ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ Δ. ΑΡΣΕΝΗ ΣΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ «5 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΟΧΙ. ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ;»

Σίγουρα η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι δύο ανεξάρτητα κράτη αλλά, ταυτόχρονα, είναι τμήματα ενός αδιάσπαστου στρατηγικού συνόλου. Οι Ελλαδίτες και οι Έλληνες της Κύπρου δεν είναι δύο λαοί ξεχωριστοί, είναι ένας λαός.

Ελλάδα και Κύπρος, φορείς της μακραίωνης και ένδοξης πορείας του Ελληνισμού, μοιραζόμαστε την ίδια μοίρα και γι΄ αυτό πορευόμαστε μαζί. Ο Ελληνισμός δεν τεμαχίζεται, είναι ενιαίος, ο Ελληνισμός κτυπάει με μια καρδιά.

Ας το καταλάβουν, επιτέλους, οι άπιστοι Θωμάδες ότι η Κύπρος χωρίς την αμέριστη στήριξη της Ελλάδας θα αντιμετωπίσει δυσμενείς συνθήκες επιβίωσης και η Ελλάδα χωρίς την Κύπρο και την παρουσία του Ελληνισμού στην νοτιοανατολική Μεσόγειο θα είναι μια ακρωτηριασμένη πολιτική οντότητα.

Παρατηρώ με λύπη ότι τον τελευταίο καιρό έχει δημιουργηθεί μια κάποια ψυχική απόσταση ανάμεσά μας. Να αντιστρέψουμε αυτό το κλίμα και να θυμηθούμε τα λόγια ενός αριστερού πατριώτη, του Μίκη Θεοδωράκη: «Όποτε υπονομεύθηκε η αλληλεγγύη των Ελλήνων της Ελλάδας και των Ελλήνων της Κύπρου, στην ιστορία μας ακολούθησαν αιματηρές τραγωδίες.»

Ο Ελληνισμός αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρές πιέσεις και ορατές απειλές από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας. Θράκη, Αιγαίο, Κύπρος είναι το τόξο όπου βιώνουμε τη συστηματική καταστρατήγηση θεμελιωδών αρχών και κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γι΄ αυτό, η καθιέρωση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας – Κύπρου, ή πιο συγκεκριμένα, Θράκης – Αιγαίου – Κύπρου, ήταν μια τολμηρή και αποτελεσματική τομή στην Εθνική Στρατηγική του Ελληνισμού που εξασφάλισε όχι μόνον μια αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη αλλά εμπέδωσε ένα αίσθημα αυτοπεποίθησης σ΄ ολόκληρο των Ελληνισμό και έβαλε τις βάσεις για ένα νέο Εθνικό Προορισμό, για μια ισχυρή πολιτιστική, πολιτική και οικονομική παρουσία στην Ν.Α. Ευρώπη και στη Ν.Α. Μεσόγειο.

Είναι λυπηρό ότι το φοβικό σύνδρομο που, κατά καιρούς, μας κυριεύει, καθώς και η λαθεμένη αντίληψη ότι ο κατευνασμός και η λεγόμενη Ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας θα άλλαζαν την πάγια επεκτατική της πολιτική, οδήγησαν μετά το 2000 στην ουσιαστική εγκατάλειψη του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου.

Θεωρώ όμως ότι οι διεθνείς διαπραγματεύσεις είναι ατελέσφορες όταν δεν συνοδεύονται από αξιόπιστη αποτρεπτική στρατιωτική δύναμη. Γι΄ αυτό πιστεύω ότι προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην αναζωογόνηση του Δόγματος και την επαναφορά των κοινών αερο-ναυτικών ασκήσεων στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή.

Σήμερα, είμαστε εδώ για να γιορτάσουμε την επέτειο του μεγαλειώδους ΟΧΙ στο καταχθόνιο Σχέδιο Ανάν. Η 24η Απριλίου 2004 έχει ήδη καταγραφεί ως κορυφαία πράξη στην νεώτερη Ελληνική ιστορία. Απέναντι στις αφόρητες πιέσεις και τους εκβιασμούς – που η σημερινή υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ομολογεί – ο λαός αντιστάθηκε και με υπερηφάνεια που ταιριάζει σε ελεύθερους πολίτες, με αίσθημα ευθύνης και ελεύθερης κρίσης, είπε το μεγάλο ΟΧΙ.

