Με αισθήματα ιδιαίτερης ικανοποίησης και τιμής, σας απευθύνω το χαιρετισμό των μελών και φίλων του Ελληνορωσικού Συνδέσμου σ’ αυτή την πανηγυρική μας Συνάντηση με την ευκαιρία της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από την ίδρυση του Συνδέσμου «Ρωσία – Ελλάς».
Σας μεταφέρω την υψηλή εκτίμηση της Ελληνικής κοινής γνώμης προς την αποστολή και το έργο του Συνδέσμου σας, ο οποίος επί πενήντα χρόνια κράτησε στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας των διμερών σχέσεων, τους άρρηκτους δεσμούς που συνδέουν ιστορικά τους λαούς μας.
Ξεκινήσατε αυτή την ευγενική δραστηριότητα σε μια εποχή, κατά την οποία η αντιπαράθεση του Ψυχρού Πολέμου αντιπροσώπευε την πιο μεγάλη απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό και δηλητηρίαζε βαθειά τις σχέσεις ανάμεσα στους λαούς. Σ’ εκείνους τους χρόνους, το διεθνές κίνημα της φιλίας άνοιγε με κόπους και ποικίλα εμπόδια, τους δρόμους της επικοινωνίας και της συνεργασίας. Η εξέχουσα αυτή συμβολή του στην υπεράσπιση της ειρήνης δεν μπορεί να υποτιμηθεί.
Αισθανόμαστε, σήμερα, την ανάγκη να εκφράσομε την ευγνωμοσύνη μας προς όλους, όσοι έλαβαν ενεργό μέρος στην ίδρυση και τη δράση του Συνδέσμου σας. Προς όλους εκείνους τους δυναμικούς παράγοντες της κοινωνικής ζωής της χώρας σας, οι οποίοι εμπνεύσθηκαν από τις ιστορικές ρίζες του ελληνικού πολιτισμού και τις κοινές μας αξίες· αυτές που οικοδομήθηκαν με το μήνυμα της χριστιανικής Ορθοδοξίας και αναγεννήθηκαν σε όλα τα μεγάλα γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας. Διότι, πράγματι, σ’ αυτή τη μακρά διαδρομή πολλών αιώνων οι Ρώσοι και οι Έλληνες υπερασπίστηκαν με το ίδιο πάθος και με ανάλογες θυσίες, τις αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, το όραμα της ειρήνης και το περιεχόμενο του ανθρωπισμού.
Οι Έλληνες αισθανόμαστε πολύ κοντά το Ρωσικό λαό. Δεν λησμονούμε τη συμβολή της Ρωσίας στην αποκατάσταση της ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους. Γι’ αυτό και οι φετινές εκδηλώσεις, οι οποίες οργανώθηκαν στην Ελλάδα με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 180 χρόνων από τη σύναψη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, έτυχαν τόσο αξιοσημείωτης κοινωνικής απήχησης.
Αυτή η εγγύτητα ανανεώθηκε με διακεκριμένο τρόπο στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν είναι τυχαίο ότι στη γενιά της αντιφασιστικής Νίκης οφείλομε την ανάπτυξη του κινήματος της φιλίας και την ίδρυση των Συνδέσμων μας. Είναι ακριβώς η γενιά, η οποία έχοντας με επιτυχία αντιπαρατεθεί στη φασιστική επιδρομή πάνω στον ανθρώπινο πολιτισμό, θέλησε συνειδητά να θέσει τέρμα σε κάθε αναβίωσή του. Το Μνημείο των Σοβιετικών μαχητών στην Αθήνα θα υπενθυμίζει πάντοτε αυτή τη σχέση και θα τους κατατάσσει επάξια μεταξύ των επιφανών ανδρών, τους οποίους τιμούσε ο Θουκυδίδης.
Οι Έλληνες, λαός βαθειά φιλελεύθερος και δημοκρατικός, συνδέθηκαν επίσης στενά με το Ρωσικό λαό και στη σύγχρονη περίοδο. Συμμερίστηκαν με ειλικρινή αγωνία, τη μοίρα και τις προσδοκίες του από τη μεγάλη δημοκρατική έκρηξη της δεκαετίας του ’90. Κανείς Έλληνας δεν έμεινε αδιάφορος απέναντι στις μεγάλες εσωτερικές μεταβολές στη χώρα σας, κατανοώντας από την αρχή το ιστορικό και παγκόσμιο διαμέτρημά τους.
