Συντρόφισσες και σύντροφοι.
Ο σύντροφος Πρόεδρος στην εισήγησή του υπογράμμισε ιδιαίτερα την επίθεση που γίνεται στην Κυβέρνηση και στο ΠΑΣΟΚ από τη Νέα Δημοκρατία και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Συμφωνώ μαζί του, ότι ο τρόπος της επίθεσης αυτής υποβαθμίζει τον πολιτικό κόσμο γιατί χαρακτηρίζεται από υποκρισία και καιροσκοπισμό.
Δεν θα εντόπιζα, όμως, το πρόβλημα εκεί. Πιστεύω ότι το ΠΑΣΟΚ, όλοι μαζί ενωμένοι, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε αυτές τις επιθέσεις, είτε έρχονται από τη Νέα Δημοκρατία, είτε από κάθε προσπάθεια αντικυβερνητικής συσπείρωσης.
Το πρόβλημα το εντοπίζω αλλού, ένα πρόβλημα που πρέπει να απασχολήσει την Κεντρική Επιτροπή. Ο Πρόεδρος είπε ότι το κλίμα είναι βαρύ. Συμφωνούμε όλοι ότι το κλίμα είναι βαρύ. Αλλά, σύντροφε Πρόεδρε, το κλίμα είναι βαρύ για μας και πρέπει να μιλήσουμε για τα του οίκου μας. Είναι νομίζω ένδειξη θάρρους και αυτοπεποίθησης για ένα καθοδηγητικό όργανο, για την Κεντρική Επιτροπή, να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, για να δώσει τις σωστές λύσεις και για να δώσουμε μια θετική προοπτική.
Δεν θα μπω στα συγκυριακά φαινόμενα. Θα ήθελα να μπω λίγο στα βαθύτερα αίτια, που νομίζω έχουν δημιουργήσει μια σαφή απόσταση ανάμεσα σε Κυβέρνηση ή σ΄αυτό που λέγεται επίσημο ΠΑΣΟΚ και τον κόσμο που στηρίζει και θα στηρίζει το ΠΑΣΟΚ.
Η ιστορία δείχνει ότι ένα πολιτικό εγχείρημα για να πετύχει πρέπει να βασίζεται σε τρεις τουλάχιστον παράγοντες:
1. Αποτελεσματική ηγεσία.
2. Σαφές πολιτικό στίγμα.
3. Ζωντανή οργάνωση, με διασυνδέσεις στους θεσμούς της κοινωνίας και με τον πολίτη.
Αγαπητοί συντρόφισσες και σύντροφοι, νομίζω ότι πρέπει να πούμε σε αυτή τη Σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής, ότι παρά το γεγονός ότι ζούμε σε μια εποχή που και οι μέτριοι έχουν γίνει αριστούχοι, εμείς σε αυτά τα τρία σημεία δεν παίρνουμε βαθμό.
Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, να δώσουμε λύση, για να προχωρήσουμε μπροστά.
Τα λίγα λεπτά που έχω στη διάθεσή μου δεν μου δίνουν τη δυνατότητα να είμαι αναλυτικός και επιφυλάσσομαι να καταθέσω τις σκέψεις μου γραπτώς σε άλλες ευκαιρίες. Αλλά μερικά σχόλια για το κάθε ένα από αυτά.
Αποτελεσματική ηγεσία. Και να εξηγούμαι. Αναφέρομαι και στα συλλογικά καθοδηγητικά όργανα του ΠΑΣΟΚ στο Εκτελεστικό Γραφείο και στην Κεντρική Επιτροπή. Ολοι το ξέρουμε και το λέμε, αλλά πρέπει να το καταγράψουμε και να κάνουμε κάτι για αυτό, ότι δηλαδή τα τελευταία χρόνια τα καθοδηγητικά μας όργανα έχουν παύσει να παράγουν πολιτική. Παραγωγή πολιτικής δεν σημαίνει επικύρωση αποφάσεων. Παραγωγή πολιτικής σημαίνει έμπνευση, σημαίνει όραμα, σημαίνει προσδιορισμό των πολιτικών εξελίξεων και δημιουργία της δική μας πολιτικής ατζέντας μέσα στην πολιτική και στην κοινωνία.
Αυτό δεν το έχουμε καταφέρει. Και δεν το λέω αυτό με διάθεση κριτικής. Το λέω με μεγάλη δόση αυτοκριτικής, ως μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου 10 χρόνια και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής.
Το παράδοξο που πρέπει να λύσουμε είναι τούτο: Οτι ενώ το ΠΑΣΟΚ διαθέτει τα καλύτερα στελέχη στον πολιτικό χώρο, δεν μπόρεσε να λειτουργήσει συλλογικά και να προχωρήσει σε παραγωγή πολιτικής, που θα δώσει το νέο όραμα, τη νέα προοπτική. Θα επανέλθω σε αυτό το θέμα.
Σαφές πολιτικό στίγμα. Δεν είναι αλήθεια ότι μέσα στο ΠΑΣΟΚ, αν πάρουμε τα απλά μέλη, τα στελέχη, την Κεντρική Επιτροπή, το Εκτελεστικό Γραφείο, υπάρχει ταυτότητα απόψεων σε πολλά βασικά θέματα πολιτικής επιλογής.
Το ΠΑΣΟΚ στη μακρά του πορεία έχει σωρεύσει διάφορα ιδεολογικά στρώματα, τα οποία δεν έχουν φτάσει σε μια αποκρυστάλλωση έστω ρευμάτων, αλλά σε μία σύγχυση. Είναι καιρός, λοιπόν, να δεχθούμε ότι πρέπει να γίνει ένα ξεκαθάρισμα των πολιτικών θέσεων και των πολιτικών μας επιλογών.
Η ΟΝΕ, για την οποία όλοι συμφωνήσαμε, κάλυψε την ένδεια της πολιτικής πλατφόρμας, αλλά μετά την ΟΝΕ θέματα τα οποία είχαμε αφήσει στην άκρη ανακύπτουν σήμερα. Εδώ θα πρέπει να πάρουμε θέση και να σταθούμε απέναντι σε βασικά ερωτήματα.
Σε ποιον αναφερόμαστε όταν μιλάμε για ανάπτυξη; Για ποιον δουλεύουμε ως Κυβέρνηση; Ποιες είναι οι κοινωνικές συμμαχίες που συγκροτούν το όραμα της αυριανής κοινωνίας και της οικονομίας;
Η παγκοσμιοποίηση, η θεοποίηση της αγοράς, δεν μπορεί να είναι άλλοθι για νέους μονοδρόμους στην πολιτική μας. Εδώ θα πρέπει να σταθούμε και να σταθούμε ξεκάθαρα απέναντι σε βασικές επιλογές που έχουμε μπροστά μας.
Ανάμεσα στο συντηρητισμό και στην προοδευτική παράταξη, το θέμα της αγοράς δεν ήταν ποτέ το κύριο θέμα. Και εμείς έχουμε δεχθεί τη λειτουργία της αγοράς. Η βασική διαφορά είναι ότι για μας η αγορά είναι εργαλείο, που την κατευθύνουμε πού θα πάει την κοινωνία, την ανάπτυξη και την οικονομία, ενώ στη συντηρητική παράταξη η αγορά είναι το κυρίαρχο όργανο που διαμορφώνει, όχι μόνο τις συνθήκες μέσα στην οικονομία, αλλά και μέσα στην κοινωνία και σε τελευταία ανάλυση και στην πολιτική ζωή του τόπου.
Για μας είναι πολιτικό το θέμα: Τι είδους ανάπτυξη θέλουμε; Πώς θέλουμε να διαμορφώσουμε την ακτοπλοϊα; Είναι πολιτικό το θέμα πώς θα λειτουργήσει το Χρηματιστήριο. Είναι πολιτικό το θέμα πώς θα λειτουργήσει η αγορά για να απορροφήσει ανέργους.
Το πλαίσιο της λειτουργίας της αγοράς, τα κίνητρα και οι ρυθμίσεις είναι υποθέσεις τις οποίες αποφασίζει η πολιτική δημοκρατία και η οικονομία εναρμονίζεται σ” αυτό το πλαίσιο.
