ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ Δ. ΑΡΣΕΝΗ ΣΤΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ PRESS

Δεν έφυγα, εδώ είμαι! Είμαι πάντα παρών στη πολιτική ζωή. Τα τελευταία δύο χρόνια δεν είμαι στην επικαιρότητα, γιατί οι θέσεις που εξέφρασα ήταν κυρίως θέσεις αμφισβήτησης. Σε αυτήν την φάση της πολιτικής ζωής οι μηχανισμοί αποσιώπησης των αντίθετων θέσεων έχουν ενεργοποιηθεί περισσότερο από άλλοτε.

Η εσωκομματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ που είναι; Κάποτε απειλούσε με καταψήφιση νομοσχεδίων στη Βουλή…

Δεν είχα δεχθεί ποτέ την έννοια της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, η οποία στον βαθμό που υπήρχε στο παρελθόν, δεν υπάρχει πια. Σήμερα υπάρχει ανάγκη σύνθεσης πολιτικών θέσεων μέσα στα κομματικά όργανα. Όμως αυτή η φάση της αποσιώπησης, των αμφισβητήσεων και των διαφορετικών θέσεων φαίνεται ότι εξαντλεί τα όρια της. Ο κόσμος αναζητεί και πάλι εκφραστές σοβαρών πολιτικών θέσεων.

Δεν έκλεισε αυτά τα θέματα το πρόσφατο συνέδριο;

Το συνέδριο έκλεισε θέματα προσωπικών αντιπαραθέσεων και συσχετισμών δυνάμεων που είχε αφήσει σε εκκρεμότητα το συνέδριο του ’96.

Πιστεύετε ότι το συνέδριο έκλεισε οριστικά τον κύκλο των εσωκομματικών συγκρούσεων του ’96;

Ασφαλώς. Αυτό που άφησε ανοιχτό είναι το θέμα της φυσιογνωμίας του ΠΑΣΟΚ. Εκεί υπάρχουν σοβαρότατα ελλείμματα.

Αισθάνεστε ότι ανήκετε σε μια γενιά ιστορικών στελεχών του ΠΑΣΟΚ που αποχωρούν;

Αντιθέτως, αισθάνομαι ότι εμείς που έχουμε μια ιστορική πορεία οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε με αυξημένη ευθύνη την πρόκληση των καιρών και πρέπει να δώσουμε τώρα το πολιτικό μας «παρών». Ο πολιτικός πρέπει να ξέρει να περιμένει και να ξέρει πότε να μιλήσει… Η περίοδος από τις εκλογές του 2000 μέχρι τον ανασχηματισμό του Οκτωβρίου ήταν ιδιόμορφη. Το έδαφος για προβολή πολιτικών θέσεων δεν ήταν πρόσφορο. Τα πράγματα όμως αλλάζουν ραγδαία. Για παράδειγμα, η ανάγκη νέου προσανατολισμού στην εξωτερική πολιτική και το «αναπτυξιακό έλλειμμα» στην εποχή του ευρώ έμεναν πεισματικά εκτός ατζέντας. Η δυναμική των πραγμάτων όμως τα φέρνει τώρα στο προσκήνιο. Και αυτό θα αλλάξει άρδην το πολιτικό σκηνικό.

Είστε δύο χρόνια «εκτός παιχνιδιού». Αυτή η περίοδος πόσο σας στοίχισε;

Ομολογώ ότι με έχει προβληματίσει αρκετά. Πιστεύω ότι η δύναμη του ΠΑΣΟΚ είναι η ενότητα. Το «όλοι μαζί» όμως έχει καταντήσει ρητορικό σχήμα. Ο κ. Σημίτης και η ηγετική του ομάδα έχουν πάρει στα χέρια τους, από μόνοι τους, την ευθύνη της υλοποίησης μια πολιτικής και ενός κυβερνητικού προγράμματος. Αυτό είναι επιζήμιο για το ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα δεν πρέπει να συγχέεται με τη διαχείριση μιας ανώνυμης οικογενειακής εταιρείας, όπου η πλειοψηφία διαχειρίζεται τα πάντα. Στην πολιτική οι ολοκληρωμένες συμμετοχικές διαδικασίες είναι απαραίτητες.

