Σύντροφοι και Συντρόφισσες,
είναι σημαντική αυτή η Σύνοδος της Κεντρικής Επιτροπής και είναι ιδιαίτερα πλούσια και ενδιαφέρουσα συζήτηση επάνω στα Εθνικά θέματα. Θα ήταν ακόμη πιο xρήσιμη και εποικοδομητική αν αυτή η συζήτηση γινόταν αρκετά νωρίτερα. Αλλά έστω και αυτή την στιγμή έχει πολλά να προσφέρει. Ακούστηκαν πολλές ενδιαφέρουσες απόψεις, πολλές παρατηρήσεις και νομίζω ότι πρέπει να προσέξουμε τώρα τις τελευταίες ώρες αυτής της συνόδου να δούμε πως θα καταλήξουμε για να είμαστε εποικοδομητικοί, που όλοι θέλουμε να είμαστε εποικοδομητικοί.
Συντρόφισσες και Σύντροφοι, νομίζω ότι θα ήταν λάθος, μεγάλο λάθος, αν επικεντρώναμε όλη την συζήτηση και καταλήγαμε μόνον στο θα του ανακοινωθέντος της Μαδρίτης απομονώνοντας αυτό το γεγονός από μια σειρά από άλλα θέματα, τα οποία και συζητήσαμε και υπάρχουν και στις συζητήσεις.
Εγώ προσωπικά γι” αυτό το θέμα της Μαδρίτης το θεώρησα ευθύνη μου – και με παρουσία τοποθετήθηκα μέσα στα όργανα και στο υπουργικό Συμβούλιο και στο Εκτελεστικό Γραφείο. Αρκετοί άλλοι Σύντροφοι που τοποθετήθηκαν και δημόσια σ” αυτό το θέμα έχουν κάνει γνωστές τις θέσεις τους, θα ήταν άγονο κατά την άποψή μου αν καταλήγαμε αυτή την συζήτηση σήμερα σε μια απλή καταμέτρηση των θέσεών μας των διαφοροποιημένων θέσεών μας πάνω σε μια του ανακοινωθέντος της Μαδρίτης. Καθήκον και υποχρέωση ενός Καθοδηγητικού οργάνου όπως είναι η Κεντρική Επιτροπή είναι ν ακούσει προσεκτικά και τις παρατηρήσεις όλων με σεβασμό και προσοχή και να προσπαθήσουμε να βρούμε την σύνθεση και να χαράξουμε την εθνική μας πολιτική από εδώ και πέρα.
Και είναι με αυτό το πνεύμα που θέλω να κάνω μερικές παρατηρήσεις όσο πιο σύντομα μπορώ. Επικεντρώνοντας αυτές τις παρατηρήσεις σε 3 λέξεις – κλειδιά που άκουσα σήμερα το πρωί και κυρίως από την εισήγηση του Συντρόφου Προέδρου.
1ον. Ρευστότητα. Ρευστότητα στην λειτουργία του διεθνούς συστήματος που δημιουργεί σήμερα ιδιαίτερα προβλήματα και εκτίμησης και προσέγγισης.
2ον .Σύνθεση, ανάγκη να βρούμε εμείς με κοινή προσπάθεια την σύνθεση, όχι την εξισορρόπηση των απόψεών μας που μας εκφράζουν και μας δίνουν, χαράσσουν την πορεία του ΠΑΣΟΚ, της Κυβέρνησης, της Ελλάδας για να πάμε μπροστά.
Και 3ον. Συστράτευση την ανάγκη εμείς ως κόμμα, ως ΠAΣOΚ να βγούμε προς τα έξω να συσπειρώσουμε τον Ελληνικό λαό, για να κινηθούμε σύσσωμοι όλοι μπροστά για να κερδίσουμε, τις προκλήσεις που ανοίγονται, για τη χώρα μας.
Λίγα λόγια για κάθε ένα απ” αυτά τα θέματα. Έχουμε όλοι μεγαλώσει και έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε το παγκόσμιο σύστημα σαν ένα σταθερό διπολικό σύστημα. Αυτό το λέμε συχνά ότι έχει αλλάξει αλλά πρέπει να κατανοήσουμε ότι το παλιό σταθερό, από μια άποψη διπολικό σύστημα δεν έχει αντικατασταθεί από ένα άλλο νέο σύστημα.