Αναφέρομαι με ιδιαίτερη έμφαση σ” αυτό το θέμα όχι μόνον διότι από εκεί ανακύπτουν και τα θέματα των πολιτικών επιλογών και της καθαρότητας του πολιτικού μας στίγματος, αλλά γιατί αυτό φέρνει στην επιφάνεια και το θέμα της διαπλοκής. Η διαπλοκή πρέπει να χτυπηθεί όπου υπάρχει. Και υπάρχει πρόβλημα διαπλοκής και συμφωνώ απόλυτα με τον Πρόεδρο, ότι πρέπει να είμαστε αμείλικτοι απέναντι σε κάθε φαινόμενο διαπλοκής.
Αλλά ο αποφασιστικός τρόπος αντιμετώπισης του θέματος της διαπλοκής είναι με όρους ιδεολογικούς και με όρους πολιτικούς. Όταν το πάνω χέρι το έχει η πολιτική εξουσία και προσδιορίζει τους κανόνες της αγοράς, τις ρυθμίσεις, τα κίνητρα και τα αντικίνητρα υπάρχει ο διαχωρισμός ανάμεσα στην πολιτική ζωή του τόπου και εις την λειτουργία της αγοράς.
Στις αστικές δημοκρατίες συνυπάρχει η οικονομική ισχύς και η πολιτική εξουσία. Όταν η πολιτική εξουσία είναι ανύπαρκτη ή αδιάφορη, τότε το κενό καλύπτεται από την οικονομική ισχύ η οποία έχει την τάση να εξελίσσεται σε εξουσία, σε παραεξουσία και αφεντικό της πολιτικής ζωής του τόπου.
Εμείς με μια σαφή πολιτική θέση πάνω στις επιλογές μας μπορούμε να πούμε, ότι η διαπλοκή είναι ιδεολογικά και πολιτικά ξένη στη σοσιαλιστική αντίληψη και στην πολιτική μας. Ο συντηρητισμός από την άλλη μεριά και η Νέα Δημοκρατία ως έκφραση του συντηρητισμού έχει τη διαπλοκή ως εγγενές φαινόμενο μέσα της, διότι οδηγείται απο την οικονομία και προσαρμόζει την πολιτική παθητικά στις εξελίξεις της οικονομίας.
Αλλά για να πετύχουμε αυτά, θα πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς πορεία, να αλλάξουμε πολιτικές που έχουν δρομολογηθεί που δεν είναι στη σωστή κατεύθυνση. Και θα πρέπει να δείξουμε στον κόσμο, ότι η πολιτική μας πλατφόρμα δεν είναι μόνον ρητορία, αλλά είναι πρακτική, είναι κυβερνητική πολιτική.
Για το σαφές πολιτικό στίγμα δεν αρκεί μόνον η σαφήνεια των στόχων. Η συνέπεια είναι πολύ σημαντική. Η αναντιστοιχία ανάμεσα στη ρητορία και εις την πρακτική κάνει ζημιά. Θα αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα από την εξωτερική πολιτική. Είναι πάγια θέση της πολιτικής του ελληνισμού, ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα ακολουθήσει τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Και ότι η βιώσιμη και η δίκαιη λύση του Κυπριακού βασίζεται στα Ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τα οποία δέχονται ανάμεσα στα άλλα, ότι το κυρίαρχο κράτος της Κύπρου κατέχεται σε ένα μέρος του παράνομα από στρατεύματα της Τουρκίας.
Αυτή είναι η θέση μας και αυτή είναι η ρητορία μας και χαίρομαι που αυτά άκουσα σήμερα να τα επαναλαμβάνει και ο σύντροφος Πρόεδρος. Η πραγματικότητα όμως δεν είναι αυτή. Στη Ν.Υόρκη γυρίσαμε σελίδα και το Κυπριακό συζητιέται πάνω σε μια άλλη βάση που κινδυνεύει να διολισθήσει σαφώς προς την Συνομοσπονδία. Και δεν το λέω μόνον εγώ, το λένε και τα κόμματα της Κύπρου, το λέει και ο σύντροφος ο Βάσως Λυσαρίδης.
