Συντρόφισσες και σύντροφοι, οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις που κορυφώθηκαν με την πρόταση του Προέδρου και του Ε.Γ. για επιτάχυνση του επόμενου Συνεδρίου μας, με βρήκαν στην Κίνα και, ίσως λόγω της απόστασης της γεωγραφικής από την ατμόσφαιρα της Αθήνας, τα μηνύματα στην αρχή μου φάνηκαν αλλόκοτα, δηλαδή κινέζικα.
Προσπάθησα να καταλάβω ακριβώς τι γινόταν στην Αθήνα. Επανερχόμενος στην Αθήνα πρέπει να ομολογήσω ότι δεν διαφωτίστηκα ιδιαίτερα και ανέμενα με μεγάλες προσδοκίες σήμερα την εισήγηση του συντρόφου Προέδρου. Πρέπει να ομολογήσω ότι η εισήγησή του δεν με έπεισε. Δεν με έπεισε γιατί πάμε τώρα, τον Οκτώβριο για ένα Συνέδριο και δεν ξέρω ποιά θα είναι τα πολιτικά χαρακτηριστικά αυτού του Συνεδρίου.
Είναι γνωστό ότι μέσα στο ΠΑΣΟΚ υπήρχαν, υπάρχουν και καλό είναι να υπάρχουν διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις σε μια σειρά από ζητήματα. Αυτό το είχα επισημάνει από καιρό και είχα πει στην 6η Σύνοδο της Κ.Ε. ότι θα πρέπει να συζητήσουμε αναμεταξύ μας πολιτικά για να βρούμε έναν κοινό τόπο, μια κοινή πολιτική προσέγγιση στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, στα θέματα της οικονομικής πολιτικής, στα θέματα της κοινωνικής πολιτικής, όχι με όρους γενικούς πάνω στους οποίους όλοι θα μπορέσουμε να συμφωνήσουμε, αλλά συγκεκριμένα, πάνω στις επιλογές που παρουσιάζονται στην κυβέρνηση.
Η πρότασή μου για έκτακτο Συνέδριο τότε απορρίφθηκε από τον ίδιο τον Πρόεδρο, ο οποίος μάλιστα μίλησε και σκληρά γι αυτό το θέμα μιλώντας για εσωστρέφεια. Να΄τα μας όμως τώρα. Αν είχε γίνει τότε το Συνέδριο το έκτακτο, αν είχαμε μιλήσει πολιτικά εδώ και ένα χρόνο, αν είχαν βγει στην επιφάνεια οι διαφορές μας – που εγώ πιστεύω ότι μπορούν να αποτελέσουν τη βάση μιας πολιτικής σύνθεσης – θα ήμασταν πολύ καλύτερα.
Δεν θα είχαμε την πικρή εμπειρία του ασφαλιστικού. Θα είχαμε σήμερα μια κοινή αντίληψη για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα οικονομικά προβλήματα που υπάρχουν. Δεν πρέπει να τα κρύβουμε αυτά ή τις οικονομικές προκλήσεις που είναι στο μέλλον. Αν είχαμε προχωρήσει τότε στο έκτακτο Συνέδριο, θα είχαμε μια εσωτερική συνοχή και θα μπορούσαμε πολύ καλύτερα να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις έξω από το κόμμα.
Θα πρέπει όμως να πω ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε τελευταία δεν ήταν δυσκολίες που ανακύπτουν από αντιρρήσεις συντρόφων ή από όργανα του κόμματος. Τα όργανα του κόμματος, από την Κοινοβουλευτική Ομάδα μέχρι την τελευταία Νομαρχιακή Επιτροπή, στήριξαν το κυβερνητικό έργο.
Η κρίση που αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε σήμερα, δεν είναι κρίση του κόμματος. Είναι κρίση κυβερνητική. Είναι κρίση που αναφέρεται στη διάσταση ανάμεσα στην κοινή γνώμη για το κυβερνητικό έργο και το κυβερνητικό έργο που επιτελείται. Εάν λοιπόν είναι έτσι τα πράγματα – και έτσι μας λέει η κοινή γνώμη ότι είναι τα πράγματα – θα πρέπει να δούμε το κυβερνητικό έργο.
