[ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΤΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΓΕΡ. ΑΡΣΕΝΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ]
Μακαριώτατε, Πανοσιολογιώτατε, Προεδρείο του ΠΕΑΜ, αγαπητοί φίλοι και φίλες.
Συμμετέχω στη σημερινή σας εκδήλωση με μεγάλη συγκίνηση. Λυπάμαι όμως, ειλικρινά, γιατί η σημερινή επέτειος των 50 χρόνων της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορεί να είναι εορταστική.
Πολύ θα ήθελα σήμερα να μπορούσα να εκφωνήσω έναν πανηγυρικό λόγο, να εξυμνούσα τις επιτυχίες μας που εξασφάλισαν στην Κυπριακή Δημοκρατία, την εδαφική της ακεραιότητα, την ασφάλεια της λειτουργίας των Δημοκρατικών Αρχών σ΄ όλο το νησί.
Δυστυχώς η πραγματικότητα βρίσκεται στους αντίποδες αυτού του ονείρου. Γι΄ αυτό δεν μπορούμε να είμαστε σήμερα πανηγυρικοί. Το οφείλουμε σ΄ όλους τους αγωνιστές του Κυπριακού έπους, το οφείλουμε στους εαυτούς μας, να δούμε με ανοικτά μάτια την πραγματικότητα και να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: όχι για να γεμίσουμε τις ψυχές μας με θλίψη και απαισιοδοξία, αλλά για να ξαναβρούμε τον παλιό καλό εαυτό μας και να αντλήσουμε δυνάμεις για ένα νέο ξεσήκωμα, για ένα νέο αγωνιστικό μέτωπο.
Αγαπητοί φίλοι και συναγωνιστές,
Σήμερα, η μνήμη μου ανατρέχει σε μια ευτυχέστερη συγκυρία για τον Ελληνισμό, όταν τον Μάρτιο του 1994, ως Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας, εδώ στη Λευκωσία, ανακοίνωσα στον πολιτικό κόσμο της Κύπρου και στον Κυπριακό λαό, την έναρξη εφαρμογής του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Θράκη – Αιγαίο – Κύπρος.
Τότε, όπως πάντοτε, υπήρξαν Κασσάνδρες, δειλοί και λιγόψυχοι. Όμως, υπερισχύσαμε. Οργανώσαμε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με συμμετοχή Ελληνικών F-16, ελλήνων αλεξιπτωτιστών και ελληνικού στόλου στην Κύπρο. Αναβαθμίσθηκε εντυπωσιακά η στρατιωτική ισχύς της Κυπριακής Δημοκρατίας, χτίστηκε το στρατιωτικό αεροδρόμιο «Ανδρέας Παπανδρέου», προγραμματίστηκε η ναυτική βάση στην Πάφο και είχαν παραγγελθεί οι S-300. Ο Ελληνισμός αποκτούσε αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη και, έτσι, εξασφάλιζε την ασφάλειά του, αναβάθμιζε τη διαπραγματευτική του δύναμη και κέρδιζε το σεβασμό της Διεθνούς Κοινότητας, το σεβασμό που κερδίζουν οι λαοί που διαθέτουν τόλμη, αποφασιστικότητα και αυτοσεβασμό.
Πείσαμε για το ρόλο και για τον προορισμό του Ελληνισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο και δράσαμε εποικοδομητικά στην περιοχή για τη συνεργασία των λαών, την ανάπτυξη και την ειρήνη. Σας υπενθυμίζω μόνο τις Συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας που υπογράψαμε τότε με την Αίγυπτο, τη Συρία και το Ισραήλ.
