ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ας αρχίσουμε από τον πόλεμο στο Ιράκ. Πώς βλέπετε τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις του σε ό,τι αφορά όχι μόνο την περιοχή, αλλά και την ΕΕ;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Βρισκόμαστε σε μία επικίνδυνη καμπή για την ανθρωπότητα. Θα ήταν αφέλεια να λέγαμε ότι αυτός είναι ένας πόλεμος που, όταν τελειώσει, θα επανέλθει η ομαλότητα στον κόσμο. Αυτός ο πόλεμος είναι ένα ακόμα βήμα σε μία αλυσίδα ενεργειών προς μία νέα αρχιτεκτονική της παγκόσμιας διακυβέρνησης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μία νέα τάξη πραγμάτων;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Μία νέα νέα τάξη πραγμάτων, με τις ΗΠΑ στην κορυφή της πυραμίδας και τις άλλες χώρες να προσαρμόζονται στα προστάγματα της κυρίαρχης δύναμης. Νομίζω ότι θα πρέπει να δούμε τον πόλεμο στο Ιράκ, όχι σαν ένα πόλεμο που γίνεται για να φύγει ο Σαντάμ Χουσεϊν – πράγμα που όλοι δέχονται ως αίτιο του πολέμου – όχι μόνο σαν ένα πόλεμο για το πετρέλαιο, αλλά κυρίως σαν ένα πόλεμο που επιδιώκει να δημιουργήσει συνθήκες ανακατάταξης δυνάμεων σε παγκόσμιο επίπεδο και φυσικά στη Μέση Ανατολή.
Οι ΗΠΑ επέλεξαν αυτό το δρόμο εδώ και πολλά χρόνια. Το αμυντικό δόγμα εκπονήθηκε το 1992, από μία ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον Γούλφοβιτς και υπό την καθοδήγηση του τότε Υπουργού Άμυνας της Αμερικής, Τσένυ. Είναι αυτή η ομάδα που σήμερα κυβερνά μέσω του Προέδρου Μπους του νεώτερου. Αυτή η ομάδα μας είπε ξεκάθαρα δύο πράγματα:
Πρώτον, ότι ο κόσμος δεν θα κυβερνηθεί με πολυμερή διπλωματία. Η Αμερική απομακρύνεται από τα Ηνωμένα Έθνη και τους άλλους οργανισμούς πολυμερούς διπλωματίας (κατήγγειλε π.χ. μονομερώς τη σύμβαση για το περιβάλλον του Κιότο, δεν προσεχώρησε στο Διαρκές Ποινικό Δικαστήριο και παρέκαμψε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ). Νομιμοποιείται ο προληπτικός πόλεμος.
Δεύτερον, η Αμερική δεν θα επιτρέψει σε καμία άλλη δύναμη να έχει κυριαρχία ή επιρροή στις πηγές ενέργειας.
Η πολιτική που ακολουθεί η Αμερική από το 1992 μέχρι σήμερα είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Αν δείτε τον χάρτη, θα παρατηρήσετε από τη Γεωργία μέχρι το Τατζικιστάν μόνιμες στρατιωτικές βάσεις της Αμερικής. Αυτή η λωρίδα ουσιαστικά αγγίζει στα πλευρά της Κίνας και αποκόπτει τη Ρωσία από τις πηγές ενέργειας στη Μέση Ανατολή. Με την επέμβαση στο Ιράκ, η Αμερική μας δίνει το μήνυμα ότι εγκαταλείπει την ιδέα της «σταθεροποίησης» στην περιοχή δι” αντιπροσώπων, δηλαδή μέσω του Ισραήλ και της Τουρκίας, και, από εδώ και πέρα, η ίδια θα έχει πολιτική και στρατιωτική παρουσία στην περιοχή.
Είναι γι” αυτούς τους λόγους που δεν πρέπει να δούμε το Ιράκ σαν ένα μεμονωμένο επεισόδιο, αλλά σαν ένα κρίκο στη μεγάλη αλυσίδα με τη νέα δομή διακυβέρνησης, που δημιουργεί όμως κινδύνους για την παγκόσμια ειρήνη και έχει και παράπλευρες συνέπειες και θύματα.
