Oι Γεράσιμος Αρσένης, Θανάσης Γκότοβος, Μιχάλης Κασσωτάκης, Σήφης Μπουζάκης, Παναγιώτης Ξωχέλλης, Γιάννης Πυργιωτάκης και Δημήτρης Χατζηδήμου συγκροτήσαμε τον «Όμιλο Πρωτοβουλίας για την Ελληνική Παιδεία» ξεκινώντας από μια πολλαπλή διαπίστωση και έχοντας τους εξής στόχους:
1) Διαπίστωσή μας είναι ότι εδώ και καιρό βρίσκεται πάλι στη δίνη της επικαιρότητας το μείζον θέμα της παιδείας με διάφορες αφορμές: προτάσεις από επιτροπές της ελλιπούς σύνθεσης του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, δυναμικές διεκδικήσεις και κινητοποιήσεις εκπαιδευτικών διαφόρων βαθμίδων, μαθητών, πανεπιστημιακών δασκάλων και φοιτητών, συζητήσεις στο πλαίσιο κοινωνικών φορέων και των πολιτικών κομμάτων ενόψει αλλαγής του άρθρου 16 του Συντάγματος καθώς και της διάταξης για το πανεπιστημιακό άσυλο. Ωστόσο, οι απόψεις και προτάσεις που κατατίθενται από διάφορες πλευρές είναι συνήθως αποσπασματικές και αναφέρονται κυρίως στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ενώ αφενός δεν ερείδονται σε επιστημονική και ερευνητική τεκμηρίωση και αφετέρου δεν υπάρχει ή δεν αναζητείται η απαιτούμενη συναίνεση για ένα τόσο σοβαρό εθνικό ζήτημα όπως είναι αυτό της παιδείας. Γενικότερα μπορεί να λεχθεί ότι απουσιάζει ο συγκροτημένος και επιστημονικά τεκμηριωμένος παιδαγωγικός και εκπαιδευτικός λόγος. Είναι επίσης γεγονός ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, παρά τις πολλές «μεταρρυθμίσεις», αναστολές και παλινωδίες, έχει περιέλθει σε κατάσταση στασιμότητας.
Διαπιστώνουμε ακόμη ότι οι υπάρχοντες στη χώρα μας και εποπτευόμενοι από το YπEΠΘ εκπαιδευτικοί θεσμοί (όπως EΣYΠ, ΠI, KEE, OEΠEK κλπ.) δεν έχουν τη δυνατότητα ή δεν τους παρέχονται οι ευκαιρίες για να ασκήσουν, με επάρκεια και αποτελεσματικότητα, τις γνωμοδοτικές και συμβουλευτικές τους αρμοδιότητες στο πλαίσιο χάραξης της εκπαιδευτικής πολιτικής. Δεν αξιοποιούνται εξάλλου, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, οι έχοντες τα απαραίτητα εφόδια επιστήμονες από τα πανεπιστήμια και τα αρμόδια ερευνητικά κέντρα, ενώ οι συχνές επικλήσεις των απόψεων ομογενών ή μή επιστημόνων από το εξωτερικό είναι ως επί το πλείστον ευκαιριακές και αποσπασματικές ή αποβλέπουν σε απλά δάνεια από την αλλοδαπή αναντίστοιχα προς τα καθ” ημάς. Δεν έχουμε πάντως καταφέρει έως σήμερα να φτάσουμε σε έναν υπερκομματικό θεσμό, μια ανεξάρτητη και αξιόπιστη επιστημονική αρχή με κύρος και αναγνώριση.
2) Μας ανησυχούν ιδιαίτερα οι διεθνείς τάσεις για την εκπαίδευση, που φαίνεται να υποτάσσονται σε μιαν αχαλίνωτη παγκοσμιοποίηση με όλες τις συνέπειες: μπιχεβιοριστικού τύπου κριτήρια αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης, εργαλειακή γνώση, εμπορευματοποίηση της παιδείας κ.λπ.
3) Η Πρωτοβουλία μας, που παρουσιάζεται σήμερα στη δημοσιότητα, είναι ελεύθερη από ιδεολογικο-πολιτικές εξαρτήσεις και άλλες σκοπιμότητες, υπακούει μόνο στη λογική της επιστημονικής γνώσης και της εκπαιδευτικής εμπειρίας, και κατευθύνεται από έντονο ενδιαφέρον των συμμετεχόντων να συμβάλουν ανιδιοτελώς στον προβληματισμό για το ζήτημα της παιδείας. Κύριος στόχος της είναι να επεξεργάζεται και να καταθέτει τεκμηριωμένες προτάσεις, είτε ως απόρροια γενικού επιστημονικού προβληματισμού και ερευνητικής δραστηριότητας είτε με αναφορά σε συγκεκριμένα ζητήματα της εκπαιδευτικής επικαιρότητας. Προέχει επίσης για εμάς η ενημέρωση της κοινωνίας στον τομέα της παιδείας μέσα από επιστημονική γνώση, ώστε να μην υποστηρίζονται και κυρίως να μην λαμβάνονται, από τους υπευθύνους, μέτρα πρόχειρα και αποσπασματικά και να μη γίνονται αλλαγές στα τυφλά. Στόχος μας είναι ακόμη να αποφύγουμε προτάσεις που δεν προέρχονται από ερευνητικά δεδομένα ή δεν ταιριάζουν στην ελληνική πραγματικότητα.
4) Tα επιμέρους θέματα (χωρίς αξιολογική σειρά) που μας απασχολούν αφορούν : την εκπαιδευτική ισότητα, την ποιότητα στην εκπαίδευση, το έργο και το διαταραγμένο παιδαγωγικό κλίμα του σχολείου υπό τις παρούσες συνθήκες, τους τρόπους προσέγγισης της γνώσης στο σχολείο, το συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης της εκπαίδευσης και την αυτονομία των σχολικών μονάδων, τους πόρους που διατίθενται για την εκπαίδευση, την εκπαίδευση και επαγγελματική επάρκεια και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (π.χ. το πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας), το Ολοήμερο Σχολείο, την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, το Λύκειο και τη διαδικασία επιλογής των υποψηφίων για την Tριτοβάθμια Eκπαίδευση, το ρόλο του πανεπιστημίου σήμερα και την ενίσχυση της αυτοτέλειας των Α.Ε.Ι./ Α.Τ.Ε.Ι., την ελληνική εκπαίδευση και τις προκλήσεις της πολυπολιτισμικότητας και παγκοσμιοποίησης, την απόκτηση σύγχρονης γνώσης και την ευρωπαϊκής διάσταση στην εκπαίδευση.
5) Στις μελλοντικές δραστηριότητες της «Πρωτοβουλίας για την Παιδεία» εντάσσονται:
α) Η διεξαγωγή εκπαιδευτικών και παιδαγωγικών μελετών και ερευνών που αφορούν στην Ελληνική Εκπαίδευση. Για το σκοπό αυτό θα επιδιωχθεί η συνεργασία με ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
β) Η διοργάνωση δημόσιων εκδηλώσεων (συζητήσεων, ημερίδων, επιστημονικών συνεδρίων και συμποσίων) με θέματα σχετικά με την Ελληνική Εκπαίδευση.
γ) Η κριτική ανάλυση της εκπαιδευτικής πολιτικής και των διαφόρων εισηγήσεων και προτάσεων για εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγές.
δ) Επιστημονικές δημοσιεύσεις σχετικές με τις επιδιώξεις μας.
Για την επίτευξη των στόχων μας προσβλέπουμε στη συνδρομή της επιστημονικής κοινότητας και στη στήριξη της ελληνικής πολιτείας και κοινωνίας.