Έχετε μετανιώσει που θέσατε υποψηφιότητα για την αρχηγία το ’96;

Όχι κάθε άλλο. Ήταν μία από τις πιο σημαντικές στιγμές της πολιτικής μου ζωής. Ήμουν υπερβολικά αισιόδοξος ότι θα κέρδιζα, χωρίς να υπολογίσω τρικλοποδιές, τις οποίες έπρεπε να περιμένω.

Τί έφταιξε και οι δυνάμεις του «Παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ» – εσείς και ο Άκης – δεν καταλήξατε τότε σε συμφωνία για το θέμα της διαδοχής;

Το θέμα έχει περισσότερο βάθος από ό,τι φαίνεται. Από τη δική μου μεριά έκαναν κάθε προσπάθεια να ενοποιηθούν αυτές οι δυνάμεις. Δεν τα καταφέραμε και νομίζω ότι αυτό είχε σοβαρές συνέπειες για τη διαμόρφωση των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ. Τα άλλα ας τα αφήσουμε για την Ιστορία.

Από πότε έχετε να μιλήσετε με τον Κώστα Σημίτη;

Από τις παραμονές των εκλογών του 2000. Αυτό είναι δική του επιλογή…

Περιμένατε ότι θα σας θέσει εκτός κυβέρνησης;

Αυτή η εκδοχή μου είχε περάσει από το μυαλό, όμως δεν της έδινα μεγάλη πιθανότητα.

Με τον Άκη έχετε τις ίδιες καλές σχέσεις που είχατε παλιά;

Και με τον Άκη και με όλους έχω πολύ καλές προσωπικές σχέσεις, παρά το γεγονός ότι σε πολλά θέματα πολιτικών προσεγγίσεων έχουμε τις διαφορές μας.

Πιστεύετε ότι το δίπολο Σημίτη – Άκη έχει τελειώσει μετά το συνέδριο;

Νομίζω ότι έχει κλείσει τον κύκλο του. Μπαίνουμε σε μία νέα περίοδο που το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ δεν είναι οι συσχετισμοί μηχανισμών, αλλά ότι έρχεται τώρα αντιμέτωπο με τα προβλήματα της κοινωνίας και πρέπει να σπεύσει να τα αντιμετωπίσει επιτυχώς.

Αλήθεια, πως τα πάει η κυβέρνηση;

Είμαι ιδιαίτερα ανήσυχος γιατί πιστεύω ότι δεν έχουμε προχωρήσει σε αποφασιστική και αποτελεσματική εφαρμογή του κυβερνητικού μας προγράμματος από τις εκλογές και μετά.

Λέτε ότι ο Σημίτης πέτυχε να βάλει τη χώρα στην ΟΝΕ, αλλά στην μετά – ΟΝΕ εποχή δεν τα πάει καλά…

Λέω ότι έχουμε χάσει σχεδόν δύο χρόνια, όπου η παραγωγή κυβερνητικού έργου δεν είναι αξιόλογη και ότι έχουμε λιγότερο από έναν χρόνο για να αντιστρέψουμε αυτή την πορεία. Η προεκλογική περίοδος ουσιαστικά αρχίζει από το φθινόπωρο. Άν δεν προχωρήσει με αποφασιστικούς ρυθμούς η κυβέρνηση, κυρίως στην οικονομία και στην εξωτερική πολιτική, θα έχουμε προβλήματα. Αν χάσουμε τις επόμενες εκλογές θα είναι από δικά μας λάθη, και όχι από μια αξιόπιστη και δυναμική αξιωματική αντιπολίτευση.

