Κύριε Διευθυντά,
Σε σημερινό δημοσίευμα του αρθρογράφου σας Χρήστου Κάτσικα με τίτλο «Ο Ιανός των εξετάσεων» αναφέρονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα «Το 1997, ο υπουργός της Παιδείας Γερ. Αρσένης γέμισε τις πρώτες σελίδες των εφημερίδων με τις εξαγγελίες για την κατάργηση των Γενικών Εξετάσεων και την ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια. Η συνέχεια; Τα δύο πρώτα χρόνια της εφαρμογής του νέου συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση χιλιάδες μαθητές όχι μόνο δεν είχαν πρόσβαση στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, αλλά «κόπηκαν» ακόμη και από τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τη Β΄ή τη Γ΄ Λυκείου. Παράλληλα, ενώ το 1994 το ποσοστό των μαθητών της Β΄ και της Γ΄ Λυκείου στην Αθήνα που παρακολουθούσαν φροντιστήριο και ιδιαίτερα μαθήματα διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 55%-60%, το 2000 ξεπέρασαν το 85%!»
Επειδή ο αρθρογράφος σας, κατ΄ εξακολούθηση, παραθέτει επιλεκτικά στοιχεία παραλείποντας άλλα εξ΄ ίσου σημαντικά σχετικά με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση 1996-1999, προκειμένου οι αναγνώστες σας να έχουν σωστή ενημέρωση, είναι χρέος μου να υπενθυμίσω τα ακόλουθα:
Ο συντάκτης υπονοεί ότι οι εξετάσεις στα 13 μαθήματα του Λυκείου θεσμοθετήθηκαν πρώτη φορά με τη μεταρρύθμιση 1996-1999 και οδήγησαν στο «κόψιμο» των μαθητών και την αύξηση των φροντιστηρίων και ιδιαίτερων μαθημάτων. Οι εξετάσεις αυτές προϋπήρχαν της μεταρρύθμισης και εξακολουθούν να γίνονται και σήμερα. Αυτό που άλλαξε ήταν ο τρόπος της γραπτής εξέτασης των μαθημάτων: έγινε σε κοινά θέματα σε όλα τα σχολεία και η αξιολόγηση των γραπτών από καθηγητές που δεν αναγνώριζαν την ταυτότητα του εξεταζομένου. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίσθηκε ένα αντικειμενικό, αξιόπιστο και δίκαιο σύστημα αξιολόγησης που αναβαθμίζει και προσδίδει εγκυρότητα στο Απολυτήριο του Ενιαίου Λυκείου.
Η αλλαγή αυτή ήταν ένας από τους τρόπους για την υλοποίηση ενός από τους βασικούς στόχους της μεταρρύθμισης, της αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών στο Λύκειο, που επετεύχθη μέσα από καινοτόμες δράσεις: νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών και βιβλία που βασίζονταν στο ενιαίο πλαίσιο προγράμματος σπουδών δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, το πολλαπλό βιβλίο, τη δημιουργία για πρώτη φορά σχολικών βιβλιοθηκών και εργαστηρίων και μέσα από ένα σύγχρονο σύστημα αξιολόγησης του μαθητή που για πρώτη φορά με το συνδυασμό διαφορετικών τεχνικών αξιολόγησης (διαγνωστικά τεστ, προφορικές και γραπτές εξετάσεις, εργασίες, φάκελο μαθησιακών δραστηριοτήτων, τεστ δεξιοτήτων) μετέθεσε την έμφαση από την αποτίμηση της αποστήθισης γνώσεων στην αξιολόγηση της κριτικής ικανότητας και της συνθετικής και δημιουργικής σκέψης των μαθητών.
Με το έγκυρο και αναβαθμισμένο απολυτήριο Ενιαίου Λυκείου, ήταν πλέον ανοικτή η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για όλους τους κατόχους του που μπόρεσε να πραγματοποιηθεί μέσα από τη σταδιακή αύξηση του αριθμού των εισακτέων στα υπάρχοντα τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ και την ταυτόχρονη δημιουργία νέων τμημάτων (οι θέσεις εισακτέων αυξήθηκαν από 49.638 το 1996 σε 85.051 το 2000, πάνω δηλαδή από τον αριθμό των αποφοίτων του Ενιαίου Λυκείου). Οι εισαγωγικές για τα πανεπιστήμια εξετάσεις καταργήθηκαν, μαζί με τις δέσμες, με τον νόμο 2525/97.
Τέλος, προκειμένου να ανακουφιστεί η ελληνική οικογένεια από τις υπέρογκες πράγματι δαπάνες της παραπαιδείας, θεσμοθετήθηκε η Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη, η δωρεάν δηλαδή, από το δημόσιο σχολείο, βοήθεια σε ασθενέστερους μαθητές με μαθησιακά κενά. Η πρόσθετη διδακτική στήριξη γινόταν από έμπειρους καθηγητές, σε ολιγομελή τμήματα 5-10 ατόμων, μέσα στο σχολείο, μετά τις ώρες της κανονικής του λειτουργίας (τη σχολική χρονιά 1998 – 1999 συμμετείχαν 9.000 καθηγητές και τα μαθήματα παρακολούθησαν 56.000 μαθητές!). Πιστεύω ότι με την πάροδο του χρόνου, την κατανόηση των στόχων της μεταρρύθμισης και την εδραίωση και επέκταση και αυτού του θεσμού της, θα αντιμετωπιζόταν και η πρόσκαιρη αύξηση που πράγματι σημειώθηκε στην παραπαιδεία, αύξηση που σε πολύ μεγάλο βαθμό οφειλόταν στη συγκυρία και στην παραπληροφόρηση που κυριάρχησε την περίοδο αυτή και δημιούργησε φοβίες τόσο στα παιδιά όσο και τις οικογένειές τους.
Με την παράκληση της κατά νόμο δημοσίευσης της παρούσας.
Γεράσιμος Δ. Αρσένης
πρώην Υπουργός Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων
