Αδέρφια μου της Κύπρου,
Είναι μεγάλη η συγκίνησή μου σήμερα που βρίσκομαι μαζί σας σ΄ αυτή τη μεγάλη εκδήλωση.
Θυμάμαι με μεγάλη συγκίνηση, οκτώ χρόνια πριν, σ΄ αυτή την πόλη όταν, ως Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, ήρθα εδώ για να βάλουμε μαζί τα θεμέλια για το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Θράκη – Αιγαίο – Κύπρος. Σας είχα τότε πει ότι μας δένουν από εδώ και πέρα δεσμοί και θα είμαι πάντα μαζί σας. Και είμαι εδώ σήμερα για να σας πω, μαζί με τους άλλους φίλους Ελλαδίτες που ήρθαν, ότι στην Ελλάδα παρακολουθούν με αγωνία αλλά και με διάθεση αγωνιστικότητας τις εξελίξεις εδώ στην Κύπρο. Ξέρουμε ότι οι στιγμές είναι κρίσιμες και θέλω να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι σας, ο Ελληνικός λαός είναι μαζί σας. Οι Ελλαδίτες ξέρουν, ο κάτοικος του Αιγαίου ξέρει, ο κάτοικος της Θράκης ξέρει, ο Ελλαδίτης παντού ξέρει ότι ο Ελληνισμός είναι ενιαίος, αδιαίρετος και χτυπάει με μία καρδιά. Και ξέρει ότι αν η καμπάνα χτυπήσει στην Κύπρο, η καμπάνα θα χτυπήσει στο Αιγαίο και στην Θράκη. Και σήμερα δεν αντιμετωπίζουμε μόνο το πρόβλημα της κρίσης του Ελληνισμού στην Κύπρο, αντιμετωπίζουμε μία επίθεση συρρίκνωσης του Ελληνισμού. Και εδώ πρέπει ενωμένοι να σταθούμε και να αντισταθούμε.
Δεν είμαστε εδώ σήμερα για να εκτονωθούμε συναισθηματικά. Δεν είμαστε εδώ σήμερα για να καταλογίσουμε ευθύνες για τα πολλά λάθη που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό μπορεί και πρέπει να γίνει κάποια άλλη στιγμή. Είμαστε εδώ σήμερα για να οριοθετήσουμε τις πάγιες θέσεις μας, να πούμε πάνω σε ποια ζητήματα είμαστε και παραμένουμε αμετακίνητοι και δεν είμαστε διατεθειμένοι να συνθηκολογήσουμε. Και εκφράζοντας αυτή τη θέση και την πεποίθησή μας βοηθούμε τις Κυβερνήσεις στη Λευκωσία και στην Αθήνα να αντισταθούν στις πιέσεις, να προχωρήσουν και να επιτελέσουν το εθνικό έργο, να δώσουν ελπίδα και διέξοδο στα οράματα του Ελληνισμού. Δίνουμε στήριξη στην προσπάθειά τους και δίνουμε και κατεύθυνση, ποια πορεία πρέπει να ακολουθήσουμε.
Απορρίπτουμε την άποψη που έντεχνα καλλιεργείται ότι οι λεπτές, λέει, διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνουν πριν από την ενημέρωση του λαού και ότι ο λαός θα ενημερωθεί μετά. Εμείς λέμε ότι η λειτουργία μιας πραγματικής δημοκρατίας επιβάλλει τη συμμετοχή του λαού στη διαμόρφωση της εθνικής πολιτικής. Η σιγή επιβάλλεται όταν υπάρχουν συναισθήματα ενοχής. Οι δημοκρατίες όπου οι αποφάσεις παίρνονται ερήμην του λαού ο οποίος καλείται αργότερα με δημοψηφίσματα να νομιμοποιήσει τετελεσμένα γεγονότα είναι προσχηματικές δημοκρατίες. Και όταν μία δημοκρατία λειτουργεί μ΄ αυτό τον τρόπο, πολλά δεινά έπονται.
Η διαδικασία η οποία πρέπει να ακολουθηθεί είναι ξεκάθαρη:
1. Ενημέρωση ανοικτή του λαού
2. Ετυμηγορία του λαού για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρουμε για να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα και
3. Διαπραγματεύσεις.