Μερικά χρόνια αργότερα, ήμασταν λίγοι στην αρχή αλλά αποφασισμένοι και καταφέραμε να μαζικοποιήσουμε την πίστη και την αφοσίωσή μας στις αρχές του Δικαίου και της Δημοκρατίας και πείσαμε ότι τυχόν αποδοχή του Σχεδίου Ανάν θα ήταν ταφόπλακα για τον Ελληνισμό. Ο Κυπριακός λαός είπε ένα βροντερό όχι στο Σχέδιο Ανάν και διαφύλαξε την Κυπριακή Δημοκρατία, ως αυτοδύναμη πολιτική οντότητα, ως μέλος της Ε.Ε. αλλά και ως αναπόσπαστο μέρος του γεωπολιτικού ενιαίου χώρου όπου δρα ο Ελληνισμός.
Όπως τα γεγονότα αποδεικνύουν, ούτε το Δόγμα ήταν πυροτέχνημα, ούτε το ΟΧΙ στο Σχέδιο Ανάν ήταν προϊόν μεγαλοϊδεατικού αυτισμού. Ήταν έμπρακτες απαντήσεις στην αδυναμία των διεθνών θεσμών να σεβαστούν τις αρχές του Δικαίου. Ήταν ταυτόχρονα τα πρώτα βήματα μιας νέας Εθνικής Στρατηγικής του Ελληνισμού. Νίκησε η τόλμη και η αποφασιστικότητα.
Δυστυχώς, η πολιτική αυτή εγκαταλείφθηκε σιγά σιγά. Η υποχωρητικότητα του Ελληνισμού – για να αποφύγω τον επιβαρυντικό όρο «ενδοτικότητα» που ίσως αποδίδει καλύτερα την πορεία μας – δεν έχει αποδώσει. Κάθε άλλο μάλιστα. Και αυτό είναι τόσο εξόφθαλμο που ούτε οι υπεύθυνοι γι΄ αυτήν τη διολίσθηση μπορούν να το αποκρύψουν.
Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα. Ενώ εμείς ολισθαίνουμε, η Τουρκία επιχειρεί να αναδειχθεί σε περιφερειακό παίκτη, διεκδικώντας ζωτικό χώρο και αυτό-αναγορεύεται ως πρωταγωνιστής περιφερειακής σταθερότητας. Γι΄ αυτήν την εξέλιξη, έχουμε κι εμείς ευθύνη.
Με την αυτόβουλη αποψίλωση των στόχων της δικής μας εθνικής στρατηγικής, στο όνομα μιας εκ των προτέρων καταδικασμένης κατευναστικής μας πολιτικής, επιτρέψαμε στην Τουρκία να αναπτύξει ανενόχλητη το δικό της παιχνίδι. Ακυρώσαμε, δηλαδή, την ηθική και αξιακή θεμελίωση των δικαίων μας που καθημερινά καταπατά η Άγκυρα και της παραχωρήσαμε το χώρο για χειρισμούς και ενέργειες εδραίωσης της πολιτικής αυτής.
Ανέφερα πάρα πολύ συνοπτικά το ιστορικό της διολίσθησης, γιατί είναι σημαντικό, θα έλεγα απαραίτητο, να κατανοήσουμε γιατί φθάσαμε σ΄ αυτό το έσχατο σκαλοπάτι. Σας καλώ να εξετάσουμε μαζί αυτό το ζήτημα. Η ιστορία μας διδάσκει ότι η επιτυχής επιδίωξη ενός Εθνικού Σκοπού, προϋποθέτει τέσσερις βασικές αρχές:
1. Σωστή επιλογή του πλαισίου μέσα στο οποίο τοποθετείται και νομιμοποιείται η διεκδίκηση.
2. Αρραγές εσωτερικό μέτωπο.
3. Συμμαχίες σε διεθνές επίπεδο.
4. Αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη.
Η παγκόσμια ιστορία καταδεικνύει ότι όταν αυτές οι 4 αρχές / προϋποθέσεις συνέτρεχαν, οι εθνικές υποθέσεις στέφθηκαν με επιτυχία. Συχνά, αλλά όχι πάντοτε, η επιτυχία εξασφαλίσθηκε με τρεις από τις 4 προϋποθέσεις και μόνο πολύ σπάνια και περισσότερο από καλή τύχη όταν δύο από τις 4 προϋποθέσεις συνέτρεχαν.