Ένα από τα θύματα αυτά είναι και η ΕΕ. Οι ΗΠΑ αποδέχονται την ΕΕ ως οικονομικό ανταγωνιστικό πόλο, όχι όμως ως αυτόνομη και ισότιμη πολιτική δύναμη. Σας υπενθυμίζω την Αγγλοαμερικανική πρωτοβουλία του κειμένου της Κωνσταντινούπολης, με το οποίο ουσιαστικά δορυφοροποιείται ο ευρωστρατός, ως ένα παράρτημα του ΝΑΤΟ. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι, πάλι, αγγλοαμερικανική πρωτοβουλία το περιβόητο σχέδιο Κόφι Ανάν για την Κύπρο, που, αν γινόταν δεκτό, θα εισερχόταν στην ΕΕ ένα κράτος υπό αγγλοαμερικανική κηδεμονία. Και σας υπενθυμίζω επίσης και την πίεση των ΗΠΑ για διεύρυνση της ΕΕ με φιλοατλαντικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας.
Είναι σημαντικό πιστεύω ότι αυτή η πολιτική δεν έχει ευρύτατη αποδοχή στο αμερικανικό κοινό. Εκφράζει την ιδεοληψία των συντηρητικών και θρησκευτικών κοινωνικών στρωμάτων που με την εκλογή του Μπους έχουν τώρα το πάνω χέρι. Πιστεύω ότι θα έχουμε πολιτικές εξελίξεις και στις ΗΠΑ – έχουν άλλωστε εκλογές το 2004 – και η ίδια η Αμερική θα ανατρέψει μία πολιτική που στο τέλος-τέλος ζημιώνει και την ίδια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αναφερθήκατε στην Τουρκία. Πιστεύετε ότι υποβαθμίζεται ο γεωστρατηγικός ρόλος της Τουρκίας και πώς βλέπετε τη μελλοντική συνεργασία ΗΠΑ και Άγκυρας;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ένα είναι σαφές: Ο ρόλος της Τουρκίας αλλάζει, όπως θα αλλάξει και ο ρόλος του Ισραήλ. Το ποιος είναι ο ρόλος της Τουρκίας, στη νέα νέα εποχή, είναι αβέβαιο. Εάν η Αμερική επιμείνει στην θέση ότι η ίδια, με στρατιωτική παρουσία, θα κυβερνήσει την ευρύτερη περιοχή, τότε να περιμένετε πολλές ανακατατάξεις στο χάρτη της Μέσης Ανατολής, που θα επηρεάσουν όχι μόνο την Τουρκία αλλά και τη Συρία, τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν.
Οι Τούρκοι γνωρίζουν ότι αναπόφευκτα θα ανοίξει το κουρδικό ζήτημα και είναι τρομοκρατημένοι. Γι” αυτό θα επιδιώξουν ένα νέο modus vivendi με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία δεν πρόκειται να θυσιάσει εθνικά της συμφέροντα χάριν οποιασδήποτε συμμαχίας ή της διαφημιζόμενης πορείας της προς την ΕΕ. Γι” αυτό είμαι ανήσυχος για τις επιπτώσεις από την αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Όπως ξέρετε, χρόνια τώρα, έχω εκφράσει τις αμφιβολίες μου για τη λεγόμενη ελληνοτουρκική προσέγγιση, η οποία πολλά προσέφερε στην Τουρκία, αλλά δεν έχει προσφέρει τίποτε σε εμάς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε ό,τι αφορά στη στάση της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στον πόλεμο, βλέπετε να υπάρχει έλλειμμα από «καθαρές κουβέντες»;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Νομίζω ότι η ελληνική προεδρία χειρίστηκε συνολικά το θέμα αυτό υπεύθυνα και ικανοποιητικά. Έκανε ό,τι μπορούσε να γίνει. Και νομίζω ότι σωστά εξισορρόπησε αντιφατικές δυνάμεις που λειτουργούν και μέσα στο χώρο της ΕΕ και ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Από εδώ και πέρα όμως, όταν τελειώσει ο πόλεμος στο Ιράκ και αρχίσει αυτό που αποκαλούν οι πολιτικοί «ο πραγματικός πόλεμος των ανακατατάξεων και των ισορροπιών», η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να πατά σε δύο βάρκες. Θα πρέπει να επιλέξουμε. Πιστεύω ότι θα πρέπει να είμαστε πιο ξεκάθαροι και να συνταχθούμε με τις δυνάμεις της ηπειρωτικής Ευρώπης, για μία αξιόπιστη κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα.