Αντίστροφη διαδικασία δεν είναι μόνο αντιδημοκρατική είναι και εθνικά επικίνδυνη. Και γι΄ αυτό συγχαίρω τους διοργανωτές σήμερα γι΄ αυτή την πρωτοβουλία που είχαν να μας μαζέψουν όλους εδώ μαζί για να γίνει επιτέλους μια ενημέρωση, για να μπορέσουμε να πούμε και στον υπόλοιπο κόσμο ότι είμαστε εδώ, υπεύθυνοι αλλά και μαχητικοί για τα δίκαιά μας. Ξέρω ότι υπήρξαν και υπάρχουν πιέσεις. Αλλά, αυτές τις στιγμές, δεν μπορούμε να υποκύψουμε σε πιέσεις. Σε πιέσεις υποκύπτουν οι δειλοί. Δεν είναι όμως η στιγμή των δειλών και των ηττημένων. Είναι η στιγμή της μεγάλης προσωπικής ευθύνης του καθενός από εμάς. Είμαστε ο καθένας υπεύθυνος απέναντι στην ιστορία. Και η ιστορία θα γράψει αυτές τις στιγμές ως ιστορικές. Και θέλω να γράψει η ιστορία ότι σ΄ αυτή την κρίσιμη στιγμή οι Έλληνες άδραξαν τις ευκαιρίες, τόλμησαν και έδωσαν προοπτική και ελπίδα στον Ελληνισμό. Δεν θέλω να γράψει η ιστορία ότι για μια ακόμη φορά δειλιάσαμε, υποχωρήσαμε και συρρικνωθήκαμε. Κι΄ αυτό εξαρτάται από εμάς τους ίδιους είναι στα δικά μας τα χέρια, είναι στα δικά σας τα χέρια να αντιστρέψετε αυτό το νοσηρό κλίμα της ηττοπάθειας και του ενδοτισμού και να πείτε αρκεί πια, θα σταθούμε στα πόδια μας και θα υπερασπίσουμε τα δίκαιά μας. Και θα τα περάσουμε τα δίκαιά μας, όχι μόνο γιατί έχουμε δίκιο αλλά γιατί ενημερωμένοι και ενωμένοι είμαστε δυνατοί. Λαός ενημερωμένος και ενωμένος ποτέ νικημένος.
Ξέρω ότι υπάρχουν πιέσεις, ξέρω ότι είναι δύσκολο να περάσεις από τα ΜΜΕ μια άλλη άποψη. Δεχόμαστε σήμερα καταιγισμό ειδήσεων και σχολίων υπέρ του σχεδίου Κόφι Ανάν και είναι σπάνιο να δούμε συζήτηση ανοικτή που οι άλλες απόψεις περνούν. Και το γεγονός ότι υπάρχουν σκληρές – χυδαίες θα έλεγα πολλές φορές – κριτικές γι΄ αυτούς που τολμούν να έχουν μια άλλη άποψη, είναι δείγμα ότι κάπου, σ΄ αυτούς που προσπαθούν με κάθε τρόπο να μας περάσουν το σχέδιο Κόφι Ανάν, πρέπει να υπάρχει φόβος και αίσθημα ενοχής. Εμείς τους λέμε ότι ξέρουμε τι συμβαίνει και θα τους πούμε ακριβώς που στεκόμαστε. Οι ομιλητές πριν από εμένα σας ανέλυσαν το σχέδιο, σας είπαν το πολιτικό και διπλωματικό σκηνικό και θα ήταν άσκοπο νομίζω αυτή τη στιγμή που και η ώρα είναι προχωρημένη να μπω κι εγώ σ΄ αυτά τα θέματα. Θα ήθελα να κάνω μόνο κάποια σχόλια για να καταλήξω σε κάποια συμπεράσματα και σε μία πρόταση για το τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και πέρα.