Δυστυχώς, και λυπάμαι πολύ που το λέω αυτό τόσο ωμά, στη δική μας υπόθεση, παραβιάστηκαν και οι 4 αυτές αρχές. Αυτό αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Να λοιπόν γιατί αποτύχαμε.
Λίγα λόγια για κάθε μια απ΄ αυτές τις 4 αρχές:
1. Επιλογή του πλαισίου:
Πάνω από 50% της προοπτικής επιτυχίας εξαρτάται από την επιλογή του γηπέδου μέσα στο οποίο θα διεξαχθεί ο αγώνας. Σας υπενθυμίζω ότι το Κυπριακό μετά την εισβολή είχε τεθεί στο σωστό πλαίσιο. Επρόκειτο για:
α) παράνομη εισβολή και στρατιωτική κατοχή εδάφους μιας κυρίαρχης Δημοκρατίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλους του ΟΗΕ και πρόσφατα της Ε.Ε.,
β) παράνομο εποικισμό,
γ) εθνοκάθαρση και
δ) αρπαγή της περιουσίας πολιτών.
Δυστυχώς, και με δική μας ευθύνη, εγκαταλείψαμε σταδιακά αυτό το πλαίσιο, που είχε διεθνή αναγνώριση και στήριξη και μετακομίσαμε σε άλλο χώρο, σ΄ ένα εχθρικό γήπεδο. Σήμερα, η διεθνής κοινότητα μιλάει για διαφορές ανάμεσα σε δύο κοινότητες, μιλάει δηλαδή για ένα εσωτερικό ζήτημα διακυβέρνησης. Προσέξετε τη διαστρέβλωση που έχει επιτευχθεί: Αντί η διεθνής κοινότητα να ασχολείται με ζητήματα τήρησης των κανόνων του διεθνούς δικαίου και επιβολής κυρώσεων στον παραβάτη, έχει η ίδια εμπλακεί στην επίλυση εσωτερικών θεμάτων ενός ανεξάρτητου κράτους, τα οποία πρέπει να έπονται, όχι να προηγούνται, της αποκατάστασης της διεθνούς νομιμότητας. Είναι σαφές, πιστεύω, ότι εάν δεν επαναφέρουμε το ζήτημα στο αρχικό του πλαίσιο, δεν μπορούμε να προσβλέπουμε σε καμία θετική εξέλιξη.
2. Αρραγές εσωτερικό μέτωπο:
Πριν προσέλθεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αξιολογείς προσεκτικά τη βούληση, την αποφασιστικότητα και την τόλμη του αντιπάλου σου. Εξετάζεις ιδιαίτερα προσεκτικά τη συνοχή του. Ο πιο εύκολος και σχετικά ακίνδυνος τρόπος επικράτησης είναι η επιδέξια εκμετάλλευση των ρηγμάτων που εμφανίζονται στο εσωτερικό μέτωπο του αντιπάλου σου. Η ιστορία μας διδάσκει ότι συχνά τα κάστρα πέφτουν από μέσα. Σας καλώ τώρα, να δούμε για λίγο τους εαυτούς μας στο παρελθόν και παρόν από την οπτική γωνία της αντίπαλης πλευράς. Είμαι βέβαιος ότι το θέαμα που προσφέρουμε στον αντίπαλο σας θλίβει. Το βλέπετε εσείς οι ίδιοι, δεν χρειάζεται να σας το περιγράψω. Φοβάμαι ότι με τις εσωτερικές έριδες και την αποσύνθεση του αγωνιστικού μετώπου, δικαιώνουμε τον χαιρέκακο χαρακτηρισμό που μας αποδίδουν ότι είμαστε «a bunch of losers».
