Σ.Κ. Ο Υπουργός Εξωτερικών λεει ότι η κυβέρνηση σήμερα προσπαθεί να συνεχίσει τα βήματα του Α. Παπανδρέου. Με όλα αυτά που βλέπετε στην εξωτερική μας πολιτική, έχετε την αίσθηση ότι συνεχίζει τα ίδια βήματα του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ;
Γ.Α. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας φιλολογικός διάλογος που νομίζω ότι δεν οδηγεί πουθενά. Αυτό που χρειάζεται είναι να δούμε και να σuμφωνήοοuμε τι κάνοuμε από εδώ και πέρα. Οι συζητήσεις, ο διάλογος ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, δεν χρειάζεται να διακοπεί. Πρέπει όμως να μην δώσει μια υπεραισιόδοξη προοπτική επίλυσης των διαφορών. Ο διάλογος μέχρι στιγμής, δυστυχώς, έχει χρησιμοποιηθεί από την Τουρκία για προώθηση των απαράδεκτων τουρκικών θέσεων και έχει φέρει την Ελλάδα σε μια κατάσταση πίεσης. Για να γίνει διάλογος και να έχει μια προοπτική θα πρέπει να υπάρχει μια βασική συμφωνία ως προς το επιδιωκόμενο. Εδώ όμως έχουμε ένα πρόβλημα. Η Ελλάδα θέτει την διατήρηση του status quo και της κατάστασης όπως διαγράφεται από τις διεθνείς συνθήκες, ενώ η Tουρκία θέλει την ανατροπή αυτού του καθεστώτος.
Σ.Κ. Να δούμε τα της άσκησης Destined GIory. Πιστεύετε ότι οι χειρισμοί της ελληνικής Κυβέρνησης ήταν οι ενδεδειγμένοι;
Γ.Α. Στο συγκεκριμένο θέμα δεν έχω ιδιαίτερα σχόλια να κάνω. Αλλά θα ήθελα να αναφερθώ ότι τις αντιρρήσεις μου τις έχω εκφέρει το ’97 , όταν διαφώνησα για την ενεργοποίηση των Νατοϊκών στρατηγείων στην περιοχή και είχα τότε πει και δυστυχώς προφητικά, ότι εάν αuτά τα στρατηγεία ενεργοποιηθούν και γίνουν ασκήσεις νατοϊκές χωρίς να έχουν προσδιοριστεί εκ των προτέρων τα όρια της επιχειρησιακής ευθύνης, θα έχουμε προβλήματα στο Αιγαίο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν σαφείς προσδιορισμοί για τα όρια της επιχειρησιακής ευθύνης και ο Αμερικανός στρατιωτικός διοικητής δίνει την επιχειρησιακή ευθύνη για τις επιχειρήσεις είτε στον Έλληνα, είτε στον Τούρκο διοικητή. Γι” αυτό έχουμε αυτή την εμπλοκή τώρα, η οποία είναι δυσμενής εμπλοκή για εμάς. Η Τουρκία βρίσκει την ευκαιρία να προβάλλει μέσα από την στρατιωτική άσκηση τις δικές της αξιώσεις.
Σ.Κ. Υποτίθεται ότι υπήρχε μια συμφωνία στο ΝΑΤΟ να γίνει με αυτόν τον τρόπο η άσκηση. Στην πράξη δεν τηρήθηκε αυτή η συμφωνία.
Γ.Α. Εδώ είναι το πρόβλημα γι” αuτό και αναφέρθηκα πίσω στο 97. Το Υπουργείο Άμυνας πολύ σωστά είχε διασφαλίσει τα εθνικά συμφέροντα γι αυτή την άσκηση. Όμως αυτοί οι όροι δεν τηρήθηκαν. Εμείς τώρα διαμαρτυρόμαστε, προσφεύγουμε στον επιδιαιτητή που είναι ο Αμερικανός στρατιωτικός, ο οποίος μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν μας δικαιώνει, και καταλήγουμε τελικά να είναι μια κατάσταση που το Αιγαίο είναι μια περιοχή αμφισβητούμενης κυριαρχίας από μερικούς και ζητάμε δικαίωση από τον Αμερικανό στρατιωτικό διοικητή. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχθούμε εμείς. Εμείς έχουμε ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο και δεν είμαστε διατεθειμένοι να παραχωρήσουμε εθνικά, κυριαρχικά μας δικαιώματα στην περιοχή. Αν δεν ικανοποιηθούν έστω και αυτή τη στιγμή πλήρως τα Ελληνικά αιτήματα από το ΝΑΤΟ τότε πρέπει να ζητήσουμε ακύρωση αυτής της άσκησης και επίσης να ζητήσουμε έκτακτη σύνοδο των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, όχι σε στρατιωτικό πια αλλά σε πολιτικό επίπεδο θα βάλουμε το πολιτικό θέμα. Δηλαδή ότι στις στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ θα πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν τα Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα που απορρέουν από διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις. Και γι αυτό το λόγο ο επιχειρησιακός έλεγχος στο Αιγαίο θα πρέπει να είναι πάντα κάτω από Ελληνική διοίκηση.