Θα πάω λίγα χρόνια πίσω: στο Ελσίνκι. Στο Ελσίνκι πανηγυρίσαμε ότι καταφέραμε να βάλουμε οριστικά την Κύπρο στην πορεία προς την ένταξη στην Ε.Ε. και αποσυνδέσαμε την πορεία της ένταξης από τη λεγόμενη πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού, έτσι το ονομάζουν διπλωματικά στο εξωτερικό το θέμα της παράνομης στρατιωτικής κατοχής ενός κομματιού ενός ανεξάρτητου κράτους και μέλους του ΟΗΕ, της Κύπρου. Και γιατί το κάναμε αυτό; Γιατί τα χωρίσαμε αυτά τα δύο πράγματα; Για τον απλούστατο λόγο διότι λέγαμε ότι δεν θέλαμε η ένταξη να είναι κάτω από την ομηρία του εκβιασμού μιας κακής πολιτικής λύσης. Αυτό δεν ήταν; Και τότε είχαμε συνυπολογίσει και τους κινδύνους και είχαμε πει ότι ακόμα και αν δεν βρεθεί μέχρι τότε πολιτική λύση η ένταξη θα γίνει για την Κυπριακή Δημοκρατία ολόκληρη και τα κατεχόμενα θα είναι κατεχόμενα της Ε.Ε. και θα λειτουργήσουν μέσα στο πλαίσιο της Ε.Ε, όταν και όποτε βρεθεί λύση σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Και είχαμε πει τότε λόγια θαρραλέα ότι δεν πρόκειται να τολμήσουν να γίνει διχοτόμηση γιατί θα έπαιρνε και η Ελλάδα μέτρα και η Ε.Ε. Τότε δεν υπήρχε το δίλημμα λύση ή διχοτόμηση. Γιατί προκύπτει τώρα; Τι άλλαξε; Η θέση που πήραμε τότε είναι και σήμερα ισχυρή. Και πρέπει να πούμε ότι η θέση μας είναι ότι η ένταξη θα γίνει με βάση τα πολιτικά κριτήρια της Ε.Ε. τελεία και παύλα. Η πολιτική λύση είναι ένα άλλο πράγμα, μια άλλη διαδικασία που έχει τη δική της δυναμική. Και δεν μπορεί να έρθει τώρα, μετά το Ελσίνκι, η ένταξη να ταυτισθεί με πολιτική λύση, δηλαδή να βάλουμε την πολιτική λύση ως αίρεση για την ένταξη της Κύπρου. Και τα πράγματα πηγαίνανε προς αυτή την κατεύθυνση, υπήρχαν διεργασίες στο παρασκήνιο, ο κ. Τσοβόλας σας είπε ότι στην Αθήνα από μήνες, να μην πω από χρόνια, κάποιοι από εμάς λέγαμε «προσέξτε λίγο πριν από την απόφαση της ένταξης των 10 χωρών, λίγο πριν την Κοπεγχάγη, θα πέσει πρόταση από τον ΟΗΕ». Δεν ήμασταν μάγοι, απλώς ξέραμε τι γινόταν. Και έτσι, 12 παρά 5′, πέφτει η πρόταση του Γ.Γ. του ΟΗΕ. Λυπάμαι που το λέω αυτό, δεν συνηθίζω να χρησιμοποιώ σκληρούς χαρακτηρισμούς αλλά η πρόταση αυτή δεν έγινε με σκοπό μια δίκαιη επίλυση του Κυπριακού. Έγινε για να δημιουργήσει εμπόδια στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και, αν αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί, τότε να μπει η Κύπρος δεμένη χειροπόδαρα στην Ε.Ε., ως κράτος «δευτεροκλασάτο», ως κράτος υπό διεθνή εποπτεία και κηδεμόνα όπου το πάνω χέρι θα έχει η Τουρκία και η Μεγάλη Βρετανία. Αυτή ήταν η σκοπιμότητα, αυτός είναι ο σκοπός. Και εδώ εμείς πρέπει να απαντήσουμε απλά και ψύχραιμα.
Θα πω δυο λόγια μόνο για τον Γ.Γ. του ΟΗΕ γιατί εδώ υπάρχει ένα παράδοξο φαινόμενο. Η Κύπρος ζήτησε, καλώς ή όχι δεν το κρίνω τώρα, να παρουσιάσει ο Γ.Γ. μια πρόταση, του ζήτησε δηλαδή τις καλές του υπηρεσίες, δεν τον ανακήρυξε όμως ανώτατο επιδιαιτητή της Κύπρου. Καταθέτει λοιπόν μια πρόταση ο Γ.Γ. λέγοντας ιδού η πολιτική λύση του Κυπριακού και λέει στο ανεξάρτητο κράτος της Κύπρου, μέλος του ΟΗΕ, ότι η λύση είναι η διάλυσή του, η λύση είναι η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Περιμέναμε από το Γενικό Γραμματέα να σεβασθεί την υπόσταση ενός κράτους μέλους του ΟΗΕ, να σεβασθεί τις αποφάσεις του Οργανισμού του και να προτείνει λύση – να προτείνει, όχι βέβαια να επιβάλει – που να αναγνωρίζει τη διεθνή διάσταση του προβλήματος που πηγάζει από την παράνομη στρατιωτική κατοχή μέρους της Κύπρου από την Τουρκία και να ασχολείται με εσωτερικές συνταγματικές ρυθμίσεις με τους όρους κάτω από τους οποίους θα συζήσουν και θα συνεργασθούν οι δύο κοινότητες.