Επειδή πολύς λόγος γίνεται σήμερα για ενότητα, οφείλω να διευκρινίσω τη θέση μου. Δεν μιλάω για επίπλαστη «ενότητα» που είναι προσχηματική και προϊόν συναλλαγής. Μιλάω για γνήσια ενότητα, ριζομένη στη λαϊκή συνείδηση, τη μόνη μορφή ενότητας που ο αντίπαλος υπολογίζει.
Και κάτι άλλο, το εσωτερικό πατριωτικό μέτωπο, όπως εγώ τουλάχιστον το κατανοώ, δεν περιορίζεται στον Κυπριακό χώρο. Περιέχει ολόκληρο τον Ελληνισμό. Πιστεύω ότι η έννοια του Ελληνισμού είναι αδιαίρετη, γι΄ αυτό το πατριωτικό μέτωπο δεν μπορεί παρά να περιέχει και την Ελλάδα και την Κύπρο μαζί. Και σ΄ αυτό το σημείο ας μου επιτραπεί να σημειώσω, πάλι με λύπη μου, ότι τα τελευταία χρόνια, η απόσταση ανάμεσα στην Αθήνα και τη Λευκωσία έχει αυξηθεί. Στη δική μου αντίληψη, η θέση «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται» δεν εκπέμπει μήνυμα αρραγούς μετώπου. Το μήνυμα πρέπει να είναι «Ελλάδα και Κύπρος αγωνίζονται μαζί και συναποφασίζουν για το μέλλον του Ελληνισμού». Πλανούνται πλάνη μεγάλη όσοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να ακολουθήσουν χωριστούς και μοναχικούς δρόμους.
3. Συμμαχίες σε διεθνές επίπεδο:
Ακολουθώντας μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική είχαμε δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό πλέγμα διεθνών συνεργασιών και συμμαχιών. Ήταν η ευρεία διεθνής στήριξη που μας εξασφάλισε τις ευνοϊκές αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις πρώτες φάσεις του Κυπριακού προβλήματος. Δυστυχώς, και πάλι με δική μας ευθύνη, χάσαμε πολλά από τα ερείσματά μας. Αλλά και πιο πρόσφατα, δεν εκμεταλλευτήκαμε στο πλαίσιο της Ε.Ε. δυνατότητες τακτικών συμμαχιών για την προώθηση της εθνικής μας υπόθεσης. Κράτη – μέλη, για λόγους δικούς τους, είχαν συγκλίνουσες θέσεις με τις δικές μας ενώ άλλοι θα ήταν διατεθειμένοι να στηρίξουν δικές μας θέσεις με ανταλλαγή δικής μας στήριξης θέσεών τους σε άλλα θέματα, για τα οποία εμείς δεν θα είχαμε κανένα λόγο να έχουμε διαφορετική άποψη. Ευκαιρίες τακτικών συμμαχιών υπήρξαν, αλλά δεν τολμήσαμε να τις αξιοποιήσουμε. Σήμερα, ας το πούμε ανοικτά, βρισκόμαστε απομονωμένοι.
4. Αποτρεπτική Δύναμη:
Η σημασία αυτής της προϋπόθεσης έχει διατυπωθεί θαυμάσια από τον Θουκυδίδη: Ο ισχυρός επιβάλλει τη θέλησή του όσο η δύναμή του το επιτρέπει και ο ανίσχυρος υποχωρεί όσο η αδυναμία του το επιβάλλει. Το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Θράκη – Αιγαίο – Κύπρος είχε βάλει τα θεμέλια για μια αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη. Αλλά κι εδώ διολισθήσαμε. Τα S-300 δεν ήλθαν ποτέ στην Κύπρο, αφήνοντας την εντύπωση ότι τα εξοπλιστικά μας προγράμματα τελούν υπό την αρνησικυρία ξένων δυνάμεων. Το στρατιωτικό αεροδρόμιο στην Πάφο χορτάριασε, η Ναυτική βάση δεν έγινε ποτέ, οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις γίνονται μόνο «επί χάρτου» και αύριο, σίγουρα, δεν θα δείτε στην παρέλαση να πετούν τα F-16. Ποια είναι σήμερα η αποτρεπτική μας δύναμη;
Να λοιπόν γιατί βρισκόμαστε σ΄ αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση. Να λοιπόν γιατί όλοι, ακόμη κι αυτοί που μας οδήγησαν σ΄ αυτόν τον κατήφορο, είναι απαισιόδοξοι.