Και χρειάζεται χωρίς καμία αμφιβολία, επαναπροσδιορισμός των κυβερνητικών στόχων, μια διορθωτική αλλαγή στην πολιτική πορεία, μια καλύτερη συνεκτικότητα στην κυβερνητική πολιτική. Αυτό που λέμε πολιτικό στίγμα και σφρίγος του κυβερνητικού έργου. Αυτά δεν είναι θέματα του Συνεδρίου.
Αυτά είναι θέματα της πολιτικής ηγεσίας της κυβέρνησης και η λέξη για την απάντηση στο πρόβλημα που έχουμε λέγεται «ανασχηματισμός». Αλλαγή της πολιτικής και κάλυψη της πολιτικής αυτής από πρόσωπα που είναι κοντά σε αυτές τις πολιτικές, νέες πολιτικές σε θέσεις και θα μπορέσουν να είναι πιο αποτελεσματικοί.
Δεν καταλαβαίνω, μου είναι ακατανόητο, γιατί στέλνουμε την κυβέρνηση σε διακοπές τώρα και περιμένουμε ένα Συνέδριο που μετά τη λήξη του Συνεδρίου θα κάνουμε ανασχηματισμό; Το Συνέδριο θα λύσει πολιτικά θέματα που αφορούν το κόμμα. Δεν θα λύσει όμως το κυβερνητικό ζήτημα. Είναι γι αυτούς τους λόγους που, εγώ τουλάχιστον, δεν βρίσκω ότι η επιλογή, η απόφαση του Προέδρου και του Ε.Γ. μας οδηγεί στη σωστή κατεύθυνση.
Βλέπω όμως ότι, λίγο ή πολύ, οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι έχουν αποδεχθεί αυτή την πορεία προς τον Οκτώβριο και πάνω σε αυτό θα ήθελα να κάνω μερικά σχόλια.
Πρώτον, είναι ένα θέμα που με ενοχλεί ιδιαίτερα και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Αν πάμε σε Συνέδριο τον Οκτώβριο παραβιάζουμε το Καταστατικό. Το άρθρο 40 λέει καθαρά ότι πρέπει να περάσουν τουλάχιστον έξι μήνες από την απόφαση της Κ.Ε. για τη σύγκληση του Συνεδρίου.
Εάν θέλουμε να πάρουμε μια πολιτική απόφαση παρακάμπτοντας το Καταστατικό, θα χρειαστεί ειδική απόφαση αυτής της Κ.Ε. να καλυφθεί όχι τυπικά, αλλά τουλάχιστον πολιτικά, αυτό το θέμα. Εκτός εάν θέλουμε να κάνουμε κάτι άλλο. Να πάμε στο άρθρο 48 του Καταστατικού και να αποκαλέσουμε το Συνέδριο του Οκτωβρίου έκτακτο Συνέδριο, με απόφαση των 2/3 των μελών της Κ.Ε.
Αυτό το θέμα ας μην το θεωρήσουμε ότι είναι ένα τυπικό ζήτημα. Είναι θέμα το οποίο πρέπει να το λύσουμε, έστω και πολιτικά, σε αυτήν την Κ.Ε. γιατί τουλάχιστον θα πρέπει να σηματοδοτήσουμε ότι τους κανονισμούς τους λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη. Αν κουρελιάζουμε τον Κανονισμό εμείς, πολλά άλλα θα ακολουθήσουν και έξω από την Κ.Ε.
Αλλά πέρα από αυτό, έτσι ή αλλιώς το Συνέδριο θα ασχοληθεί με πολιτικά ζητήματα. Εχω ακούσει πολλά για ενωτικό Συνέδριο, για συνθέσεις. Τη σύνθεση μπορούμε να την επιτύχουμε με αοριστολογίες, αλλά αυτό δεν είναι το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι να ξεκαθαρίσουμε στο Συνέδριο τις πολιτικές προτεραιότητες της κυβέρνησης, τους συγκεκριμένους στόχους, το χρονοδιάγραμμα, πώς θα πετύχουμε αυτούς τους στόχους και με ποιούς θα πάμε για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους.
Δεν θα μιλήσουμε αόριστα για πολλά, ούτε θα πρέπει να μιλήσουμε για όλα. Εξι, επτά βασικά ζητήματα πολιτικά που πρέπει να αποτελέσουν τις προτεραιότητες του κυβερνητικού έργου. Και πρέπει να έχουμε και αποτελέσματα στο τέλος της τετραετίας που να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε στον ελληνικό λαό.