Ζούμε και θα ζούμε για πολλά χρόνια μία άμορφη μεταβατική περίοδο που ο πλανήτης μας θ” αναζητεί ένα καινούριο σύστημα, δεν έχουμε σήμερα ένα σταθερό οικονομικό παγκόσμιο σύστημα που δεν αμφισβητείται. Οι σκληροί ανταγωνισμοί που γίνονται σήμερα ανάμεσα στις πολυεθνικές στις χώρες, στα οικονομικά συγκροτήματα είναι φαινόμενα μιας μετάβασης από ένα παλαιό σύστημα προς ένα νέο σύστημα,οi παράμετροι του οποίου δεν είναι ακόμα γνωστοί.
Το ίδιο συμβαίνει και στα πολιτικά συγκροτήματα. Δεν έχουμε σήμερα ένα παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας και ειρήνης όπως δεν έχουμε ακόμα εμπεδωμένο σύστημα θεσμικά ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Αναζητούμε τις παραμέτρους του νέου συστήματος και εμείς ζούμε αυτή τη μεταβατική περίοδο. Iδιαίτερα στην περιοχή μας η αβεβαιότητα η ρευστότητα είναι έντονη όπως, και σε άλλα μέρη του Kόσμου έτσι και στη δική μας την περιοχή η παρουσία, η επικυριαρχία της Αμερικής είναι καταφανής, δεν είναι όμως και η απόλυτη δύναμη.
Και στην δική μας την περιοχή παρουσιάζονται σκληρότατοι ανταγωνισμοί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μία προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα υποσύστημα, σαν ένα στοιχείο, του συστήματος που θα δημιουργηθεί στο μέλλον. Αυτή τη στιγμή όμως, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν λειτουργεί -και δεν θα λειτουργήσει για αρκετό καιρό πιστεύω εγώ – ως ένα ενιαίο πολιτικό σύστημα με κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
Έτσι στην δική μας την περιοχή, στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, στη Μαύρη θάλασσα, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο γίνεται ένας αμείλικτος ανταγωνισμός ανάμεσα σε οικονομικά συμφέροντα και εθνικές δυνάμεις για ζώνες επιρροής. Γιατί αυτός ο χώρος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος, γεωστρατιωτικά, έχει ιδιαίτερη σημασία και είναι ο χώρος μέσα από τον οποίο θα ανοίξουν οι δίαυλοι προσφοράς ενέργειας από τους νέους χώρους παραγωγής στην Κασπία θάλασσα προς την Ευρώπη και την Αμερική.
Είναι αυτοί οι ανταγωνισμοί που χαρακτηρίζουν την περιοχή μας και προσδίδουν μια πρόσθετη αβεβαιότητα. Από τα πολλά που μπορούμε να πούμε, γιατί δεν είναι η στιγμή, ούτε έχω και τον καιρό τώρα να αναλύσω, πρέπει να συγκρατήσουμε πιστεύω εγώ, δύο βασικά σημεία που μας επηρεάζουν. Το ένα είναι ότι για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες η τύχη, η συγκυρία χαμογελάει στην Ελλάδα και ανοίγεται μια πολύ θετική προοπτική: μια πρόκληση να ξαναπαίξουμε ένα δυνατό καταλυτικό ρόλο οικονομικά, πολιτικά και στο χώρο της ασφάλειας, όχι μόνο στη Βαλκανική αλλά και στη Μαύρη θάλασσα και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Η Πρόκληση, είναι μπροστά μας. Οι ανταγωνισμοί των δυνάμεων αφήνουν τέτοια μεγάλα ρήγματα που μπορούμε μέσα απ” αυτά τα ρήγματα με τακτικές κινήσεις και ευέλικτη πολιτική να περάσουμε τις δικές μας τις θέσεις. Σ” αυτό το χώρο, επαναλαμβάνω, δεν παίζει μόνο Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, δεν παίζει μόνο η Γερμανία, η Γαλλία, η Μ. Βρετανία, η κάθε μια για δικό της λογαριασμό και όχι για λογαριασμό της Ευρώπης , η Ρωσία από πίσω και πολλές άλλες χώρες.
