απογοητευμένα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είναι πολλά στελέχη παροπλισμένα ή αποκλεισμένα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Νομίζω ότι ένα μεγάλο μέρος του ΠΑΣΟΚ έτσι αισθάνεται. Και νομίζω ότι είναι έτοιμο να στηρίξει μία συντονισμένη πορεία του ΠΑΣΟΚ και να συσπειρωθεί κάτω από την ηγεσία του Πρωθυπουργού. Τι θα πρότεινα. Πρώτα απ΄ όλα ο Πρωθυπουργός να ξεκαθαρίσει το πολιτικό στίγμα και να βάλει μπροστά τρείς – τέσσερις προτεραιότητες στόχους για την κυβέρνησή του για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Εγώ θα πρότεινα. Στόχος πρώτος: καταπολέμηση της ανεργίας. Στόχος δεύτερος: να ζήσει καλύτερα ο πολίτης, ποιότητα ζωής. Για να γίνει αυτό χρειάζονται μια σειρά από μέτρα στο δημόσιο τομέα και όχι μόνο. Να μπορεί να πάει κάποιος από την Αθήνα στην Κόρινθο χωρίς να πέσει κοτρώνα να τον σκοτώσει, να υπάρχει υποδομή και να μην πλημμυρίζει η πρωτεύουσα με την πρώτη μπόρα, να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του αγρότη, τις τιμές του λαδιού και μια σειρά από άλλα θέματα που ονομάζουμε κοινωνικά θέματα. Τρίτη προτεραιότητα θα έβαζα τα εθνικά θέματα. Εάν λοιπόν στα θέματα αυτά επιζητούσαμε μία συμφωνία μέσα στο κόμμα, νομίζω ότι θα είχαμε την αναγκαία συσπείρωση και να βγούμε προς τα έξω αποτελεσματικά. Πώς θα το κάνουμε αυτό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ζητάτε συστράτευση του αποκλεισμένου, του απογοητευμένου μέρους του ΠΑΣΟΚ. Αν ο Πρωθυπουργός καλέσει σε αυτή τη συστράτευση, η κίνησή του θα γίνει αποδεκτή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να πάρουμε δύο απλά παραδείγματα. Τα εθνικά θέματα. Πόσοι υπουργοί εξωτερικών και άμυνας έχουν περάσει από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Όχι πολλοί. Αν ο Πρωθυπουργός έπαιρνε την πρωτοβουλία και καλούσε μία σύσκεψη με όλους αυτούς και έλεγε, βλέπω ότι μεταξύ σας υπάρχει διαφωνία σε ορισμένα θέματα. Ποιες είναι οι πάγιες θέσεις μας και ποια η τακτική που ακολουθήσαμε και ακολουθούμε; Δεν μπορούμε να συζητήσουμε αυτά τα πράγματα; Εγώ νομίζω ότι και μπορούμε να τα συζητήσουμε, και μία κοινή συνισταμένη μπορεί να βγει και αυτό θα είναι μία τεράστια δύναμη στο ΠΑΣΟΚ αν έβγαινε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν εργασθεί στα θέματα αυτά έκατσαν και τα συζήτησαν.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή λέτε ότι αν συναντιόντουσαν οι Χαραλαμπόπουλος, Παπούλιας, Πάγκαλος, Παπανδρέου, εσείς, όλοι οι υπουργοί εξωτερικών και άμυνας, θα έβγαινε από τη συνάντηση αυτή μία κοινή συνισταμένη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Υπάρχει αίσθημα ευθύνης. Τα θέματα μπορούν να συζητηθούν. Δεν με ικανοποιεί ότι ο κ. Πάγκαλος έχει μία άποψη για τα εθνικά, και εγώ μία διαφορετική άποψη για τα εθνικά και διαφωνούμε με την πολιτική που ασκείται από τον νυν υπουργό εξωτερικών, ο κ. Παπούλιας το ίδιο, ο κ. Τσοχατζόπουλος ίσως μία άλλη άποψη. Εγώ νομίζω ότι οι υπεύθυνοι άνθρωποι πρέπει να κάτσουν σε ένα τραπέζι και να δουν γιατί διαφέρουν σε προσεγγίσεις σε εκτιμήσεις και από αυτή τη συζήτηση μπορεί να βγει μία κοινή προσέγγιση. Και να σας πω και κάτι. Ακόμα και αν δεν έβγαινε μία κοινή προσέγγιση, θα υπήρχε μετά μία μεγαλύτερη κατανόηση της άποψης του ενός από τον άλλον. Αλλά θα ήθελα να πάω και στο θέμα π.