Ο πυρήνας αυτών των δυνάμεων υπάρχει και, αν προχωρήσει σε μία προγραμματική συνεργασία με τη Ρωσία, όπως από χρόνια τώρα υποστηρίζω, θα μπορέσει να αναπτυχθεί ένας πόλος ισοδύναμος με τις ΗΠΑ, όχι για να αντιπαρατεθεί, αλλά για να δημιουργήσει τις συνθήκες μίας πολυμερούς διακυβέρνησης του κόσμου.
Η προσπάθεια αυτή θα πάρει, βέβαια, καιρό και, στο μεταξύ, η Ελλάδα θα βρεθεί χωρίς κανένα οργανισμό που θα μπορεί να της προσφέρει προστασία και ασφάλεια. Γι” αυτό θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, να μην έχουμε ανάμειξη στους μεγάλους «καυγάδες», και θα πρέπει να αναπτύξουμε κι ένα δίκτυο φιλίας και συμμαχιών με άλλες χώρες με τις οποίες έχουμε συγκλίνοντα συμφέροντα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε ό,τι αφορά στην πρωτοβουλία Γαλλίας, Γερμανίας και Λουξεμβούργου, η δική σας άποψη ποια είναι;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Είμαι θετικός σε αυτή την προσέγγιση. Μπορεί η Γαλλία και η Γερμανία να μην είναι άγγελοι, μπορεί η εξωτερική τους πολιτική στο παρελθόν να είχε πολλά μελανά σημεία, η ρήξη όμως μεταξύ ηπειρωτικής Ευρώπης και Αμερικής νομίζω ότι δημιουργεί πολιτικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη μίας ομογενούς συμμαχίας μέσα στην ΕΕ, με τη δική της εξωτερική πολιτική και άμυνα. Έτσι, τελικά μπορεί να έχουμε μία ΕΕ a la carte: Την ευρύτερη οικονομική ένωση των 25, την Ευρωζώνη και έναν πυρήνα ευρωπαϊκών χωρών, με τη δική τους αυτόνομη άμυνα και εξωτερική πολιτική.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν οι εξελίξεις πλήξουν την ελληνική οικονομία, πιστεύετε ότι έχει γερά θεμέλια και θα αντέξει στους δύσκολους αυτούς καιρούς; Ο κος Σημίτης μιλάει για την «ισχυρή Ελλάδα».
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Για την ελληνική οικονομία υπάρχουν δύο ξεχωριστά θέματα: Το ένα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις από τον πόλεμο στο Ιράκ, επιπτώσεις που θα είναι σημαντικές εφόσον ο πόλεμος αυτός έχει διάρκεια. Οι επιπτώσεις αυτές θα υπάρξουν για όλες τις οικονομίες της ΕΕ.
Όπως σωστά είπε ο Πρωθυπουργός, ήταν επίτευγμα η ονομαστική σύγκλιση και η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Και κανείς δεν πρέπει να μηδενίσει αυτό το επίτευγμα.