Καθαρές κουβέντες. Έτσι που πάμε, θα οδηγηθούμε σε μια λύση δυσμενέστερη και από το ίδιο το Σχέδιο Ανάν του 2004. Θα οδηγηθούμε δηλαδή στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και στη δημιουργία ενός μορφώματος που, βαθμιαία αλλά σίγουρα, θα καταλήξει στον εκτουρκισμό ολόκληρου του νησιού. Ο αγωνιστής Βάσος Λυσσαρίδης, επιτυχώς χαρακτηρίζει αυτή την εξέλιξη ως «Αλεξανδρεττοποίηση» της Κύπρου. Και εάν, λέω εάν, οδηγηθούμε σ΄ αυτό το αδιέξοδο, και προκειμένου να αποφύγουμε την αυτοκτονία, ζητήσουμε τον ακρωτηριασμό, δηλαδή τη διχοτόμηση, μη νομίζετε ότι θα μας κάνουν τη χάρη
Γιατί να μας αφήσουν το μισό νησί όταν μπορούν να το πάρουν όλο
Εάν δεν θέλουμε να βρεθούμε αντιμέτωποι μ΄ αυτή την εφιαλτική κατάσταση, πρέπει να δράσουμε ανατρεπτικά και να χαράξουμε μια νέα γραμμή πλεύσης. Να το πω καθαρά: Μερεμέτια σε μια χρεοκοπημένη πολιτική δεν αρκούν. Χρειαζόμαστε ένα νέο ξεκίνημα, να μηδενίσουμε το κοντέρ και να γυρίσουμε σελίδα.
Μας ερωτούν: Μήπως αυτή η θέση είναι ακραία και ουτοπική; Μήπως δεν μπορούμε να σηκώσουμε το βάρος ενός τέτοιου εγχειρήματος, μήπως είναι πια αργά; Όσοι ρωτούν, ας σκεφθούν πρώτα ποια είναι η εναλλακτική. Να συνεχίσουμε να διολισθαίνουμε σ΄ ένα δρόμο που μας οδηγεί στον αφανισμό του Ελληνισμού στην Κύπρο. Όσοι δεν αποδέχονται αυτή την εναλλακτική, δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να αγωνισθούν.
Δεν προσφέρουμε εύκολη λύση στο πιάτο. Προτείνουμε ένα δύσκολο αγώνα, που έχει όμως προοπτική. Δεν είμαι ούτε αιθεροβάμων ούτε αφελής. Γνωρίζω τις δυσκολίες. Αλλά έχω πίστη στο λαό. Σε ομαλές περιόδους, οι πολιτικές ηγεσίες στην κορυφή αποφασίζουν και στη βάση οι λαοί εγκρίνουν, ελέγχουν κι ακολουθούν. Σε στιγμές κρίσης όμως, η πυραμίδα πολλές φορές ανατρέπεται. Είναι οι λαοί που παίρνουν την τύχη τους στα δικά τους χέρια και οι πολιτικοί ακολουθούν.