Χωρίς αμφιβολία, η εξωτερική πολιτική είναι ένα από τα θέματα, η τρέχουσα οικονομική πολιτική ένα άλλο θέμα, οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης, η υποδομή που πρέπει να χτιστεί τώρα αναπτυξιακά για να προλάβουμε την κρίση του 2006, θα πρέπει να είναι ένα θέμα του Συνεδρίου.
Κοινωνική πολιτική: Όλοι μιλάμε για κοινωνική πολιτική, αλλά τι εννοούμε με κοινωνική πολιτική ακριβώς; Ποιές είναι οι κυβερνητικές διαστάσεις του έργου αυτού; Και, σ΄ αυτό το πλαίσιο, τί θα κάνουμε με το ασφαλιστικό; Είναι πάνω σε αυτά τα συγκεκριμένα θέματα στα οποία το Συνέδριο πρέπει να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις και πάνω σε αυτά που πρέπει και μπορούμε να ψηφίσουμε.
Θέλω να τελειώσω με μια παρατήρηση: Δεν είμαι αισιόδοξος ότι σ αυτό το Συνέδριο θα υπάρχει η προετοιμασία για ένα πολιτικό Συνέδριο θέσεων από την οποία θα προκύψει μια μεγάλη πολιτική σύνθεση. Εγώ θα είμαι ικανοποιημένος εάν κατατεθούν τουλάχιστον συγκεκριμένες, έστω και εναλλακτικές, απόψεις και αυτές οι απόψεις τεθούν υπόψη του Συνεδρίου.
Σ΄ ένα μεγάλο κόμμα, σ΄ ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα μπορεί και πρέπει να συνυπάρχουν εναλλακτικές προσεγγίσεις στο ίδιο το θέμα. Δεν με απασχολεί αυτό. Αυτό που με απασχολεί είναι η έλλειψη του πολιτικού διαλόγου.
Θα πάμε λοιπόν στο Συνέδριο και το ζητούμενο είναι οι πολιτικές θέσεις. Υπάρχει και ένα άλλο θέμα στο Συνέδριο, το θέμα της εκλογής οργάνων από το ίδιο το Συνέδριο. Αυτό είναι νωρίς σήμερα να το αντιμετωπίσουμε, γιατί δεν πρέπει να το ξεκόψουμε από το θέμα της πορείας του πολιτικού διαλόγου και της εξέλιξης του πολιτικού διαλόγου. Αν δηλαδή θα μπορέσουμε τελικά να φτάσουμε πάνω στα συγκεκριμένα θέματα σε μια ενωτική πρόταση που εμπεριέχει τις προσεγγίσεις όλων μας ή θα καταλήξουμε στην κατάθεση βιώσιμων, σημαντικών, αλλά εναλλακτικών λύσεων στα ίδια θέματα. Στην τελευταία περίπτωση, φυσικά εναλλακτικές προτάσεις δεν μπορεί παρά να προωθηθούν μέσα και από εναλλακτικές υποψηφιότητες. Αλλά αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα το δούμε αργότερα. Αυτό που έχει σημασία, από τώρα μέχρι την επόμενη Σύνοδο της Κ.Ε., είναι η προετοιμασία, κυρίως από την μεριά της κυβέρνησης αλλά και από κάθε έναν από μας, των πολιτικών θέσεων, των πολιτικών ερωτημάτων πάνω στα οποία θα πρέπει να σταθούμε και να πάρουμε θέση.
Κλείνω με μια ευχή. Είναι κρίσιμες οι στιγμές που περνάμε, είναι επικίνδυνη η πορεία προς το Συνέδριο. Θα απαιτήσει μέγιστη υπευθυνότητα από όλους μας. Είμαστε υπεύθυνοι απέναντι στην ιστορία του Κινήματος, απέναντι στον κόσμο που πιστεύει στο ΠΑΣΟΚ, απέναντι στους εαυτούς μας να συμπεριφερθούμε πολιτικά ώριμα και υπεύθυνα. Και, στο τέλος-τέλος, και ο Θεός ας βάλει το χέρι του. Ευχαριστώ.