Από την άλλη όμως πλευρά, υπάρχει μία υποβόσκουσα οικονομική κρίση, μία κρίση σε αναστολή, γιατί δεν έχουμε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις μίας βιώσιμης, πραγματικής σύγκλισης. Αυτό συμβαίνει γιατί, ενώ τα καταναλωτικά μας πρότυπα έχουν πλησιάσει τα πρότυπα της ΕΕ, η παραγωγικότητά μας υπολείπεται σημαντικά. Δεν μπορείς να καταναλώνεις ευρωπαϊκά και να μην παράγεις ευρωπαϊκά. Για ένα διάστημα το χάσμα αυτό καλύπτεται από πόρους της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και του Γ” Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Όταν όμως αυτά τελειώσουν, όταν τελειώσουν και οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η ζήτηση για καταναλωτικά αγαθά θα πρέπει να καλυφθεί από κάπου. Και δεν μπορείς να καταναλώσεις ούτε τα γήπεδα ούτε τους δρόμους που φτιάξαμε για την Ολυμπιάδα. Για να κλείσει αυτό το παραγωγικό χάσμα, θα πρέπει να βλέπουμε έναν οργασμό αναδιάρθρωσης καλλιεργειών στον αγροτικό τομέα, φουγάρα να λειτουργούν στα βιομηχανικά κέντρα, μία σημαντική αναβάθμιση των τουριστικών επιχειρήσεων για την προσέλκυση ενός τουρισμού υψηλού επιπέδου. Αυτά όμως δεν τα βλέπω να γίνονται.
Εγώ αυτά τα θέματα τα είχα θέσει στην Κεντρική Επιτροπή του Κόμματός μου το 2000. Είχα πει από τότε ότι θα πρέπει να ξεκινήσουμε μία συστράτευση όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, ώστε να καλυφθεί αυτό το έλλειμμα και να είμαστε έτοιμοι το 2005. Φοβάμαι ότι τώρα είναι αργά.
Επομένως, η κρίση που έρχεται με τον πόλεμο του Ιράκ, πέφτει πάνω σε μία οικονομία που έχει μεν σταθεροποιηθεί με όρους ονομαστικής σύγκλισης, αλλά που έχει μείνει πολύ πίσω στη μάχη της ανταγωνιστικότητας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν σας βλέπω ιδιαίτερα αισιόδοξο.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ως πολιτικός είμαι πάντα αισιόδοξος. Οφείλω όμως ταυτόχρονα να χτυπάω το καμπανάκι, όταν βλέπω μία θύελλα να έρχεται. Πρέπει να σας πω ότι αυτά δεν τα λέω σήμερα. Όπως σας είπα, τα λέω πολλά χρόνια πριν. Αν είχαμε προωθήσει τότε, βασικές τομές στην αναπτυξιακή μας πολιτική, στον αγροτικό τομέα, στις υπηρεσίες, στον τουριστικό τομέα, σήμερα θα ήμασταν σε μία πράγματι ισχυρή θέση με τις υποδομές που είναι απαραίτητες για να αντιμετωπίσουμε μία δυσμενή εξωτερική συγκυρία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Χθες, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είπε ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει το 3,9% και ο ρυθμός ανάπτυξης δεν θα τρέξει τόσο γρήγορα όσο υπολογίζουν τα στελέχη της κυβέρνησης. Θεωρείτε ότι αυτός είναι λόγος για την επίσπευση των εκλογών;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Και οι δικές μου εκτιμήσεις είναι κοντά σε αυτές του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας. Δεν βλέπω όμως γιατί αυτές οι μάλλον δυσμενείς εξελίξεις θα πρέπει να μας οδηγήσουν σε πρόωρες εκλογές. Νομίζω ότι είναι καθήκον της κυβέρνησης, έστω και αυτή την ώρα, να επανεξετάσει το οικονομικό της πρόγραμμα και να πάρει τα κατάλληλα μέτρα για μία καλύτερη προοπτική. Οφείλει όμως να το τολμήσει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι άτολμη η κυβέρνηση κύριε Αρσένη;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Φοβάμαι πως ναι. Με προβληματίζει η ατολμία και η χαμηλή αποδοτικότητα που έχει επιδείξει η κυβέρνηση σε πολλούς τομείς και ομολογώ πως περίμενα μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα στο κυβερνητικό έργο. Δεν συμφωνώ επίσης και σε πισωγυρίσματα που έχουν σημειωθεί σε μερικούς τομείς όπως στην Παιδεία, κάτω από την πίεση συγκεκριμένων συμφερόντων. Η κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση είναι ότι δεν τόλμησε να κάνει πράξει τον εκσυγχρονισμό που επαγγέλθηκε ο κύριος Σημίτης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η οικονομία όμως χτυπάει την καρδιά του κοινωνικού προσώπου του ΠΑΣΟΚ.