Μιλάω για το λαό γιατί ο λαός ήταν μπροστά από τα κόμματα. Θυμάμαι τις δύο μεγάλες εκδηλώσεις, εδώ στη Λευκωσία, πριν από το Δημοψήφισμα. Τα πολιτικά κόμματα, με λίγες εξαιρέσεις, και εδώ και στον Ελλαδικό χώρο, είτε στήριξαν ανοικτά το Σχέδιο Ανάν είτε βρέθηκαν σε αμηχανία. Ήταν η κινητοποίηση του λαού που άλλαξε το πολιτικό σκηνικό. Αυτό το αγωνιστικό πάθος το ερμήνευσε με τον πιο δραματικό τρόπο ο μεγάλος πατριώτης, ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος στο ιστορικό διάγγελμα που θα παραμείνει στην ιστορία ως κορυφαίο δείγμα αγνού πατριωτισμού, ελεύθερης σκέψης και πολιτικής τόλμης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, υπάρχει ανάγκη να διαμορφωθεί κίνηση πολιτών στη βάση που θα σηκώσει στους ώμους της τη διαμόρφωση μιας νέας γραμμής πλεύσης και να πιέσει τα κόμματα, το πολιτικό σύστημα, να επανατοποθετούν και να κινηθούν σε νέα κατεύθυνση.
Όσον αφορά το περιεχόμενο της νέας γραμμής πλεύσης, δεν μπορεί να είναι άλλο από την άμεση αποκατάσταση των τεσσάρων αρχών / προϋποθέσεων που μόλις σας ανέπτυξα. Πιστεύω ότι η παγκόσμια συγκυρία και η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. προσφέρουν ευνοϊκό περιβάλλον για την επανατοποθέτηση του Κυπριακού στην ορθή του βάση. Μερικά σύντομα σχόλια γι΄ αυτές τις αρχές / προϋποθέσεις:
Νομιμοποιητικό πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού:
Εδώ πρέπει να γίνει σαφές, ευθύς εξ αρχής, ότι η επίλυση του Κυπριακού, κινείται σε δύο διακριτούς άξονες: ο ένας αφορά τη διεθνή διάσταση του, δηλαδή την τήρηση των κανόνων της Διεθνούς Νομιμότητας και της επιβολής κυρώσεων στον παραβάτη και ο δεύτερος το εσωτερικό, συνταγματικό θέμα της διακυβέρνησης στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η επανατοποθέτηση του Κυπριακού πρέπει να δώσει προτεραιότητα στη διεκδίκηση κυρώσεων για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας. Η σύγχυση που έντεχνα έχει εισχωρήσει στις συζητήσεις πρέπει να διαλυθεί: Η τήρηση των κανόνων της Διεθνούς Νομιμότητας δεν ακολουθούν τη λύση του εσωτερικού ζητήματος αλλά προηγούνται της λύσης. Με άλλα λόγια, οι κανόνες εφαρμόζονται κι όταν δεν υπάρχει λύση. Σας υπενθυμίζω ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχει ήδη αποφανθεί ότι οι διακοινοτικές συζητήσεις δεν νομιμοποιούν παραβίαση των Συνθηκών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εμείς δεν ακολουθήσαμε αυτή τη σειρά. Βάλαμε το κάρο πριν από το άλογο. Σήμερα, και ιδιαίτερα στο πλαίσιο της Ε.Ε., μπορούμε να ανατάξουμε τη σειρά των θεμάτων και να προτάξουμε διεκδικήσεις κυρώσεων για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας.
Μερικά παραδείγματα:
Αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία:
Είναι τουλάχιστον παράξενο να ανέχεται η Ε.Ε. την άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Πώς είναι δυνατόν η Ε.Ε. να αποδέχεται μια κατάσταση που ουσιαστικά αμφισβητεί την ίδια την ιδιαίτερη πολιτική της φυσιογνωμία. Εμείς, ενώ μπορούσαμε και με στήριξη μάλιστα άλλων κρατών – μελών να βάλουμε τέρμα σ΄ αυτή την ανωμαλία, δεν το πράξαμε. Γιατί; Και τι θα γίνει το 2012 όταν η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναλάβει την Προεδρία της Ε.Ε.; Θα διαπραγματεύεται η Τουρκία την ένταξή της στην Ε.Ε. χωρίς να αναγνωρίζει την Προεδρία της; Ή μήπως επιχειρείται μέχρι τότε τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας να έχει καταλάβει ένα άλλο Ανανικού τύπου μόρφωμα; Πιστεύω ότι τώρα, όχι αργότερα, είναι η κατάλληλη στιγμή να καλλιεργήσουμε τακτικές συμμαχίες και να θέσουμε πάλι στην Ε.Ε. το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία.