Αντί αυτών, ο ΓΓ του ΟΗΕ προωθεί τη διάλυση της Κυριακής Δημοκρατίας και την υποκατάστασή της από ένα μόρφωμα όπου θα υπάρχουν δύο κυρίαρχα «συστατικά» κράτη και ένα ιδιαίτερα αδύναμο «κοινό» κράτος όπου η πρόνοια του veto σχεδόν σε όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων ουσιαστικών, ουσιαστικά ακυρώνει τη δημοκρατική αρχή και καθιστά την τουρκοκυπριακή πλευρά παντοδύναμη. Η κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ομολογείται ανοικτά, αλλά όλοι καταλαβαίνουμε το τι σημαίνει άλλο όνομα, άλλες σημαίες, άλλοι Ύμνοι κ.α. Δεν ομολογείται ανοικτά, γιατί τότε θα κατέρρεε και η συμφωνία εγκαθίδρυσης του 1960, οπότε θα άνοιγε και το θέμα των βρεττανικών βάσεων. Όπως ξέρετε, οι βρεττανικές βάσεις είναι κυρίαρχο βρεττανικό έδαφος, βάσει της συμφωνίας εγκαθίδρυσης, το οποίο μάλιστα φρόντισαν να μην το εντάξουν στο χώρο της ευρωπαϊκής ένωσης.
Οι διαφορές και τριβές μέσα στα όργανα θα είναι πολλές και καθημερινές. Οι διαφορές αυτές θα επιλύονται, λέει, από Ανώτατο Δικαστήριο στο οποίο θα μετέχουν 3 ελληνοκύπριοι, 3 Τουρκοκύπριοι και 3 ξένοι. Δηλαδή, οι ελληνοκύπριοι στον τόπο τους θα είναι μία μίζερη μειονότητα!
Σας αφήνω εσείς να φαντασθείτε ποιοι θα είναι αυτοί οι τρεις ξένοι. Μιλάμε λοιπόν πραγματικά για ένα ανεξάρτητο κράτος; για την αρχή της δημοκρατίας; Μιλάμε ουσιαστικά για την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την επαναφορά της στο παλιό αποικιακό καθεστώς.
Αλλά περιμέναμε και από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία στον Κατασταστικό Χάρτη του ΟΗΕ και στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Όσον αφορά τα ατομικά δικαιώματα και την ελευθερία της μετακίνησης, της εγκατάστασης, της περιουσίας και της επιστροφής όλων των προσφύγων στις εστίες τους, η αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων δεν θα ήταν μια απλή υποχρέωση του Γ.Γ., θα ήταν συμμόρφωση στις ομόφωνες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Τι τις έκανε αυτές τις αποφάσεις ο Κόφι Ανάν; τις πέταξε στο καλάθι των αχρήστων; Με ποιο δικαίωμα και με ποια εξουσιοδότηση;
Περιμέναμε από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να μας πει ότι πρέπει να λήξει το θέμα των εποίκων. Ο βίαιος εποικισμός είναι διεθνές έγκλημα και είναι υποχρέωση του ΟΗΕ να προβλέψει την επιστροφή όλων των εποίκων. Εάν υπάρχουν ανθρωπιστικά ή άλλα προβλήματα, αυτά είναι ευθύνη της Τουρκίας και η Τουρκία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες για τον παράνομο εποικισμό της Κύπρου. Και η πρόταση του Κόφι Ανάν δεν λέει τίποτα ουσιαστικά γι΄ αυτό το θέμα. Αντίθετα, με το τρυκ της ιθαγένειας του συστατικού κράτους, ανοίγεται διάπλατα η πόρτα της νομιμοποίησης των εποίκων στην Κύπρο.