Η ιστορία θα γράψει ότι την 24/4/2004 μια χώρα ελεύθερων ανθρώπων τόλμησε να ανατρέψει τα σχέδια των Αγγλο-Αμερικάνων και του Γ.Γ. του ΟΗΕ.

Ψ διέσωσε την Κυπριακή Δημοκρατία από την προβλεπόμενη αυτοκατάργησή της
Ψ έδωσε μάθημα τόλμης και ήθους σε όλον τον κόσμο και
Ψ έσωσε την τιμή και την υπόληψη της ίδιας της Ε.Ε.

Γιατί η υπερψήφιση του Σχεδίου Ανάν δεν θα κατέστρεφε μόνον την Κύπρο και τον Ελληνισμό αλλά θα δημιουργούσε ένα ανελεύθερο, ρατσιστικό καρκίνωμα στην καρδιά της Ε.Ε. Αυτό που έπρεπε να αναγνωρίσουν από μόνες τους οι πολιτικές ηγεσίες της Ε.Ε. ότι δηλαδή το Σχέδιο Ανάν θα κατέλυε βασικούς θεσμούς και αξίες του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, το ανέδειξαν οι Ελληνοκύπριοι.

Αδέλφια της Κύπρου,
Ολόκληρη η Ευρώπη οφείλει να σας αποτίσει φόρο τιμής για την ηρωική σας στάση. Ένα μεγάλο εύγε από όλους όσους παλεύουμε για τις πανανθρώπινες αξίες της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας και για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Μιλάω για το λαό γιατί ο λαός ήταν μπροστά από τα κόμματα. Θυμάμαι τις δύο μεγάλες εκδηλώσεις, εδώ στη Λευκωσία, πριν από το Δημοψήφισμα. Τα πολιτικά κόμματα, με λίγες εξαιρέσεις, και εδώ και στον Ελλαδικό χώρο, είτε στήριξαν ανοικτά το Σχέδιο Ανάν είτε βρέθηκαν σε αμηχανία. Ήταν η κινητοποίηση του λαού που άλλαξε το πολιτικό σκηνικό. Αυτό το αγωνιστικό πάθος το ερμήνευσε με τον πιο δραματικό τρόπο ο μεγάλος πατριώτης, ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος στο ιστορικό διάγγελμα που θα παραμείνει στην ιστορία ως κορυφαίο δείγμα αγνού πατριωτισμού, ελεύθερης σκέψης και πολιτικής τόλμης.

Αλλά, η ετυμηγορία της 24ης Απριλίου 2004 δεν είχε μόνον την απορριπτική του πλευρά, τον ενταφιασμό του Σχεδίου Ανάν. Είχε και τη θετική του πλευρά, που εμπεριείχε στοιχεία μιας άλλης προσέγγισης στην επίλυση του Κυπριακού, με βάση τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Ας είμαστε ειλικρινείς: Δεν αξιοποιήσαμε τις μεγάλες διαπραγματευτικές δυνατότητες που μας προσφέρει η ιδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ισότιμου μέλους της Ε.Ε. Παρασυρθήκαμε σε ατέρμονες και αδιέξοδες δικοινοτικές συνομιλίες μέσα στο παλαιό πλαίσιο. Και ήταν αναπόφευκτο να παγιδευτούμε – για μια ακόμη φορά – σε συμβιβασμούς με κριτήρια που πηγάζουν από την ιδιοτέλεια των διεθνών πολιτικών ισορροπιών και να υποβαθμίσουμε έτσι το μέγιστο διεθνές ζήτημα εισβολής, κατοχής, εθνοκάθαρσης και παράνομου εποικισμού σε μια απλή δικοινοτική διαφορά.