χ. της ανεργίας, πριν προχωρήσει αυτό το νομοσχέδιο ο κ. Γιαννίτσης θα είχε πολλά να ωφεληθεί αν συζητούσε το θέμα με τον κ. Γιαννόπουλο, τον κ. Παπαϊωάννου, που έχουν μία εμπειρία στα θέματα αυτά. Αυτό είναι ένα πραγματικό κάλεσμα σε συσπείρωση. Αν γίνει αυτό και ανοίξουν τα θέματα αυτά σε πραγματικό διάλογο μέσα στις οργανώσεις, μέσα στη βάση, θα περάσει το μήνυμα στα μέλη του ΠΑΣΟΚ ότι δεν είναι αφισοκολλητές όταν έχουμε εκλογές, ότι είναι πολιτικά πρόσωπα που έχουν άποψη, την καταθέτουν και βοηθούν στη διαμόρφωση μίας κοινής πολιτικής πορείας. Τα προβλήματα που έχουμε από εδώ και στο εξής είναι πολλά. Δεν μπορεί να τα σηκώσει μία παρέα, μία ομάδα, ή ορισμένοι άνθρωποι. Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε να σηκώσουμε το βάρος της αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων. Αν δεν κάτσουμε όλοι μαζί να χαράξουμε μία κοινή πολιτική, νομίζω ότι θα προχωρήσουμε σε αδιέξοδο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: (μετά από ερωτήσεις – απαντήσεις κ. Λούλη, επικοινωνιολόγου) Ο κ. Λούλης είπε ότι φανερώνει αδυναμία του κ. Σημίτη η απομάκρυνση Πάγκαλου, εσείς συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν ξέρω πώς το αντιμετωπίζει αυτό ο κ. Σημίτης, πρέπει να σας πω ειλικρινά ότι δεν το περίμενα από τον Πρωθυπουργό να προβεί σε αυτή την πράξη.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν το περιμένατε εσείς, που δεν μετείχατε μετά τις εκλογές στο Υπουργικό Συμβούλιο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν το περίμενα αυτό. Περιμένω – και επιμένω σε αυτό το θέμα – από τον κ. Σημίτη να αδράξει αυτή την ευκαιρία που του προσφέρεται για ένα κάλεσμα όλων για μία συζήτηση για τα ανοικτά θέματα, σε μία προσπάθεια για να καταλήξουμε σε μία συντεταγμένη πορεία όπου θα συμφωνήσουμε όλοι και θα την στηρίξουμε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μήπως αυτό χαρακτηρισθεί από κάποιους ως προσπάθεια έμμεσης επιβολής συλλογικής ηγεσίας στην παράταξη και στην κυβέρνηση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το να παίρνεις πρωτοβουλίες και να ζητάς ένα διάλογο. Το να αλλάζεις και τη βασική σου πορεία ως αποτέλεσμα του διαλόγου, είναι ένδειξη ισχύος όχι αδυναμίας. Μια και έγινε αναφορά στον Α. Παπανδρέου, ο οποίος και αυτός έχει κάνει τα ιστορικά του λάθη, ο Α. Παπανδρέου χαρακτηριζόταν από μία ευελιξία, άλλαζε πορεία όταν επείθετο ότι έπρεπε να αλλάξει πορεία. Και νομίζω ότι σε ορισμένες βασικές επιλογές, πρέπει να τα ξαναδούμε τα πράγματα, θα πρέπει να ξαναδούμε την εξωτερική πολιτική έτσι όπως ασκείται σήμερα, θα πρέπει να ξαναδούμε θέματα της αναπτυξιακής μας πολιτικής, και το θέμα της ανεργίας που νομίζω ότι θα είναι το υπ΄ αριθμόν ένα πολιτικό θέμα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είπατε να ξαναδούμε τα θέματα εξωτερικής πολιτική, της ανεργίας, της ανάπτυξης. Ας μείνουμε λίγο στο θέμα της εξωτερικής πολιτικής. Τα περί προσωπικού ρίσκου του κ. Γ. Παπανδρέου …