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Νομίζω ότι η κυβέρνηση έχει δείξει κοινωνική ευαισθησία και έχει πάρει μέτρα για μία κοινωνική πολιτική προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτό που δεν κατάφερε να κάνει είναι να αντιστρέψει την δυναμική της άνισης διανομής του εισοδήματος που άρχισε από τη δραματική πτώση του χρηματιστηρίου και συνεχίστηκε με τη στρεβλή διάρθρωση της παραγωγής για την οποία μιλήσαμε. Γι” αυτό νομίζω ότι μία ριζοσπαστική κοινωνική πολιτική δεν θα επέλθει μέσα από μέτρα κοινωνικών παροχών από τον προϋπολογισμό, αλλά μέσα από μία αναπτυξιακή αναγέννηση της χώρας, με αύξηση της παραγωγικότητας και συμμετοχή των συντελεστών παραγωγής που σήμερα αδρανούν. Αυτή η προοπτική ανάπτυξης είναι που θα διορθώσει εκ των πραγμάτων τη στρεβλή διανομή του εισοδήματος σήμερα και θα δώσει προοπτική σε όλους, κυρίως δε στους νέους. Η λύση δεν είναι πώς θα μοιράσουμε μεταξύ μας τα λίγα ή τη μιζέρια μας, αλλά πώς θα προσφέρουμε προοπτική για ανάπτυξη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το ΠΑΣΟΚ εκφράζει σήμερα τα αισθήματα των μη προνομιούχων;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Το ΠΑΣΟΚ είχε πάντα αναφορά στα αισθήματα των μη προνομιούχων, σήμερα όμως δεν καλύπτει τις ανάγκες τους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μήπως κύριε Υπουργέ το ΠΑΣΟΚ έχει χάσει το δρόμο του, μήπως έχει μεταβληθεί σε ένα κόμμα κρατικοδίαιτο;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Οι χαρακτηρισμοί αυτοί είναι ίσως υπερβολικοί. Θεωρώ όμως ότι η κυβερνητική συμπεριφορά, καθώς και η συμπεριφορά των στελεχών γύρω από τον Πρωθυπουργό, οφείλει να αλλάξει και να επιδειχθεί ειλικρινής ευαισθησία στα προβλήματα του πολίτη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από τα όσα μου είπατε μέχρι τώρα, αναρωτιέμαι αν υπάρχουν πλέον περιθώρια παρέμβασης, ώστε να αλλάξει αυτή η συμπεριφορά. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, έχουμε εθνικές εκλογές. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις καταγράφουν μία σημαντική διαφορά από τη ΝΔ και παρατηρούμε ότι η διαφορά αυτή είναι σταθερή, εδώ και αρκετούς μήνες. Το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης λοιπόν προηγείται. Πιστεύετε ότι υπάρχουν αυτά τα περιθώρια;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Γνωρίζω ποιο είναι το κλίμα στο εκλογικό σώμα. Πρέπει να σας πω ότι είναι δύσκολο, αλλα όχι ακατόρθωτο, το να αντιστρέψουμε το κλίμα.
Εγώ πιστεύω ότι η μάχη δεν έχει κριθεί. Οφείλουμε να δώσουμε αυτή τη μάχη, αλλάζοντας όμως ταυτόχρονα και τα κακώς κείμενα. Αναγνωρίζω ότι δεν μπορούμε να σταθούμε γερά πάνω στα κυβερνητικά πεπραγμένα αυτών των τριών ετών. Αυτό το οποίο μπορούμε να κάνουμε, γιατί όχι και με διάθεση αυτοκριτικής, είναι να δείξουμε ότι είμαστε το κόμμα που, έχοντας μάθει από τα δικά του λάθη, μπορεί να χαράξει μία νέα πορεία με προοπτική. Μπορούμε να ζητήσουμε την ψήφο του κόσμου, όχι μόνο γι” αυτά που έχουμε κάνει, αλλά και για αυτά τα οποία αξιόπιστα μπορούμε να υποσχεθούμε ότι θα κάνουμε.