Σήμερα, συναντιόμαστε στη Μόσχα σε μια εποχή τελείως διαφορετική από εκείνη της ίδρυσης του Συνδέσμου. Έγινε διαφορετική ακριβώς χάρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο της χώρας και του λαού σας. Κανείς Ευρωπαίος πολίτης, κανένας άνθρωπος σ’ ολόκληρο τον κόσμο δεν μπορεί να μην αναγνωρίζει τις θυσίες και τους κόπους, στους οποίους ο Ρωσικός λαός υποβλήθηκε, ώστε οι πανανθρώπινες αξίες για την ενότητα του ανθρώπινου πολιτισμού να καταστούν κοινό κτήμα.
Δεν είναι, συνεπώς, μόνο το μέγεθος ο παράγων που καθιστά τη Ρωσία, δομικό στοιχείο των σύγχρονων διεθνών σχέσεων. Είναι, κυρίως, το ποιοτικό μέγεθος του ρόλου της στο διεθνές σύστημα ασφάλειας και συνεργασίας. Μια μεγάλη, με οικονομική και πολιτική σταθερότητα Ρωσία μπορεί καθοριστικά να συμβάλει στην αποκατάσταση της ισορροπίας, η οποία είναι αναγκαία για την ειρήνη και την ευημερία του σύγχρονου κόσμου. Αυτός ο αντικειμενικός ρόλος της χώρας ταυτίζεται με τα αισθήματα και τις προσδοκίες της Ελληνικής κοινής γνώμης, τα οποία ο Ελληνορωσικός Σύνδεσμος επιθυμεί να εκφράσει.
Τις πεποιθήσεις αυτές συμμερίζονται σήμερα στην Ελλάδα στελέχη της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της από όλες σχεδόν τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Αυτή η ευρεία συσπείρωση αντανακλάται στη σύνθεση των μελών του Συνδέσμου μας και εγγυάται την πιο δυναμική ανάπτυξη της δράσης του.
Εκ μέρους του Ελληνορωσικού Συνδέσμου, θα ήθελα να σας απευθύνω την πρόσκληση να συμμετάσχετε στη Συνάντηση εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου και της κοινής γνώμης, την οποία οργανώνομε στην Αθήνα, το Φεβρουάριο 2009, στο υψηλότερο επίπεδο.
Το εξαιρετικό επίπεδο των ελληνορωσικών, διακρατικών σχέσεων διαμορφώνει, εξάλλου, το κατάλληλο πολιτικό περιβάλλον, εντός του οποίου η δράση των Συνδέσμων μας μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς εμπόδια. Υποστηρίζομε θερμά τα αποτελέσματα της διακρατικής συνεργασίας στον πολιτικό, οικονομικό, ενεργειακό και μορφωτικό – πολιτιστικό τομέα. Παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μεγάλη προσοχή την υλοποίηση των συμφωνιών για την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων, τομέα εξαιρετικά κρίσιμο για οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Οι ελληνορωσικές σχέσεις δεν αναπτύσσονται, βεβαίως, ανεξάρτητα από το διεθνές πολιτικό περιβάλλον και, ασφαλώς, τις επιπτώσεις τής εν εξελίξει διεθνούς οικονομικής κρίσης.
Η κρισιμότητα αυτών των οικονομικών εξελίξεων και οι αναμενόμενες μακροχρόνιες επιπτώσεις τους στην ανάπτυξη επιβεβαιώνουν δραματικά την κοινή μας πεποίθηση για την αλληλεξάρτηση του σύγχρονου κόσμου. Αυτή η κρίσιμη κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί περαιτέρω. Ιδίως, εάν η σύγχρονη πολιτική αποτύχει ή καθυστερήσει περαιτέρω να υιοθετήσει κοινά μέτρα και κοινούς κανόνες για τη διεθνή ασφάλεια και συνεργασία, εάν δεν κατανοήσει πως η δεσμευτική τήρηση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου από όλους και χωρίς εξαιρέσεις αποτελεί το μόνο δρόμο για την εγγύηση της ειρήνης και της διεθνούς σταθερότητας.
Υπό το πρίσμα αυτό, παρακολουθούμε με προσοχή τις διεθνείς πρωτοβουλίες της Ρωσίας. Θεωρούμε ως ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα της Συνάντησης Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας, στη Νίκαια, στα μέσα Νοεμβρίου. Και εκτιμάμε ως άξια ενδελεχούς μελέτης την πρόταση του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, κ. Ντμίτρι Μεντβέντιεφ, για την επεξεργασία ενός νέου, νομικώς δεσμευτικού Ντοκουμέντου για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, με μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη προοπτική. Είναι, εξάλλου, ενδιαφέρουσα η ανταπόκριση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Νικολά Σαρκοζί και στη ρωσική πρόταση για μια Συνάντηση Κορυφής του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.
Την ίδια σημασία αποδίδομε και στην πρόταση του Προέδρου Μεντβιέντιεφ για τον καθορισμό κοινών μέτρων και κανόνων που θα εγγυώνται τη διεθνή οικονομική ασφάλεια και ελπίζομε ότι προς την κατεύθυνση αυτή θα κινηθεί η Σύνοδος Κορυφής της Ομάδας των 20, τον επόμενο χρόνο, στο Λονδίνο.
Αυτή η ρωσική προσέγγιση της συλλογικής ασφάλειας συναντά πράγματι ιδιαίτερη κατανόηση μεταξύ της Ελληνικής κοινής γνώμης. Τούτο οφείλεται τόσο στις αντιλήψεις των Ελλήνων για την ανάγκη εκδημοκρατισμού των διεθνών σχέσεων, όσο και στα συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στην περιοχή των αμέσων ενδιαφερόντων της. Η δίκαιη και μόνιμη επίλυση του κυπριακού προβλήματος, καθώς και η εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι, άλλωστε, στενά συνδεδεμένες με αυτή την ανάγκη.
Οι Σύνδεσμοι Φιλίας δεν επεμβαίνουν στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής. Η δράση τους αντανακλά, ωστόσο, το κοινό αίσθημα. Και το κοινό αίσθημα των Ελλήνων είναι ότι η Ρωσία μπορεί να διαδραματίσει περαιτέρω θετικό ρόλο σε όλα τα ζητήματα που σήμερα αμφισβητούν τη σταθερότητα στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η παρουσία μας στη Μόσχα, με την ευκαιρία αυτής της Συνάντησης, μου δίνει εξάλλου την εξαιρετική ευκαιρία να απευθυνθώ προς τους Έλληνες της Ρωσίας.
Η εδώ Ελληνική κοινότητα έχει ίσως μοναδικά χαρακτηριστικά. Τη σύνθεσή της καθόρισαν μεγάλα και ενίοτε τραυματικά, ιστορικά γεγονότα. Οι Έλληνες της Ρωσίας πλάστηκαν από την ιστορία και τον τρόπο, με τον οποίο τη βίωσαν και εξακολουθούν να τη βιώνουν. Αλλά, αποτελούν σήμερα μια σταθερή γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, εκπροσωπούνται στο ρωσικό πολιτικό σύστημα και έχουν ιδιαίτερη συμβολή στις ελληνορωσικές οικονομικές σχέσεις. Είμαι βέβαιος ότι ο δυναμισμός τους θα βρει σύντομα την έκφρασή του και στη δραστηριότητα του Συνδέσμου μας.
Η Συνέλευση του Συνδέσμου «Ρωσία – Ελλάς» είναι δικαίως πανηγυρική. Δεν τιμά μόνο τα χρόνια και τους ανθρώπους που έφυγαν. Επικυρώνει την αισιοδοξία μας για το μέλλον των διμερών σχέσεων, τη βαθειά μας πεποίθηση ότι οι Ρώσοι και οι Έλληνες θέλουμε και μπορούμε να εργαστούμε μαζί για ένα κόσμο δημοκρατίας, δικαιοσύνης, ειρήνης και ευημερίας.