Φίλοι και φίλες,
Το Σχέδιο Ανάν δεν απειλεί να επιστρέψει. Έχει επιστρέψει με άλλο μανδύα. Και πολύ φοβάμαι ότι αν συνεχίσουμε αυτό τον ολισθηρό δρόμο, θα θέσουμε τον Ελληνισμό της Κύπρου στο δίλημμα ή να δεχθεί ένα νέο Σχέδιο, ίσως χειρότερο και απ΄ αυτό το Σχέδιο Ανάν, ή να αντιμετωπίσει την ουσιαστική διχοτόμηση του νησιού. Να επιλέξει δηλαδή ανάμεσα στην αυτοκτονία και τον ακρωτηριασμό. Δεν είναι ο ρόλος των πολιτικών ηγεσιών να οδηγούν το λαό σε τέτοια τραγικά διλήμματα. Ευθύνη τους είναι να δείξουν το δρόμο για μια άλλη στρατηγική, μιας στρατηγική που εμπεριέχει τα συστατικά στοιχεία μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης.

Και η νέα προοπτική μας προσφέρεται μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα εκεί που το αφήσαμε 5 χρόνια πριν. Σήμερα μπορούμε και πρέπει να επανατοποθετήσουμε το Κυπριακό και να προτάξουμε το διεθνές ζήτημα εισβολής, κατοχής, εθνοκάθαρσης, παράνομου εποικισμού και να απαιτήσουμε από τα Ευρωπαϊκά όργανα κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας για τη συστηματική παραβίαση θεμελιωδών διατάξεων του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η ένταξη μας προσφέρει μια κυρωτική δυνατότητα που ήταν σχεδόν ανύπαρκτη πριν.

Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση άλλαξε δραματικά το πλαίσιο μέσα στο οποίο είναι εφικτό να αναζητηθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Πριν από την ένταξη στην Ε.Ε., η ανάδειξη του πραγματικού προβλήματος, η διεθνής διάσταση του Κυπριακού, εξαντλούνταν σε αποφάσεις του ΟΗΕ που δεν είχαν όμως κυρωτικές συνέπειες. Σήμερα, με την ένταξη στην Ε.Ε., η παραβίαση διεθνών κανόνων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπόκειται σε κυρώσεις από τα πολιτικά και θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και από τα Ευρωπαϊκά δικαστήρια. Και αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή που, όλως παραδόξως, δεν έχουμε αξιοποιήσει.

Και εδώ υπάρχει μια σύγχυση που πρέπει να ξεκαθαρισθεί : Η τήρηση των κανόνων της Διεθνούς Νομιμότητας και η επιβολή κυρώσεων στον παραβάτη, δεν ακολουθούν τη λύση αλλά προηγούνται της όποιας λύσης. Ή να το πω αλλιώς, οι κανόνες εφαρμόζονται ακόμη κι όταν δεν υπάρχει λύση. Εμείς δεν ακολουθήσαμε αυτή τη σειρά. Βάλαμε το κάρο πριν από το άλογο.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, έχουν ήδη αποφανθεί ότι «οι δικοινοτικές συνομιλίες δεν είναι δικαιολογία για να συνεχίζονται παραβιάσεις των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη μη εφαρμογή των αποφάσεων των δικαστηρίων». Και πιο συγκεκριμένα: «διακοινοτικές συζητήσεις δεν νομιμοποιούν παραβίαση των Συνθηκών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Υπάρχει βέβαια το θέμα συνεννόησης και συμφωνίας για την οργάνωση και διακυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό όμως είναι ένα εσωτερικό ζήτημα, ρυθμίσεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας που δεν αυτοκαταργείται αλλά παραμένει ανεξάρτητη και ενιαία. Ο συμβιβασμός του ΄77 για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία δεν μπορεί πια να ερμηνευθεί με τη στενή έννοια και, εν πάση περιπτώσει, θα πρέπει να ανταποκρίνεται όχι στις συνθήκες του ΄77 αλλά στις νέες συνθήκες που δημιουργούνται μετά την ένταξη στην Ε.Ε. όπου το Ευρωπαϊκό κεκτημένο υπερισχύει και απαιτεί λύση που πρέπει να είναι δημοκρατική, λειτουργική, δίκαια, με σεβασμό και χωρίς παρεκκλίσεις των βασικών ελευθεριών εγκατάστασης, προστασίας και απόκτησης περιουσίας και, φυσικά, χωρίς Εγγυήτριες Δυνάμεις.