Αυτά όμως δεν γίνονται με λόγια. Η αξιοπιστία κερδίζεται μέσα από την πολιτική πράξη. Ανησυχώ γιατί βλέπω να στενεύουν συνεχώς τα χρονικά περιθώρια. Όσο πιο γρήγορα ανασυνταχθούμε προς αυτή την κατεύθυνση, τόσο το καλύτερο για το ΠΑΣΟΚ. Οφείλουμε να δώσουμε τη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις για να κερδίσει το κόμμα μου τις εκλογές, αλλά, πάνω απ” όλα, για να διατηρηθεί η ενότητα της παράταξης και η προοπτική της.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μπορείτε να κάνετε έναν επιγραμματικό κυβερνητικό απολογισμό;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Θα έλεγα ότι έγιναν πολλά θετικά βήματα, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν γίνει επαρκώς γνωστά στο κοινό. Συνολικά, όμως, φοβάμαι ότι η κυβέρνηση έδειξε ατολμία, χαμηλή αποδοτικότητα και συντονισμό και υποχώρησε σε ζητήματα αρχής μπροστά σε ομάδες πίεσης και συντεχνιών, όπως έγινε στην περίπτωση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Η κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση είναι ότι δεν τόλμησε να υλοποιήσει τον εκσυγχρονισμό που απαγγέλθηκε ο κος Σημίτης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να έλθουμε και στο κόμμα κ. Υπουργέ. Η λειτουργία του Εκτελεστικού Γραφείου είναι λειτουργία ηγετικής ομάδας ή αυτή την ηγετική ομάδα πρέπει να την αναζητήσουμε κάπου αλλού;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Το εκτελεστικό γραφείο είναι το ανώτατο καθοδηγητικό όργανο του κόμματος. Για πολλούς λόγους σήμερα δεν λειτουργεί πολιτικά και δεν προωθεί την παραγωγή πολιτικής σκέψης και πολιτικού σχεδιασμού στο κόμμα. Επίσης, σε ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα, το καθοδηγητικό όργανο δεν μπορεί να είναι μονοτασικό, αλλά πρέπει να εμπεριέχει όλες τις απόψεις. Η πολιτική αποκλεισμού άλλων απόψεων, που δυστυχώς καλλιεργείται, αποδυναμώνει το κόμμα και απονευρώνει τη δυναμική του για παραγωγή πολιτικής. Για όλους αυτούς τους λόγους, το Ε.Γ. έχει απολέσει τον καταστατικό του ρόλο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με αφορμή τα τελευταία σας σχόλια, από τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει τόσα προβλήματα, πώς μπορεί να έχει την πολυτέλεια να έχει σε απόσταση στελέχη όπως εσείς, όπως ο κος Πάγκαλος και άλλα στελέχη;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Δεν νομίζω ότι είναι θέμα προσώπων και δεν θα μιλήσω προσωπικά. Δεν μπορεί όμως ποτέ η κορυφή ενός κυβερνώντος κόμματος, τόσο σε επίπεδο κομματικής ηγεσίας, όσο και σε επίπεδο κυβερνητικό, να είναι φέουδο μιας μόνον ομάδας ή μίας μόνον τάσης. Η δύναμη του ΠΑΣΟΚ ήταν πάντα η πολυσυλλεκτικότητά του και η ικανότητά του να συνθέτει διαφοροποιημένες απόψεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλοί θεωρούν ότι, μετά τη λήξη της ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ, θα έχουμε ανασχηματισμό. Θα ήθελα τη δική σας γνώμη.