Μέσα από αυτούς τους ανταγωνισμούς, μέσα απ” αυτά τα ρήγματα, έχουμε τη δυνατότητα να παίξουμε έναν πολύ δυνατό ρόλο, έτσι που μετά από χρόνια να μπορούμε να πούμε ότι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούμε να γίνουμε μία χώρα επιρροής στην, ευρύτερη περιοχή, αυξάνoντας έτσι τα διεθνή μας οικονομικά διπλωματικά, πολιτικά και στρατιωτικά ερείσματα. Αυτή είναι η πρόκληση, αυτή είναι η δυνατότητα, αυτό είναι το θετικό στοιχείο.
Υπάρχει και ένα αρνητικό στοιχείο, που πρέπει να το υπογραμμίσουμε. Είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει πρέπει να αναλογιστούμε ότι τώρα γεωστρατιωτικά η Τουρκία είναι μια σημαντική δύναμη για πολλές δυνάμεις που παίζουν παιγνίδι στην περιοχή. Και δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι εάν παγιδευτούμε και βρεθούμε σ” ένα σημείο να πούμε σε μερικές δυνάμεις, ας πούμε στις ΗΠΑ, ότι εδώ έχετε να διαλέξει σε μια αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, που θα γυρίσει η ζυγαριά;
Το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή η Τουρκία θεωρείται προνομιακή χώρα, εκμετάλλευσης στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων, πρέπει να μας κάνει ιδιαίτερα προσεκτικούς στην προσέγγιση του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Το συμπέρασμα που βγάζω εγώ απ “ αυτά τα δύο μόνο σημεία, είναι ότι η στρατηγική μας θα πρέπει να είναι μια στρατηγική προώθησης της Ελλάδας με εξωστρέφεια στην ευρύτερη περιοχή , Βαλκάνια, Mαύρη θάλασσα , Νοτιοανατολική Μεσόγειο και στο χώρο της οικονομίας, στο χώρο των διπλωματικών πρωτοβουλιών αλλά και στο χώρο της εμπέδωσης υποσυστημάτων στρατιωτικής και αμυντικής συνεργασίας.
Κερδίζοντας αυτό το στοίχημα με το χρόνο, ενσωματώνοντας την Ελλάδα ισότιμα μέσα στη Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχόυμε μία τεράστια διαπραγματευτική δύναμη που δεν έχουμε σήμερα. Από την άλλη μεριά η Τουρκία μέσα στο χρόνο θα έχει προβλήματα. Και αυτή είναι βασική μου θέση και πίστη , ότι ο χρόνος δεν δουλεύει για την Τουρκία ο χρόνός μπορεί να δουλέψει για την Ελλάδα, αν παίξουμε σωστά το παιγνίδι.
Η γεωστρατιωτική σημασία της Τουρκίας, θα μειωθεί στο μέλλον για μια σειρά από λόγους. Το άνοιγμα που αναγκαστικά θα γίνει και στην Περσία και η υπερφαλάγγιση των διαύλων ενέργειας ως κέντρα κατανάλωσης, θα μειώσει την γεωστρατιωτική σημασία της Τουρκίας. Στο εσωτερικό, η Τουρκία θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα και τις αντιθέσεις της. Και αυτό έχει αρχίσει ήδη να γίνεται κατανοητό και σε πολλές χώρες.
Έτσι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις στην προοπτική του μέλλοντος, στο μέλλον εμφανίζονται πολύ πιο θετικές για την Ελλάδα, παρά σήμερα. Και θα επανέλθω σ” αυτό το θέμα. θα μπορούσαμε να πούμε και πολλά άλλα πράγματα γι” αυτό και θα υπάρξουν και διαφορετικές τοποθετήσεις σήμερα.