Περιμέναμε από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να μας πει ότι θα γίνει αμέσως αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Αντ΄αυτού, βλέπουμε ότι ουσιαστικά τα στρατεύματα κατοχής παραμένουν, ίσως μειωμένα σε αριθμό, αλλά με τη δικαιοδοσία να φροντίζουν για την τήρηση των συνταγματικών κανόνων όχι μόνο στο συστατικό κράτος της Βόρειας Κύπρου αλλά και στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου. Δηλαδή, μιλάμε για ένα σύστημα ασφαλείας που το μόνο που θα πετύχει είναι να κάνει τον έλληνα πολίτη ανασφαλή όχι μόνο στη Βόρεια Κύπρο αλλά και στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου.
Περιμέναμε από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να μας μιλήσει και για το οικονομικό κομμάτι της πολιτικής του διευθέτησης για το οποίο κανείς δεν μιλάει. Ποιος θα αποζημιώσει τους πολίτες για τις χαμένες περιουσίες τους; Τι θα γίνει με τα οικονομικά των 2 συστατικών κρατών; Αυτό που μας ζητάει – γιατί τίποτα δεν προβλέπει εκεί – είναι όχι μόνο εμείς να υπογράψουμε την καταδίκη της κυπριακής δημοκρατίας και τη σύσταση ενός άλλου κράτους αλλά να δημιουργήσουμε ένα μόρφωμα όπου οι Έλληνες πολίτες θα υποστούν όλα τα οικονομικά βάρη του συστατικού κράτους των Τουρκοκυπρίων και τα βάρη του λεγόμενου κοινού κράτους. Έχει κανείς υπολογίσει ποιο είναι αυτό το οικονομικό κόστος; Εχετε υπολογίσει αν πράγματι μπορεί ο πληθυσμός της Κύπρου να σηκώσει αυτό το οικονομικό βάρος;
Θα μπορούσα να προχωρήσω και παρά κάτω. Τα είπα μόνον αυτά γιατί δεν βλέπω κριτική στον τύπο απέναντι στην αυθαιρεσία του Γ.Γ. του ΟΗΕ να προωθήσει ένα σχέδιο τελεσιγραφικά το οποίο είναι αντίθετο στα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Όσον αφορά το σχέδιο αυτό καθ΄αυτό είναι ένα τερατούργημα. Έχει γίνει ακριβώς για να μη λειτουργήσει ομαλά η δημοκρατία στην Κύπρο. Έχει γίνει με την πρόθεση να αυξήσει τις τριβές ανάμεσα στις 2 κοινότητες έτσι που η επιδιαιτησία να λειτουργεί συνεχώς. Είναι λοιπόν ένα κράτος υπό διεθνή κηδεμονία που δεν έχει ούτε τη δική του άμυνα ούτε θα δικαιούται όταν ενταχθεί στην Ε.Ε. να συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Αμυνα και στον Ευρωστρατό.
Χωρίς καμία αμφιβολία το σχέδιο αυτό είναι απορριπτέο και δεν υπάρχει κανένας πολιτικός μέχρι στιγμής που είπε ότι το σχέδιο μπορεί να γίνει δεκτό ως έχει. Είπαν όμως ότι αυτό μπορεί να είναι αφετηρία διαπραγματεύσεων. Επειδή η απόφαση έχει ληφθεί δεν θέλω να τη σχολιάσω. Θέλω όμως να πω ότι είναι εύκολο να μπεις σ” αυτή τη διαδικασία αλλά είναι πολύ δύσκολο μετά να ξεφύγεις και πρέπει να προσέξεις ιδιαίτερα. Να διαπραγματευτείς τι; Ένας μετριοπαθής, έμπειρος Έλληνας διπλωμάτης που ανήκει σε άλλο πολιτικό χώρο από εμένα, ο κ. Μολυβιάτης, δήλωσε ότι μόλις ένα 10% του σχεδίου Κόφι Ανάν μπορεί να είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων και αυτό το 10% δεν αφορά σε ουσιώδεις διατάξεις. Δηλαδή που θα κάνουμε διαπραγματεύσεις; σε δευτερεύοντα θέματα; Το σχέδιο αυτό είναι έτσι διαρθρωμένο που ολόκληρη η φιλοσοφία του δεν είναι αποδεκτή. Δεν μπορείς να κάνεις διαπραγματεύσεις και χρόνο να είχες. Αυτό βέβαια που μπορεί να γίνει είναι ένας διάλογος για να πούμε εμείς γιατί αυτό το σχέδιο δεν είναι βιώσιμο, γιατί αυτό το σχέδιο είναι αντίθετο στις αποφάσεις του ΟΗΕ, γιατί αυτό το σχέδιο είναι αντίθετο στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε. Να αποδείξουμε ότι αυτό το σχέδιο δεν μπορεί να είναι βάση διαλόγου και λύσης του Κυπριακού. Εχουμε όμως καιρό; Δεν είναι τυχαίο ότι το σχέδιο αυτό έπεσε την τελευταία στιγμή, να περάσει χωρίς συζήτηση και χωρίς εγρήγορση των πολιτών. Αυτό όμως, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, το σχέδιο δεν το έχει πετύχει. Είναι τελείως αδύνατον, από τώρα έως τις 11/12 να έχουν συναντηθεί τα μέρη, να έχει γίνει συζήτηση και να έχει καταδειχθεί ότι το σχήμα αυτό δεν είναι βιώσιμο. Άρα, εκ των πραγμάτων, το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να γίνει κατ” αρχήν αποδεκτό στις 12/12. Εγώ δεν βλέπω ποιο ελληνικό χέρι μπορεί να βάλει την υπογραφή του επί της αρχής πάνω σ” αυτό το σχέδιο αν το σχέδιο αυτό δεν αλλάξει οριστικά. Και πρέπει να είμαστε πολύ σαφείς και να πούμε στον Πρόεδρο Κληρίδη ότι δεν θα είναι μόνος του σ” αυτή τη δύσκολη απόφαση, ότι θα έχει πίσω του όλον τον κυπριακό λαό, ότι θα έχει πίσω του όλον τον ελληνικό λαό να πει ότι εγώ δεν δέχομαι αυτό το τελεσίγραφο, αποσυνδέω το θέμα της ένταξης από την πολιτική διευθέτηση. Να συζητήσουμε; Βεβαίως, όσο θέλετε και στο μέλλον χωρίς προθεσμίες και χωρίς προϋποθέσεις. Και μπορεί να το πει αυτό. Και αν το πει αυτό θα είναι μια στιγμή υπερηφάνειας για την Κυπριακή Δημοκρατία που σ” αυτή τη δύσκολη στιγμή αντιμετώπισε τις πιέσεις και είπε όχι στους εκβιασμούς και στα τελεσίγραφα.
Αλλά η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Ο διάβολος, με συγχωρείτε σεβασμιώτατε, είναι κρυμμένος στις λεπτομέρειες, και να το προσέξουμε αυτό. Εάν δεν υπάρξει, όπως το ελπίζω να μην υπάρξει, συμφωνία επί της αρχής στο σχέδιο Κόφι Ανάν ακόμα και αν ο Ντεγκτάς την τελευταία στιγμή συμφωνήσει να το υπογράψει αυτός, αν το αφήσουμε πίσω, στην Κοπεγχάγη θα συζητήσουμε μόνο το θέμα της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τελεία και παύλα. Και εδώ αρχίζει η ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης. Η ελληνική κυβέρνηση έχει πει και ο ελληνικός λαός επιμένει ότι η Κύπρος θα ενταχθεί μαζί με τις άλλες 9 χώρες με απόφαση της Συνόδου Κορυφής στην Κοπεγχάγη. Και αν δεν συμφωνήσουν οι εταίροι μας, η Ελλάδα θα βάλει βέτο στη διεύρυνση. Αλλά και αυτό δεν αρκεί. Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ελσίνκι, η Σύνοδος Κορυφής θα εξετάσει τις εξελίξεις και στον πολιτικό χώρο, και, κατ” ανάγκην, θα λάβει υπόψη της και την πρωτοβουλία του Γ.Γ. του ΟΗΕ. Εκεί πρέπει να πούμε ότι δεν θα δεχθούμε στα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής υποσημειώσεις, αστερίσκους οι οποίες αναφέρονται στο σχέδιο Κόφι Ανάν ως πλαίσιο επίλυσης του κυπριακού, και μάλιστα με συγκεκριμένη ημερομηνία. Αν γίνει αυτό τότε ουσιαστικά έχουμε βάλει την Κύπρο στην Ε.Ε. υπό αίρεση αποδοχής του σχεδίου Κόφι Ανάν. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια καθαρή απόφαση στην Κοπεγχάγη που θα λέει ότι εντάσσεται στην Ε.Ε. η κυπριακή δημοκρατία και ότι όσον αφορά την πολιτική διευθέτηση του θέματος ο διάλογος θα συνεχισθεί λαμβάνοντας υπόψιν τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τις διεθνείς συμβάσεις και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν πρέπει να δεχθούμε ούτε συγκεκριμένη ημερομηνία για την επίλυση του θέματος ούτε δεσμευτική αναφορά στην πρόταση του Κόφι Ανάν.