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Νομίζω ότι με τις εξηγήσεις που έδωσε ο κ. Γ. Παπανδρέου δεν χρειάζεται να κάνω κάποιο σχόλιο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτό είπε και ο κ. Πάγκαλος, να ξαναδείτε τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και το εργασιακό
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μα αυτά που είπε ο κ. Πάγκαλος πολλοί από εμάς τα έχουμε πει κατά καιρούς, δεν είναι καινούργια θέματα. Ήταν μία πρόσθετη διαπίστωση. Το θέμα είναι να κάνουμε κάτι. Και νομίζω ότι ο μόνος ο οποίος μπορεί να πάρει πρωτοβουλία για να κινηθούμε παρά κάτω είναι ο Πρωθυπουργός. Και ελπίζω να το κάνει.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Αν δεν το πράξει ο Πρωθυπουργός κύριε Αρσένη
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τότε οι προοπτικές είναι δυσοίωνες και πολλά πράγματα μπορούν να προχωρήσουν και να δημιουργήσουν καταστάσεις που είναι ανεξέλεγκτες. Το ανεξέλεγκτο δεν είναι επιθυμητό στην πολιτική. Η πολιτική έχει πολλά απρόβλεπτα και απρόοπτα. Όσο λιγότερα απρόβλεπτα έχουμε τόσο πιο βέβαιοι είμαστε ότι θα περάσουμε μία πορεία. Αυτή τη στιγμή υπάρχει πρόβλημα. Και το πρόβλημα δεν υπάρχει μόνο μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Υπάρχει και στα άλλα κόμματα. Η πολιτική ζωή του τόπου περνάει τώρα μία κρίση που ελπίζω ότι θα είναι μία κρίση από την οποία θα βγει μία αναγέννηση και ανανέωση του πολιτικού λόγου και της πολιτικής δράσης. Δεν μπορούμε να μείνουμε έτσι.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι ανεξέλεγκτες καταστάσεις περιλαμβάνουν και το ενδεχόμενο των εκλογών
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι εκλογές είναι πάντα κάτι που μπορεί να προκύψει στην πολιτική ζωή του τόπου. Αλλά εμένα δεν με απασχολεί αυτό. Με απασχολεί ότι έχουμε μια σειρά από προβλήματα. Έχουμε πολλές ευκαιρίες ως Έθνος τις οποίες πρέπει να εκμεταλλευθούμε και δεν πρέπει να ομφαλοσκοπούμε, να συζητάμε τα εσωτερικά μας προβλήματα και να μην προχωρούμε μπροστά. Πρέπει να λυθεί ή να κοπεί ο γόρδιος δεσμός. Και αυτή είναι η στιγμή της ιστορικής ευθύνης. Τώρα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Να θέσω υπό την κρίση σας δύο απόψεις συναδέλφων σας του κ. Γιαννόπουλου και του κ. Καστανίδη: άλλος Πρόεδρος και άλλος Πρωθυπουργός
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ξέρετε τι μου θυμίζει αυτό, μου θυμίζει την πρόταση που είχα κάνει στο συνέδριο το 1996. Το 1996 αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα της διαδοχής. Και είχα πει τότε στο Συνέδριο ότι κανείς από εμάς τους συνυποψηφίους και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, από μόνος του δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος των ευθυνών, χρειάζεται όλοι μαζί να σηκώσουμε αυτό το βάρος. Γι΄ αυτό πρότεινα ένα πενταμελές πολιτικό γραφείο, το οποίο θα εκλεγόταν κατ΄ ευθείαν από το Συνέδριο και από αυτό το πολιτικό γραφείο, ένας θα ήταν ο πρόεδρος του κόμματος ο οποίος θα ασχολούνταν με τα κομματικά θέματα – και έχουμε παραμελήσει το κόμμα – και ο άλλος θα ήταν πρωθυπουργός. Αυτή η συλλογική ηγεσία η οποία είχε συγκεκριμένα ονόματα, θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος και να προχωρήσει μπροστά χωρίς να αποκλεισθεί κανείς και θα ήμασταν όλοι