Που θέλω να καταλήξω; Θέλω να καταλήξω ότι όταν μιλάμε για ένα σύστημα που διαμορφώνεται, όταν τα πράγματα είναι ρευστά, είναι φυσικό, εγώ θα έλεγα αυτονόητο, να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και εκτιμήσεις στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική συγκυρία. Και θα ήταν απορίας άξιο εάν όλοι εμείς εδώ σ αυτή την αίθουσα είχαμε ως ηλεκτρονικοί υπολογιστές ταυτόσημες απόψεις.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις εμπλουτίζουν την σκέψη, δεν δημιουργούν προβλήματα. Οι διαφορετικές τοποθετήσεις είναι ερεθίσματα για να φτάσουμε συνολικά όλοι μας στο σωστό συμπέρασμα. Δεν είναι ρήξεις, δεν είναι αντιπολιτεύσεις, δεν είναι προσωπικές αντιπαραθέσεις. Είναι η προσφορά του καθενός από εμάς, στο πρόβλημα που από κοινού αντιμετωπίζουμε. Και μόνον όταν ακούσουμε όλες τις απόψεις, όταν ζυγιάσουμε την κάθε σκέψη και προσέγγιση του καθενός, θα μπορέσουμε να φτάσουμε συλλογικά σε μια ενιαία τοποθέτηση για να πάμε μπροστά.
Το λεω και επανέρχομαι σε αυτό που είπα στην αρχή. Θα ήταν άγονη η συζήτηση σήμερα αν ζητούσαμε απ” αυτή την Κεντρική Επιτροπή που έκανε σοβαρή δουλειά σήμερα το πρωί και το απόγευμα σε ένα πολιτικό διάλογο απλούστατα και στατικά να καταμετρήσει τις απόψεις μας.
Η πρόταση μου και θα ήθελα την πρόταση αυτή να την κάνω στο Σύντροφο Πρόεδρο, στον Γραμματέα, στα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου και στην Κεντρική Επιτροπή, για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε ενωτικά και πολιτικά. Είναι ν” αποφασίσουμε και να εξουσιοδοτήσει η Κεντρική Επιτροπή να λάβει υπόψη της την εισήγηση του Προέδρου που θα έλεγα ήταν μία αξιοσημείωτη προσπάθεια προς μία συνθετική κατεύθυνση, να λάβει υπόψη της το σχέδιο της απόφασης που κυκλοφόρησε, αλλά να λάβει υπόψη της και τις διαφορετικές τοποθετήσεις που έγιναν και ακούστηκαν σήμερα στην Κεντρική Επιτροπή και ο Πρόεδρος και το Εκτελεστικό Γραφείο λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά να ετοιμάσουν ένα κείμενο, το οποίο καλύπτει όλους μας.
Αυτό νομίζω θα ήταν μία κίνηση προς την κατεύθυνση της πολιτικής λειτουργίας, θα ήταν μία κίνηση ενωτική και θα είχαμε και ένα κείμενο το oποίο θα εξέφραζε όλους μας, ένα κείμενο που θα μας βοηθούσε να προχωρήσουμε μπροστά.
Και προχωράω στο 3ο θέμα που έθιξα συστράτευση. Όταν μιλάμε για συστράτευση θα πρέπει να έχουμε κατακτήσει πρώτα τη σύνθεση .Η συστράτευση γίνεται επάνω σε μία βάση που η ενότητα έχει γίνει συνείδηση όλων μας και νομίζω ότι έχουν βγει απ” αυτή την συζήτηση τα κοινά σημεία. Νομίζω πάλι θα ήτανε λάθος, αν η Κεντρική Επιτροπή ή αν το κείμενο που εγώ προτείνω να βγει από τον Πρόεδρο και το Eκτελεστικό Γραφείο με βάση τις λειτουργίες της Κεντρικής Επιτροπής, σήμερα έμπαινε στα τακτικά βήματα και στα πόδια του Υπουργείου Εξωτερικών.