Σ.Κ. Υπάρχουν δυο γραμμές μέσα στην ελληνική κυβέρνηση. Υπάρχει η γραμμή που λεει ότι το πιο σημαντικό είναι να συμμετέχουμε στην άσκηση και υπάρχει και η άλλη γραμμή που λεει ότι υπάρχει και κάποιο σημείο που πρέπει να αντιδρούμε. Και μάλιστα διαπιστώνεται και μια διάσταση μεταξύ υπουργείου Εθνικής Aμυνας και υπουργείου Εξωτερικών. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;
Γ.Α. Αυτό που είπα είναι να ακυρωθεί η άσκηση. Ακύρωση της άσκησης σημαίνει ότι δεν θα συμμετέχει κανείς. Όχι μόνο εμείς, κανείς. Έχουμε το δικαίωμα να το επιβάλλουμε αυτό γιατί στο ΝΑΤΟ ισχύει ο κανόνας της ομοφωνίας. Πάντως δεν νομίζω ότι θα μπορέσουμε να έχουμε συμμετοχή σε μια άσκηση όταν παραβιάζοvται βασικά κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δεν μπορούμε να παίξουμε το ρόλο του καλού παιδιού. Αυτό θα δημιουργήσει ένα δεδικασμένο, ένα προηγούμενο που δεν μπορούμε να το δεχτούμε. Νομίζω ότι το κακό έχει παραγίνει. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει διαφορά απόψεων μεταξύ υπουργείου Άμυνας και Εξωτερικών. Στην ενημέρωση που μας έγινε χθες και οι δυο Υπουργοί είπαν ότι υπάρχει σύμπτωση απόψεων και χαίρομαι που το ακούω αυτό. Νομίζω ότι τα Υπουργεία, η Κυβέρνηση θα έχουν τη στήριξη όλων των κομμάτων και όλου του Ελληνικού λαού αν πάρουν μια πάρα πολύ σταθερή και σκληρή θέση απέναντι στις παραβιάσεις των κανόνων που γίνονται και από την Τουρκία και από το στρατιωτικό διοικητή του ΝΑΤΟ. Δίνω μεγάλη ευθύνη στον Αμερικανό διοικητή ο οποίος επέλεξε, και μη μου πείτε ότι αυτό ήταν και τυχαίο, στην κρίσιμη στιγμή των εξελίξεων της άσκησης να φύγει, να πάει στην Αμερική και να αναθέσει στον Τούρκο στρατιωτικό διοικητή. Αυτό μου μυρίζει συμπαιγνία.
Σ.Κ. Τι πιθανότητες πιστεύετε ότι έχουμε να διεκδικήσουμε το δίκιο μας σε ένα forum σαν το ΝΑΤΟ;
Γ.Α. Το δίκιο μας θα πρέπει να το διεκδικήσουμε και θα πρέπει να ξέρουμε ότι θα μας πάρουν σοβαρά μόνο αν πάρουμε και εμείς σοβαρά τους εαυτούς μας και τα δικαία μας. Για αυτό θα πρέπει να είμαστε σταθεροί και επίμονοι στις πάγιες θέσεις μας. Η πολιτική του κατευνασμού δεν έχει αποδώσει ποτέ. Η επίδειξη αδυναμίας προς τον αντίπαλο, αποθρασύνει τον αντίπαλο ο οποίος θα πιέσει για περισσότερες παραχωρήσεις και θα φτάσεις σε ένα σημείο κρίσης ότι δεν πάει άλλο όταν ήδη έχεις αδυνατίσει από τις πολλές υποχωρήσεις που έχει κάνει. Κάπου πρέπει να τραβήξουμε τη γραμμή και να πούμε ότι αυτή είναι η γραμμή και δεν υποχωρούμε. Αυτή νομίζω είναι η πάγια θέση της Ελλάδας, δεν έχει αλλάξει πολιτική και πρέπει να μην φοβόμαστε να γίνουμε δυσάρεστοι καμιά φορά στους λεγόμενους φίλους και συμμάχους προβάλλοντας τα δίκαιά μας.