Στρατιωτική κατοχή:
Η παράνομη στρατιωτική κατοχή αφορά παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας και της ασφάλειας της ίδιας της Ε.Ε. Μπορούμε να ασκήσουμε πίεση μέσα στα όργανα της Ε.Ε., τα οποία οφείλουν να αναγνωρίσουν ότι η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων επιβάλλεται από τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες, ανεξάρτητα από την πολιτική λύση του Κυπριακού. Εμείς δεν έχουμε επιχειρήσει να θέσουμε το ζήτημα αυτό στα ευρωπαϊκά όργανα. Η αδράνειά μας όμως απενοχοποιεί την Τουρκία και δημιουργεί κλίμα τετελεσμένου γεγονότος.
Παράνομος εποικισμός:
Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης, που είχε υπογράψει και η Τουρκία, εποικισμός σε κατεχομένη περιοχή είναι παράνομος και αποτελεί διεθνές έγκλημα. Στο παρελθόν, καταδικαστικές αποφάσεις του ΟΗΕ δεν επέσυραν κυρώσεις. Σήμερα, μέσα στα όργανα της Ε.Ε., ο παράνομος εποικισμός μπορεί να επιφέρει κυρώσεις. Δεν προσπαθήσαμε στο παρελθόν να το προωθήσουμε στην ατζέντα των πολιτικών οργάνων. Πρέπει να το κάνουμε τώρα.
Εθνοκάθαρση:
Έχουμε επιτρέψει στη διεθνή κοινότητα να «ξεχάσει» ότι 170.000 Ελληνοκύπριοι, δηλαδή 28% του πληθυσμού, έπεσαν θύματα Εθνοκάθαρσης με βίαιη μετακίνησή τους, με βάση την εθνότητα, τη θρησκεία και τη γλώσσα. Η Εθνοκάθαρση αυτή, όπως και η άρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει την επιστροφή των πολιτών στις εστίες τους, αποτελούν σαφή παραβίαση της Συνθήκης της Γενεύης και της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Η παραβίαση αυτή επισύρει σοβαρές κυρώσεις, που μπορούν να ληφθούν από το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. Το Συμβούλιο Υπουργών πρέπει να αισθανθεί την πίεση και να λειτουργήσει σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης και όχι με πολιτικές σκοπιμότητες.
Προστασία της περιουσίας:
Και σ΄ αυτήν την περίπτωση, έχουμε επιτρέψει στη διεθνή κοινότητα να «ξεχάσει» ότι το 82,5% της ιδιωτικής γης που βρίσκεται σε τουρκική κατοχή ανήκει σε ελληνοκύπριους πολίτες. Η αρπαγή των περιουσιών αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν δυστυχώς διαστρεβλώσει το περιεχόμενο της παραβίασης που συνίσταται στην αρπαγή περιουσίας και ακούμε μάλιστα και τον όρο του «χρήστη» να υποκαθιστά τον ορθό όρο του «σφετεριστή». Οφείλουμε να μείνουμε σταθεροί στη θέση μας ότι η περιουσία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητας και της ταυτότητας του ατόμου, της οικογενειακής και εθνικής του κληρονομιάς. Πιστεύω ότι προσπάθειες που γίνονται για να λυθεί το πρόβλημα μέσω αποζημιώσεων είναι εμπαιγμός και δεν μπορούν να τελεσφορήσουν.
Σας ανέφερα επιλεκτικά μερικές από τις πρωτοβουλίες που μπορούν να παρθούν, που θα χαράξουν τα λιμνάζοντα ύδατα και θα υποχρεώσουν την Τουρκία ή να συμμορφωθεί ή να υποστεί τις συνέπειες της παραβατικής της πολιτικής. Πιστεύω ότι αν ακολουθήσουμε αυτή τη γραμμή με τόλμη, συνέπεια και επιμονή, θα διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση.