Ξέρω ότι η διαπραγμάτευση είναι δύσκολη. Αλλά αυτό μπορούμε και πρέπει να το πετύχουμε. Και εκεί πρέπει να δοθεί η μάχη. Και πρέπει να μιλήσουμε δυνατά ότι αυτό ζητάμε από τις κυβερνήσεις μας, να αντισταθούν στις πιέσεις γιατί υπάρχει λύση, υπάρχει διέξοδος. Και πολλοί μου λένε, καλά και τι θα γίνει μετά;
Αυτοί που μιλούν για τελευταία ευκαιρία, έχουν υπόψη τους ότι αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για το αγγλοαμερικανικό σχέδιο. Για εμάς αρχίζει μια νέα ευκαιρία μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Είναι ευκαιρία, γιατί μέσα στο νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον, οποιαδήποτε συζήτηση χωρίς δεσμεύσεις για την πολιτική επίλυση του κυπριακού, δηλαδή για τη λειτουργία του ευρωπαϊκού κεκτημένου στα κατεχόμενα, δεν μπορεί παρά να γίνει μέσα στο νομικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών και διαδικασιών. Και μέσα σ” αυτό το πλαίσιο η Κύπρος ενταγμένη στην Ε.Ε. έχει καλύτερο διαπραγματευτικό χέρι. Και εγώ δεν έχω καμία αμφιβολία ότι μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., σ” ένα νέο κλίμα, θα βρούμε την πολιτική επίλυση με την οποία θα προοδεύσει μια ανεξάρτητη Κύπρος, με συμφιλίωση των ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων, χωρίς ξένους κηδεμόνες, ανεξάρτητο και ισότιμο κράτος μέσα στην Ε.Ε.
Η λύση λοιπόν υπάρχει. Τη διέξοδο σας την είπα, μπορούμε να την ακολουθήσουμε, τι μας λείπει; Μας λείπει η συσπείρωση, το θάρρος, η τόλμη και η ενότητα. Και αυτή είναι ευθύνη δική μας. Εμείς εδώ όλοι μαζί με μαχητικότητα μπορούμε να πούμε και να απαιτήσουμε να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι ο μόνος δρόμος που θα οδηγήσει σε μια βιώσιμη λύση του κυπριακού. Από εμάς εξαρτάται. Και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αυτή τη στιγμή και εδώ στην Κύπρο και στην Ελλάδα ο ελληνικός λαός θα πει αρκεί πια με τις υποχωρήσεις, έφτασε η στιγμή να πούμε όχι σε επιβουλεύσεις, έφτασε η στιγμή να περάσουμε τις δικές μας θέσεις. Και είμαστε σε θέση να τις περάσουμε αρκεί να αποβάλουμε τον φόβο που μερικοί έχουν μέσα τους. Και σ’αυτόν τον αγώνα πρέπει να είμαστε όλοι ενωμένοι.
Εγώ καλώ και αυτούς που δεν είναι σήμερα εδώ, και αυτούς που ήταν αντίθετοι σ” αυτή τη συνάντηση σήμερα, να έρθουν μαζί μας. Να αφήσουν τα αισθήματα ενοχής, και να πουν και αυτοί ότι θα έρθουν μαζί μας γιατί σ” αυτές τις δύσκολες στιγμές οι μεθοδεύσεις είναι να διαιρεθεί και πάλι ο ελληνισμός. Εμείς θα αποτρέψουμε αυτή τη νέα διαίρεση του Ελληνισμού. Ενωμένοι θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις. Και το θέλουμε, και το μπορούμε και θα γίνει. Και να εκφράσω και μια ευχή μετά από αυτά. Κάποια στιγμή, όχι στο απώτερο μέλλον όταν με το καλό η Κύπρος θα έχει ενταχθεί στην Ε.Ε., όταν η πορεία για τη λύση του κυπριακού θα έχει μπει στο σωστό – όχι στο λανθασμένο δρόμο – να γιορτάσουμε εδώ τη μεγάλη πορεία, την πορεία με προοπτική, επιτέλους για μια ελεύθερη, ανεξάρτητη, ειρηνική και συμφιλιωμένη Κύπρο.
Γειά σας, με δύναμη στον αγώνα.