Η Κεντρική Επιτροπή καθορίζει ένα γενικό πλαίσιο, γενικές κατευθύνσεις, ένα γενικό μπούσουλα για την εξωτερική πολιτική. Δεν μπορούμε να μπούμε και να δεσμευτούμε και εμείς ως Κεντρική Επιτροπή σε θέματα τακτικών κινήσεων, που δεν είναι θέμα κατά την γνώμη μου της Κεντρικής Επιτροπής, αλλά θέμα της Κυβέρνησης.
Η συστράτευση μπορεί και πρέπει να γίνει, όχι μόνον στο κόμμα ή στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, αλλά ευρύτατα στην ελληνική Κοινωνία. Και έχουμε ήδη τα στοιχεία βάσει της οποίας μπορούμε να προχωρήσουμε.
Πρώτον, πρέπει να κινηθούμε με εξωστρέφεια και στον οικονομικό, και στον πολιτικό και στον διπλωματικό χώρο για να κερδίσουμε το στοίχημα της Ελλάδας στο χώρο των Βαλκανίων, της Μαύρης θάλασσας της νοτιοανατολικής Μεσογείου, όντας ισότιμο μέλος της Eυρωπαικής Ένωσης.
Δεύτερον πρέπει συνεχώς ν” αναβαθμίζουμε την. αμυντική θωράκιση του Ελληνισμού στηρίζοντας το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου Θράκη, Αιγαίο, Κύπρος γιατί η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας ούτε έχει αλλάξει, ούτε αλλάζει, ούτε θ” αλλάξει εις το ορατό. μέλλον. Η αμυντική θωράκιση της χώρας , δεν γίνεται μόνο με εξοπλισμούς, εξίσου σημαντική , ίσως πιο σημαντική ακόμα είναι η εθνική αφύπνιση του Ελληνικού λαού θα πρέπει να μιλήσουμε ειλικρινά και ανοιχτά στον Ελληνικό λαό ότι ενώ επιθυμούμε και επιδιώκουμε την Ειρήνη , ενώ όλη .η στρατηγική μας στηρίζεται στην εμπέδωση της Ειρήνης στην περιοχή υπάρχουv πράγματι κίνδυνοι και υπάρχει απειλή και πρέπει να εξοπλίσουμε τον Έλληνα πολίτη με τα ψυχολογικά εφόδια να μπορεί να πει ότι έχουμε αποτρεπτική δύναμη και ότι αν χρειαστεί και αν απειληθεί αυτή η χώρα, η χώρα αυτή είναι έτοιμη να πολεμήσει.
Το τρίτο στοιχείο είναι ότι πρέπει με διπλωματικές και τακτικές κινήσεις να καταδεικνύουμε συνεχώς ότι η Τουρκία είναι μια αναθεωρητική δύναμη στην περιοχή μια χώρα που προκαλεί αποσταθεροποίηση και θα πρέπει οι κινήσεις αυτές να δείχνουνε ότι γόνιμος διάλογος για εξομάλυνση των σχέσεων δεν μπορεί να γίνει κάτω απ” αυτές τις συνθήκες.
Χρειαζόμαστε χωρίς εμείς να είμαστε σε απομόνωση να πούμε ότι κάτω από προϋποθέσεις, μπορούμε να συζητήσουμε θέματα εξομάλυνσης με την Τουρκία, αλλά οι προϋποθέσεις αυτές δεν υπάρχουν με ευθύνη της Τουρκίας, χρειαζόμαστε να κερδίσουμε πολύ χρόνο γι” αυτό. Αυτό που δεν μπορεί να γίνει σήμερα στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις θα μπορούμε να το κάνουμε χρόνια αργότερα αν κερδίσουμε τα άλλα στοιχήματα , στα οποία αναφέρθηκα.
Αυτές είναι οι προτάσεις μου και ήθελα από τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής να σκεφτούν ότι θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε με ένα τρόπο ενωτικό, συνθετικό για να έχουμε ένα κείμενο που καλύπτει όχι μόνον όλους, θα καλύπτει ολόκληρη την Ελληνική κοινωνία. Το έχει ανάγκη ο τόπος μας αυτό. Ευχαριστώ.