Υπάρχει βέβαια το εσωτερικό θέμα που αφορά στην οργάνωση και διακυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τονίζω, για μια ακόμη φορά, ότι αυτό είναι εσωτερικό ζήτημα ρυθμίσεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία δεν αυτοκαταργείται αλλά παραμένει ανεξάρτητη και ενιαία. Εφόσον προηγηθεί η αντιμετώπιση της διεθνούς διάστασης του Κυπριακού, η επίλυση του Συνταγματικού θέματος θα είναι σχετικά εύκολη.
Το Συνταγματικό θέμα δεν πρέπει να επιλυθεί με αδιαφανείς συναλλαγές κορυφής. Πρέπει να λυθεί, όπως επιβάλλεται σε όλες τις δημοκρατικές χώρες, από Συντακτική Συνέλευση Αντιπροσώπων εκλεγμένων δημοκρατικά από τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σ΄ αυτό το πλαίσιο, ο συμβιβασμός του ΄77 για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία δεν μπορεί να ερμηνευθεί με τη στενή έννοια αλλά θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί μετά την ένταξη στην Ε.Ε. όπου το ευρωπαϊκό κατεστημένο υπερισχύει και απαιτεί λύση που πρέπει να είναι δημοκρατική, λειτουργική, δίκαια, με σεβασμό και χωρίς παρεκκλίσεις των βασικών ελευθεριών εγκατάστασης και προστασίας και βεβαίως χωρίς Εγγυήτριες Δυνάμεις.
Στην ευρύτερη περιοχή μας συντελούνται κοσμογονικές αλλαγές, που δημιουργούν νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη συνεργασιών και συμμαχιών που σαφώς θα ενισχύσουν τη διαπραγματευτική μας θέση. Πέρα από τις ανακατατάξεις των ισορροπιών και συμμαχιών στην περιοχή, το ενεργειακό καθίσταται σημαντικός συντελεστής στη διαμόρφωση των νέων συσχετισμών. Η επικείμενη επίσημη επίσκεψη του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας D. Medvedev στην Κύπρο είναι ένδειξη ότι η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται στο επίκεντρο των διεθνών, οικονομικών, ενεργειακών και διπλωματικών εξελίξεων. Καμία βέβαια επανατοποθέτηση του Κυπριακού δεν μπορεί να τελεσφορήσει αν δεν επανασυσταθεί μια αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη. Θα χρειασθούμε την επαναφορά του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου.
Είμαι αισιόδοξος ότι ο Ελληνισμός στην πολύ μεγάλη του πλειοψηφία θα στηρίξει μια τολμηρή κίνηση για επανατοποθέτηση του Κυπριακού. Όλες οι δημοσκοπήσεις βεβαιώνουν ότι υπάρχει ενότητα στη βάση και βούληση να αποτινάξουμε το φοβικό σύνδρομο που μας ταλαιπωρεί τα τελευταία χρόνια και να αλλάξουμε πορεία.
Πιστεύω ότι η σημερινή εκδήλωση μπορεί να είναι η απαρχή μιας νέας πορείας. Μιας δύσκολης πορείας. Μιας πορείας όμως που ταιριάζει στους ελεύθερους και τους θαρραλέους. Μιλάω σε σας, σε μέλη του ΠΕΑΜ που κάτω από αντίξοες συνθήκες, έδωσαν αγώνες και κέρδισαν, όχι γιατί ήταν οι ισχυρότεροι αλλά γιατί ήταν αποφασισμένοι, ελεύθεροι και θαρραλέοι.
Θα παλέψουμε μαζί, θα πάρουμε μαζί μας τη νεώτερη γενιά και θα πετύχουμε.
Εύχομαι σύντομα, σε μια άλλη επέτειο, να γιορτάσουμε τη δικαίωση των αγώνων για μια ανεξάρτητη και Δημοκρατική Κύπρο.