συνυπεύθυνοι. Η πρόταση απορρίφθηκε. Βλέπω ότι σήμερα το θέμα επανέρχεται. Έχει βέβαια εντωμεταξύ κυλήσει πολύ νερό στ΄ αυλάκι από το 1996, δεν ξέρω αν η πρόταση που είχα κάνει τότε και επαναλαμβάνεται από μερικούς τώρα, θα τύχει μεγαλύτερης αποδοχής, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα μπορούσαμε να συζητήσουμε στο συνέδριο. Δεν είναι όμως αυτό καθ΄ αυτό κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει τώρα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είπε ο κ. Τσοχατζόπουλος ότι το ΠΑΣΟΚ έχει απαρνηθεί τις σοσιαλιστικές του ρίζες, είπε ότι είναι φιλελεύθερο. Είναι σοσιαλιστική η κυβέρνηση
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν ξέρω τι εννοεί ο κ. Τσοχατζόπουλος, φαντάζομαι ότι είναι η κυβέρνηση αρκετά σοσιαλιστική για να συμμετέχει σ΄ αυτή.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για εσάς είναι σοσιαλιστική η κυβέρνηση
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα σας απαντήσω εμμέσως, δεν θέλω να αποφύγω την ερώτηση, αλλά να το τοποθετήσω ιστορικά. Το 1993 το ΠΑΣΟΚ δέχθηκε την πορεία προς την ΟΝΕ. Για το ΠΑΣΟΚ τότε αυτό ήταν ένας ιστορικός συμβιβασμός. Το ΠΑΣΟΚ έβαλε μία προτεραιότητα ότι θα βάλει την Ελλάδα στην ΟΝΕ, αυτό έγινε επί Ανδρέα Παπανδρέου συνεχίστηκε επιτυχώς επί Σημίτη. Κατά την πορεία αυτή που ακολουθήσαμε τη νεοφιλελεύθερη συνταγή του Μάαστριχτ, το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε πράγματι μία μακροοικονομική πολιτική που δεν του πήγαινε αλλά κατ΄ ανάγκη ακολούθησε για να επιτευχθεί ο στόχος της εισόδου της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Το ΠΑΣΟΚ δεν έδωσε κατά τη διάρκεια αυτή, και δεν μπορούσε να δώσει, προτεραιότητα σε μία σειρά από αναπτυξιακά και κοινωνικά μέτρα τα οποία μία κυβέρνηση σοσιαλιστική θα ήθελε να πάρει. Τέλειωσε όμως η πορεία προς την ΟΝΕ. Και τώρα βγαίνουν στην επιφάνεια διάφορα θέματα. Εγώ δεν θα έλεγα αν το ΠΑΣΟΚ είναι ή δεν είναι σοσιαλιστικό κόμμα, θα πω ότι τώρα είναι η στιγμή της αλήθειας για το ΠΑΣΟΚ, τώρα που οι επιλογές ανοίγονται, κανείς δεν μας υποδεικνύει τι να κάνουμε στην κοινωνική πολιτική ή στα εργασιακά, κανείς δεν μας λέει πώς και αν θα ιδιωτικοποιήσουμε κάποιες επιχειρήσεις, αυτά είναι θέματα δικών μας επιλογών, τώρα θα δείξουμε ποια κατεύθυνση θα πάρουμε. Γι΄ αυτό είπα ότι είναι ώρα ευθύνης τώρα. Τώρα το ΠΑΣΟΚ είναι στο κρίσιμο σημείο για να δείξει το πραγματικό του πολιτικό στίγμα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πιστεύετε ότι τώρα θα έχει καλύτερη τύχη η πρότασή σας για έκτακτο συνέδριο
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εγώ το θεωρώ αναγκαίο όταν υπάρχουν προβλήματα, να μην τα σαρώνεις κάτω από το χαλί και να τα σκεπάζεις, τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπισθούν με υπεύθυνο διάλογο. Είμαστε υπεύθυνοι πολίτες, είμαστε υπεύθυνα μέλη του ΠΑΣΟΚ, έχουμε δώσει πολλά για το ΠΑΣΟΚ και για την πορεία του. Και νομίζω ότι η πορεία προς ένα έκτακτο συνέδριο που θα ανοίξει τα θέματα αυτά για συζήτηση είναι μία εκδήλωση ισχύος και αυτοπεποίθησης για το ΠΑΣΟΚ. Και αυτό θα βοηθήσει και το ΠΑΣΟΚ να ξαναβρεί τον καλό του εαυτό, την δική του την ψυχή, την προοδευτική του κατεύθυνση.