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Ένας διαρθρωτικός ανασχηματισμός και στην κυβέρνηση και στο κόμμα, που θα αγκαλιάσει όλες τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι λυτρωτικός. Από μόνος του όμως δεν είναι αρκετός. Θα πρέπει να συνοδευτεί από μία αλλαγή πορείας όσον αφορά στην πολιτική μας σε κρίσιμα ζητήματα τα οποία έχει ήδη υποδείξει ο λαός που μας στηρίζει. Επαναλαμβάνω ότι θα πρέπει να δείξουμε μία ειλικρινή ευαισθησία στα θέματα που ο λαός αυτός περιμένει από εμάς να δώσουμε προτεραιότητα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τελευταία, πολλά ακούγονται στο ΠΑΣΟΚ για το ενδεχόμενο αλλαγής ηγεσίας, με τη λογική ότι, με άλλο αρχηγό, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα στις εκλογές. Η γνώμη σας ποια είναι;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όπως κι ο ανασχηματισμός, έτσι και η αλλαγή προσώπων, από μόνα τους δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα. Το πρόβλημα που έχουμε εντοπίζεται στο να ξαναβρούμε το πολιτικό μας στίγμα, το στίγμα ενός σύγχρονου, μεταρρυθμιστικού κόμματος, και να ξαναθερμάνουμε την επαφή μας με τα στρώματα που μας στήριξαν και που μας στηρίζουν. Αν κάνουμε αυτό το πολιτικό βήμα, τότε όλα μπορούν να συζητηθούν. Και φυσικά, μια αλλαγή πορείας ενέχει και αλλαγή προσώπων. Αλλά πρώτα θα συζητήσουμε την αλλαγή πορείας και μετά θα δούμε ποια είναι τα πρόσωπα εκείνα που θα μπορούν να σηκώσουν το βάρος μίας νέας πορείας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλά στελέχη υποδεικνύουν ωστόσο και αλλαγή ηγεσίας. Εσείς τι λέτε;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Όπως κι ο ανασχηματισμός, έτσι και η αλλαγή προσώπων, από μόνα τους δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα. Το πρόβλημα που έχουμε εντοπίζεται στο να ξαναβρούμε το πολιτικό μας στίγμα, το στίγμα ενός σύγχρονου, μεταρρυθμιστικού κόμματος, και να ξαναθερμάνουμε την επαφή μας με τα στρώματα που μας στήριξαν και που μας στηρίζουν. Αν κάνουμε αυτό το πολιτικό βήμα, τότε όλα μπορούν να συζητηθούν. Και φυσικά, μια αλλαγή πορείας ενέχει και αλλαγή προσώπων. Αλλά πρώτα θα συζητήσουμε την αλλαγή πορείας και μετά θα δούμε ποια είναι τα πρόσωπα εκείνα που θα μπορούν να σηκώσουν το βάρος μιας νέας πορείας. Επιτυχείς αλλαγές ηγεσίας πριν από τη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου έχουν γίνει σε άλλες χώρες αλλά, όπως σήμερα τουλάχιστον διαμορφώνονται οι εσωκομματικές ισορροπίες, αλλαγή ηγεσίας θα γίνει αν το θελήσει ο κ. Σημίτης. Ο πρωθυπουργός έχει πει ότι θα ηγηθεί του κόμματος στις εκλογές και νομίζω ότι το θέμα κλείνει εκεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο ενδεχόμενο αυτό, ο ρόλος του Γεράσιμου Αρσένη ποιος μπορεί να είναι;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Είμαι και θα παραμείνω παρών και στις πολιτικές εξελίξεις, μέσα στο κόμμα μου. Θέλω να δω πάλι το ΠΑΣΟΚ να ξαναποκτά τη θέρμη και τη ζεστασιά της επαφής με το λαό, θέλω να τολμήσουμε να προτείνουμε γενναίες μεταρρυθμίσεις, θέλω να συντηρήσουμε την ενότητα και την προοπτική μας. Μιλήσαμε πολύ για τις εκλογές. Πιο σημαντικό όμως ζήτημα είναι η μακροχρόνια προοπτική και ενότητα της παράταξης. Και είναι σε αυτούς τους στόχους που εγώ τουλάχιστον αφιερώνω τις προσπάθειές μου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλοί από τους συναδέλφους σας στην κυβέρνηση, λένε ότι συμφωνούν ότι πρέπει να γίνουν τομές και μεταρρυθμίσεις, ωστόσο όμως αυτά παραμένουν «έπεα πτερόεντα». Αυτή η στάση δεν είναι μέρος του προβλήματος;
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ: Η κυβερνητική ευθύνη είναι συλλογική ευθύνη. Γι” αυτό και οι εκλεκτοί μου φίλοι στην κυβέρνηση δεν μπορούν να μιλούν τώρα σαν να ήταν θεατές, σαν να μην συμμετείχαν στη μέχρι σήμερα δράση.