Στο ερώτημα «μετά την ΟΝΕ τί» τί απαντάτε;

Θα έπρεπε να είχαμε αρχίσει να κάνουμε πράγματα στον χώρο της οικονομίας και της ανάπτυξης πρίν την ΟΝΕ και πολύ περισσότερο μετά. Το γεγονός ότι είμαστε σε μια νομισματική ένωση δεν καλύπτει τα οικονομικά μας προβλήματα. Το βασικό πρόβλημα μας είναι το αναπτυξιακό παραγωγικό έλλειμμα της χώρας. Στην Ελλάδα διατηρούμε υψηλό επίπεδο κατανάλωσης, ενώ η παραγωγική μας δυνατότητα είναι πολύ πιο χαμηλή. Μέχρι στιγμής το αντιμετωπίζουμε με την εισροή κοινοτικών πόρων, που δεν θα διαρκέσει επ’ άπειρον και με τη μείωση των ιδιωτικών μας αποταμιεύσεων. Χρειάζεται να διευρύνουμε την παραγωγή μας, αλλιώς θα υποστούμε μείωση του βιοτικού μας επιπέδου και των εισοδημάτων μας. Ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας κ. Χριστοδουλάκης, δείχνει να έχει αντιληφθεί το πρόβλημα του παραγωγικού ελλείμματος, αλλά δεν βλέπω συνολικά από την κυβέρνηση μια κινητοποίηση που να ευαισθητοποιεί τις παραγωγικές δυνάμεις.

Ποιό θα ήταν ένα πρώτο αναπτυξιακό βήμα;

Η αξιοποίηση του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στην απορρόφηση των πόρων. Και ένα μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτοί οι πόροι θα διατεθούν για τη βελτίωση της παραγωγικότητας της χώρας.

Βλέπετε κακοδιαχείριση;

Δεν θα έλεγα κακοδιαχείριση, μάλλον νωθρότητα και αδικαιολόγητη καθυστέρηση… Ένα άλλο θέμα που πρέπει να προσέξουμε είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Δεν ξέρω αν υπάρχουν καθυστερήσεις, αυτό θα φανεί το καλοκαίρι. Έχουμε όμως σημαντικές υπερβάσεις στο κόστος των έργων. Πρέπει να δούμε πόσο θα αντέξει η οικονομία μας αυτό το υπερβάλλον κόστος. Για το 2002, η προώθηση των ολυμπιακών έργων γίνεται εις βάρος των επενδύσεων στην παιδεία και την υγεία. Θα ήταν κρίμα οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που είναι εθνικός στόχος, να χρηματοδοτηθούν εις βάρος αναπτυξιακών και κοινωνικών στόχων.

Σε ό,τι αφορά τα εθνικά θέματα ανησυχείτε;

Εξακολουθώ να ανησυχώ. Τα εθνικά θέματα θα αναζωπυρωθούν αυτή τη χρονιά. Είμαστε σε κρίσιμο σημείο στο Κυπριακό, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο θέμα του ευρωστρατού και μπαίνουμε ξανά σε μια δύσκολη περίοδο εθνικών χειρισμών.

Η περίοδος των ηπίων τόνων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις – η πολιτική του Ελσίνκι – πιστεύετε ότι δεν έχει αποδώσει;

Είχα εκφράσει από την αρχή τις επιφυλάξεις μου για αυτή την πολιτική και τώρα γίνεται ευρύτερα αποδεκτό πως αυτή η προσέγγιση δεν έχει αποδώσει….

Η πολιτική αυτή έχει αποθρασύνει την Τουρκία, η οποία συμπεριφέρεται με αυξημένη προκλητικότητα. Νομίζω ότι ήρθε η στιγμή να γίνει επανεξέταση της πολιτικής μας απέναντι στην Τουρκία.