Και παρά το γεγονός ότι έχουμε την διολίσθηση στο μέτωπο της Κύπρου, οι συζητήσεις στα ελληνοτουρκικά συνεχίζονται, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία ανεβάζει τους τόνους και τα θέματα τα οποία επιμένει, ότι πρέπει να αποτελέσουν τον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Τα λέω αυτά, γιατί νομίζω ότι το θέμα αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να συζητηθεί. Οταν μιλάμε για σαφές πολιτικό στίγμα, για παραγωγή πολιτικής στα καθοδηγητικά όργανα, εννοώ ότι ένα θέμα σαν κι αυτό πρέπει να συζητηθεί. Δεν έχει συζητηθεί και ζητάω να γίνει συζήτηση γι” αυτό το θέμα.
Ζωντανή οργάνωση. Οργάνωση δεν υπάρχει. Δεν φταίει όμως η οργάνωση. Οταν το Κόμμα αισθάνεται ότι είναι στη γωνιά, όταν πολλά και καταξιωμένα στελέχη του Κινήματος είναι παροπλισμένα, όταν πολλοί αισθάνονται ότι η άσκηση της πολιτικής έχει απομακρυνθεί απ” αυτό που νομίζουν ότι είναι η ιδεολογία και η πολιτική του ΠΑΣΟΚ, φυσικά η οργάνωση έχει νεκρωθεί.
Οταν αντιμετωπίζουμε βασικά προβλήματα σ” αυτούς τους τρεις συντελεστές που ανέφερα πριν, θα πρέπει να δώσουμε μια γενναία λύση.
Σύντροφε Πρόεδρε, η γενναία λύση δεν μπορεί να έρθει από μόνη της, δεν μπορεί να έρθει από πρωτοβουλίες άλλων, είναι δική σου ευθύνη. Είναι η στιγμή της μεγάλης ευθύνης, της δικής σου να προχωρήσεις ανατρεπτικά για να μπορέσεις να ξαναδώσεις ζωντάνια στο Κίνημα, στο οποίο όλοι θα αισθάνονται ότι ανήκουν, ότι συμμετέχουν για να είναι και συνυπεύθυνοι, αλλά και στηρικτές του έργου.
Δεν ξέρω ποια πρόταση θα κάνεις και λυπάμαι που στην εισήγησή σου δεν αναφέρθηκες στα εσωτερικά προβλήματα του ΠΑΣΟΚ. Ελπίζω σύντομα μια άλλη Σύνοδος της Κεντρικής Επιτροπής να μιλήσει γι” αυτό.
Αν θέλετε τη δική μου γνώμη γιατί δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα κινηθούμε γρήγορα προς τη σωστή κατεύθυνση, η κινητοποίηση του δυναμικού του ΠΑΣΟΚ μπορεί να έρθει από μία απόφαση τώρα και σκεφτείτε το στο Εκτελεστικό για σύγκληση έκτακτου Συνέδριου του ΠΑΣΟΚ για να αντιμετωπίσει όλα τα ζητήματα τα οποία θέσανε οι σύντροφοι σήμερα και που έθεσα κι εγώ.
Ενα έκτακτο Συνέδριο θα κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, θα ενεργοποιήσει όλο το σύστημα, θα ζωντανέψει την οργάνωση, θα αρχίσουμε να συζητάμε πολιτικά και σε ένα Συνέδριο επιτέλους θα μπορέσουμε να λύσουμε δημοκρατικά όλα τα πολιτικά και άλλα θέματα τα οποία προκύπτουν.
Αν δεν κινηθούμε τώρα, αύριο θα είναι αργά. Χθες μπροούσαμε να κάνουμε τα πάντα. Σήμερα μπορούμε αν θέλουμε να κάνουμε πολλά. Αύριο θα είμαστε θεατές των πολιτικών εξελίξεων, εάν δεν αποφασίσουμε σήμερα.
Ας αποφασίσουμε, λοιπόν, και ας το κάνουμε αυτό με αποφασιστικότητα, με τόλμη και με ένα αίσθημα ευθύνης και ενότητας. Ευχαριστώ.