Με άλλα λόγια, επανατοποθέτηση του Κυπριακού, μετά την ένταξη, υποδεικνύει ένα άλλο δρόμο: προτεραιότητα στη διεκδίκηση κυρώσεων για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας από τα όργανα της Ευρώπης Αυτή η διαδικασία, θα αλλάξει το σημερινό σκηνικό και θα δημιουργήσει στη συνέχεια το κατάλληλο πλαίσιο για την επίλυση του εσωτερικού πολιτικού προβλήματος σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Συνθήκη, τις Ευρωπαϊκές Συμβάσεις και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.

Η πρόταση δεν είναι ούτε αφηρημένη ούτε ουτοπική. Αντίθετα, είναι η μόνη που δίνει προοπτική. Ας αναφέρω μερικά παραδείγματα:
Αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία:

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία ισοδυναμεί με άρνησή της να αποδεχθεί την ταυτότητα αυτής της ίδιας της Ε.Ε. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν η Τουρκία, μια υποψήφια για ένταξη χώρα, να μην αποδέχεται την πολιτική φυσιογνωμία της Ε.Ε, που περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο κομμάτι της την Κυπριακή Δημοκρατία; Και πώς είναι δυνατόν η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποδέχεται την ταπείνωση να διαπραγματεύεται την ένταξη μιας χώρας που ουσιαστικά αμφισβητεί την ενιαία και αδιαίρετη πολιτική της φυσιογνωμία;

Το 2009 είναι ένα κρίσιμο έτος γιατί το Δεκέμβριο θα γίνει η αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Μια αξιολόγηση που με κανένα τρόπο δεν πρέπει να αναβληθεί. Το Δεκέμβριο η Ε.Ε. πρέπει να προστατεύσει τον εαυτό της. Δεν πρέπει να δεχθεί συνέχιση των διαπραγματεύσεων είτε για πλήρη ένταξη είτε για ειδική σχέση, εάν η Τουρκία δεν δώσει απλά δείγματα αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν το χρέος να ηγηθούν αυτής της κίνησης, να δείξουν το δρόμο στην Ε.Ε. Είναι βέβαιο ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν. Αλλά τη στάση αυτή πρέπει να την καταστήσουμε σαφή τώρα, όχι την τελευταία στιγμή, ούτως ώστε να διαμορφωθεί το κατάλληλο κλίμα και να καλλιεργηθούν συμμαχίες μέσα στην Ε.Ε.

Ας σημειώσω ότι το βέτο ασκήθηκε στο παρελθόν από άλλες χώρες για σχετικά ελάσσονα οικονομικά ζητήματα. Ασκήθηκε πρόσφατα από μια μικρή χώρα, τη Σλοβενία, λόγω των συνοριακών διαφορών της με την Κροατία. Το βέτο είναι το μόνο όπλο προστασίας των μικρών κρατών, όταν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους απειλούνται.

Όπως ήδη σας είπα, η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. της δίνει τα εργαλεία να επιβάλει κυρώσεις στον παραβάτη. Δεν αρκεί όμως αυτό. Χρειάζεται και η βούληση να κάνει χρήση των εργαλείων που οι θεσμοί της Ε.Ε. σου παρέχουν. Ας υπερβούμε το φοβικό σύνδρομο, ας εμπνευστούμε από την αγέρωχη στάση του Κυπριακού λαού την 24η Απριλίου 2004 και ας προχωρήσουμε, με αυτοπεποίθηση στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας.