Για το Κυπριακό έχετε δηλώσει ότι βρισκόμαστε στο «και πέντε», τι εννοείτε;

Το Κυπριακό αυτή τη στιγμή δεν αντιμετωπίζεται ως διεθνές θέμα παράνομης κατοχής εδάφους κυρίαρχου κράτους από στρατεύματα άλλης χώρας. Αντιμετωπίζεται σαν ένα θέμα δύο κοινοτήτων, που πρέπει να λυθεί με πολιτικό διάλογο. Φοβάμαι ότι έτσι θα δημιουργηθεί η αντίληψη ότι υπάρχουν δύο ισοδύναμες πολιτικές οντότητες στην Κύπρο, οι οποίες πρέπει να δημιουργήσουν μια νέα κρατική οντότητα. Αν δεν αντιδράσουμε, θα δημιουργηθούν τετελεσμένα. Πρέπει να επαναφέρουμε το Κυπριακό στην αρχική του βάση. Να πούμε ότι για μας η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα κράτος ενιαίο, μέλος του ΟΗΕ,, που δεν χωράει δύο κυρίαρχες.

Πείτε μου αλήθεια, σας αρέσει το ρόκ;

Και η μουσική μου αρέσει και οι χοροί μου αρέσουν, αλλά δεν θα ήθελα να τα μπερδεύω με την πολιτική.

Είναι αυτό μια αιχμή στο σκληρό ροκ του Κώστα Λαλιώτη;

Δεν είναι αιχμή, είναι καθαρή θέση. Ο Κώστας Λαλιωτής ξεκίνησε μια σκληρή αντιπαράθεση με τον κ. Μητσοτάκη και θεώρησε ότι ο καλύτερος τρόπος να αμυνθεί προσωπικά στις επιθέσεις είναι το «σκληρό ροκ» δεν μπορεί να αφορά ολόκληρο το ΠΑΣΟΚ και την κυβέρνηση. Η όξυνση δυσχεραίνει το κυβερνητικό έργο. Το ΠΑΣΟΚ δεν πιστεύω ότι λειτουργεί με αντιδεξιά αντανακλαστικά. Το πρόβλημα δεν είναι να χτυπήσουμε την απογοήτευση και τον συντηρητισμό που υπάρχει στις δικές μας τάξεις και να ξαναζεστάνουμε τις σχέσεις μας με τα λαϊκά στρώματα. Το κάστρο δεν κινδυνεύει απ’ έξω, αλλά από μέσα.

Με το ζεϊμπέκικο πως τα πάτε;

Εγώ είμαι Επτανήσιος και δεν χορεύω ζεϊμπέκικο. Απόλαυσα το ζεϊμπέκικο του Ανδρέα, αλλά δεν μου άρεσε ο συμβολισμός του ζεϊμπέκικου του Γιώργου Παπανδρέου, παρά την προσωπική εκτίμηση που του έχω. Δημιούργησε προσδοκίες ομαλοποίησης με την Άγκυρα, ενώ η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική.

Ποιόν βλέπετε για διάδοχο στο ΠΑΣΟΚ;

Δεν μπορεί κανείς να κάνει προβλέψεις. Πολλά θα συμβούν μέχρι να φτάσουμε στην ώρα της διαδοχής. Δεν βλέπω πιθανό να προκύψει τέτοιο θέμα πριν τις εκλογές. Η σκυτάλη θα περάσει στους πολιτικούς που θα έχουν την προσωπικότητα και τις πολιτικές θέσεις που θα ηλεκτρίσουν τους οπαδούς και θα ενώσουν την παράταξη. Το ΠΑΣΟΚ, εκτός από τα ιστορικά στελέχη, έχει και μια σειρά νέων πολιτικών, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα αξιόλογοι.

Άρα, ο διάδοχος μπορεί να είναι κάποιο από τα νεότερα στελέχη, ο Γ. Παπανδρέου, ο Ευ. Βενιζέλος ή ο Ν. Χριστοδουλάκης…..

Ασφαλώς.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Κι εγώ σας ευχαριστώ.