Στρατιωτική Κατοχή:

Η παράνομη στρατιωτική κατοχή μέρους του Ευρωπαϊκού εδάφους αποτελεί παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας και της ασφάλειας της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που οφείλει να απαιτήσει από την Τουρκία συμμόρφωση στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη και στις διεθνείς της υποχρεώσεις. Είναι λάθος να συσχετίζουμε την αποχώρηση των Τουρκικών στρατευμάτων με την επίλυση του Κυπριακού. Η αποχώρηση των Τουρκικών στρατευμάτων επιβάλλεται από τους διεθνείς και Ευρωπαϊκούς κανόνες, ανεξάρτητα από την πολιτική λύση του Κυπριακού. Δεν έχουμε προσεγγίσει το ζήτημα από αυτήν την οπτική γωνία. Οφείλουμε να πιέσουμε τώρα μέσα στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ή, ας το πούμε κι αλλιώς, η αδράνειά μας απενοχοποιεί την Τουρκία και δημιουργεί κλίμα τετελεσμένου γεγονότος.

Παράνομος εποικισμός:

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ο εποικισμός σε κατεχόμενη περιοχή είναι παράνομος και αποτελεί διεθνές έγκλημα. Αυτό αναφέρεται σαφώς στο άρθρο 46 παρ. 6 στης 4ης Συνθήκης της Γενεύης που και η ίδια η Τουρκία έχει υπογράψει. Ο παράνομος εποικισμός στα κατεχόμενα καταδικάστηκε από αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Όμως, όπως έχω ήδη τονίσει, οι αποφάσεις αυτές δεν συνεπάγονται κυρώσεις. Σήμερα όμως, μέσα στα όργανα και τους θεσμούς της Ε.Ε. η διάπραξη αυτού του εγκλήματος μπορεί να επιφέρει κυρώσεις. Πρέπει λοιπόν να πάρουμε πρωτοβουλίες.

Εθνοκάθαρση:

Με την εισβολή, περίπου 170.000 Ελληνοκύπριοι, δηλαδή περίπου το 28% του πληθυσμού, κατέστησαν θύματα εθνοκάθαρσης με βίαιη μετακίνησή τους από τις πατρογονικές τους εστίες, με βάση την εθνότητα, τη γλώσσα και τη θρησκεία τους. Αυτή η εθνοκάθαρση είναι κατάφορη παραβίαση του άρθρου 14 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Τόσο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, δικαίωσαν τις κυπριακές προσφυγές και απεδέχθησαν ότι η Τουρκία με την επιχείρηση εθνοκάθαρσης παραβίασε το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης και τα άρθρα 49 και 147 της Συνθήκης της Γενεύης. Ακόμη, η άρνησή της να επιτρέψει την επιστροφή των πολιτών στις εστίες τους, αποτελεί μια ιδιαίτερα σοβαρή παραβίαση της Συνθήκης που απαιτεί κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας σύμφωνα με το άρθρο 146. Βέβαια, οι κυρώσεις απαιτούν λήψη μέτρων από τα πολιτικά όργανα της Ε.Ε., όπως το Συμβούλιο των Υπουργών, τα οποία όμως δεν έχουν αισθανθεί ιδιαίτερη πίεση να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι αναμενόμενο ότι τα πολιτικά όργανα, χωρίς πίεση, τείνουν να υποτάσσουν τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σε πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες. Δεν πιέσαμε αλλά μπορούμε. Και ας θυμηθούμε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι «τα πολιτικά όργανα πρέπει να λειτουργούν σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης και όχι με πολιτικές σκοπιμότητες.»

Προστασία της Εστίας και της περιουσίας:

Το δικαίωμα στην περιουσία ορίζεται ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και έχει καθιερωθεί από πολλές Διεθνείς Συνθήκες. Πριν από την Τουρκική εισβολή, 82,5% της ιδιωτικής γης που έπεσε στην τουρκική κατοχή ανήκε σε ελληνοκύπριους πολίτες. Η αρπαγή των περιουσιών αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Ρώμης. Οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τονίζουν ότι πράξεις από μη αναγνωρισμένες πολιτικές οντότητες, όπως είναι το ψευδοκράτος στα κατεχόμενα, είναι άκυρες και παραβιάζουν θεμελιώδη άρθρα της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Οι αποφάσεις αυτές είναι εκτελεστέες, ανεξάρτητα από την πολιτική λύση του Κυπριακού.
Οι επιτυχίες που έχουν ήδη σημειωθεί στο πλαίσιο των Δικαστικών αποφάσεων των Ευρωπαϊκών θεσμών, είναι πράγματι ενθαρρυντικές. Όχι μόνο δεν πρέπει να παγώσουμε αυτή τη διαδικασία αλλά αντίθετα πρέπει να την εντείνουμε. Πρέπει επίσης να απαιτήσουμε την πλήρη αξιοποίηση της απόφασης του ΕΔΑΔ για την 4η Διακρατική της 10-5-2009.
Αλλά, πέρα από τη νομική πλευρά του ζητήματος, η κουλτούρα των Κυπρίων αποδίδει ιδιαίτερη αξία στην ακίνητη περιουσία και τη γη. Θεωρεί την περιουσία αυτή αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητά του, της ταυτότητάς του, της οικογενειακής και εθνικής του κληρονομιάς. Γι΄ αυτό, προσπάθειες που γίνονται για να λυθεί το πρόβλημα των περιουσιών, κυρίως μέσω αποζημιώσεων ή αναγκαστικών ανταλλαγών περιουσιών και όχι μέσω αποκατάστασης των περιουσιακών δικαιωμάτων δεν μπορούν να τελεσφορήσουν.

Σας ανέφερα επιλεκτικά και πολύ συνοπτικά μερικές από τις πρωτοβουλίες που μπορούν να παρθούν μέσα στους θεσμούς της Ευρώπης που θα ταράξουν τα λιμνάζοντα ύδατα, θα υποχρεώσουν την Τουρκία ή να συμμορφωθεί ή να υποστεί τις συνέπειες της παραβατικής της πολιτικής. Πιστεύω ότι αν ακολουθήσουμε αυτή τη γραμμή με τόλμη, συνέπεια και επιμονή, θα διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.

Δεν είμαι ούτε αιθεροβάμων ούτε αφελής. Γνωρίζω τις δυσκολίες. Αλλά μόνο έτσι βλέπω φως στο βάθος του τούνελ.

Μπορούμε να πετύχουμε το στόχο. Αρκεί να είμαστε μαζί, ενωμένοι και αποφασισμένοι. Σε ομαλές περιόδους, οι πολιτικές ηγεσίες στην κορυφή αποφασίζουν και στη βάση οι λαοί εγκρίνουν, ελέγχουν και ακολουθούν. Όμως, σε στιγμές κρίσης, πολλές φορές, η πυραμίδα ανατρέπεται. Είναι οι λαοί που παίρνουν την τύχη τους στα δικά τους τα χέρια και οι πολιτικοί ακολουθούν.

Αυτό είναι το μάθημα της επετείου που γιορτάζουμε σήμερα. Σήμερα, για μια ακόμη φορά, χρειάζεται να συγκροτηθεί ένα αρραγές πατριωτικό μέτωπο του Ελληνισμού να δείξει το δρόμο στις πολιτικές ηγεσίες, να ενημερώσει τη διεθνή κοινότητα και να αναπτύξει δίκτυα στήριξης του αγώνα σε όλον τον κόσμο.

Πιστεύω ότι η σημερινή εκδήλωση είναι η απαρχή μιας τέτοιας πορείας. Μιας δύσκολης πορείας. Μιας πορείας που ταιριάζει στους ελεύθερους και τους θαρραλέους. Μιας πορείας που θα μας δώσει προοπτική νίκης.

Θα παλέψουμε μαζί και θα νικήσουμε.

Κι ας ευχηθούμε σύντομα, σε μια άλλη επέτειο, να γιορτάσουμε τη δικαίωση των αγώνων για μια ανεξάρτητη, περήφανη και δημοκρατική Κύπρο που από θύμα θα γίνει σεβαστός παίκτης στην Ε.Ε. και στην ευρύτερη περιοχή.

Ζήτω η ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία.