Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, τα ερωτήματα που μπήκαν είναι τόσο πολλά και σύνθετα που είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς ακόμα και σε μερικά από αυτά. Ίσως το καλύτερο που μπορώ να κάνω είναι να μη δεχθώ τη νομιμοποίηση αυτών των ερωτημάτων στο στενό πλαίσιο της έννοιας της τρομοκρατίας και να προσπαθήσω να βάλω το ζήτημα των σημερινών πολιτικών εξελίξεων στη διεθνή σκακιέρα ευρύτερα.
Χωρίς αμφιβολία, το φρικιαστικό έγκλημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 θα μείνει για πάντα χαραγμένο στη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας ως ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα που αντιμετώπισε η ανθρωπότητα μέχρι σήμερα. Και είχε και συνέπειες. Όχι μόνο η ψυχολογία του Νεοϋορκέζου, όχι μόνο η ψυχολογία του Αμερικανού, αλλά η ψυχολογία του αστού στις μεγάλες πόλεις, παντού, η ψυχολογία του πολίτη αυτού του κόσμου έχει αλλάξει. Και έχει αλλάξει και η συμπεριφορά του για το περιβάλλον, η συμπεριφορά του απέναντι στην έννοια του κράτους και, πάνω απ΄ όλα, η συμπεριφορά του απέναντι στο διπλανό του, το γείτονά του. Όλα αυτά έχουν συνέπειες στην οργάνωση της κοινωνίας, στην οικονομική ζωή του τόπου, στη διακυβέρνηση της χώρας και στη διακυβέρνηση του κόσμου. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι΄ αυτό. Και αν κάτι βγαίνει σαν πικρή εμπειρία είναι ότι ο πολίτης δεν αισθάνεται ασφαλής, αισθάνεται αβεβαιότητα. Και ο όρος αβεβαιότητα είναι αυτός που χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή.
Η 11η Σεπτεμβρίου έβαλε μέσα στην πολιτική ατζέντα των κρατών το θέμα της τρομοκρατίας, δηλαδή πώς θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατία μέσα σε ένα κράτος χωρίς να βλάψουμε τις βασικές λειτουργίες της δημοκρατίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η συζήτηση έχει μόλις αρχίσει και εγώ πιστεύω ότι αυτό το θέμα, το θέμα της ασφάλειας και το θέμα της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων και της πραγματικής δημοκρατίας θα είναι ένα μεγάλο θέμα τα επόμενα χρόνια, ίσως και τις επόμενες δεκαετίες. Αλλά πέρα από τις πολιτικές διεργασίες στο εσωτερικό κάθε χώρας, το θέμα της τρομοκρατίας φυσικά συζητήθηκε και απασχολεί και τη διεθνή κοινότητα. Και εδώ πάλι το θέμα είναι ποια μπορεί ή πρέπει να είναι η μορφή συνεργασίας των κρατών για να ξεριζωθεί η τρομοκρατία από τον κόσμο, τηρώντας όμως κάποιους κανόνες, τιμώντας τις διεθνείς συνθήκες και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Και εδώ η πολιτική συζήτηση δεν έχει προχωρήσει αλλά έχουν προχωρήσει τα γεγονότα. Και οι εξελίξεις, τόσο στο εσωτερικό κάποιων χωρών όσο και σε διεθνές επίπεδο, δείχνουν κάποια ανησυχητικά σημεία που πρέπει να προσέξουμε και θέλω να τα τονίσω.
Υπάρχει μια τάση να βλέπουμε τον κόσμο σήμερα και να εξηγούμε όλες τις εξελίξεις από το πρίσμα της 11ης Σεπτεμβρίου. Λες και πριν από την 11η Σεπτεμβρίου τα πράγματα στον κόσμο ήταν σε κάποια ισορροπία και απότομα όλα άλλαξαν, και όλα όσα έχουν ή δεν έχουν γίνει έχουν αφετηρία ή έχουν διαμορφωθεί από την εμπειρία της 11ης Σεπτεμβρίου. Αυτό δεν είναι σωστό και εγώ θα πρότεινα να μην δούμε τις σημερινές πολιτικές εξελίξεις μονοδιάστατα, κάτω από το πρίσμα της τρομοκρατίας.
Η βασική πρόταση που έχω να σας κάνω είναι η εξής: ότι η υπόθεση της τρομοκρατίας επηρέασε σημαντικά τις διεθνείς εξελίξεις αλλά δεν ήταν αυτή που τις διαμόρφωσε. Πιο συγκεκριμένα, η τρομοκρατία ή όπως λένε μερικοί ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας επιτάχυνε εξελίξεις που είχαν ήδη δρομολογηθεί καιρό πριν και έχουν την αφετηρία τους το 1989 και στην απόφαση των ΗΠΑ τότε να διαδραματίσουν το ρόλο του πλανητάρχη. Η υπόθεση της τρομοκρατίας πολλές φορές χρησιμοποιήθηκε προσχηματικά για να περάσουν πιο εύκολα, για να νομιμοποιηθούν πράξεις που ουσιαστικά εντάσσονται στο σχέδιο της «παγκόσμιας ηγεμονίας» των ΗΠΑ.
Αν αυτή η πρόταση είναι γενικά αποδεκτή τότε θα ήμουν ευτυχής και θα σταματούσα εδώ. Όμως επειδή ίσως αυτή η πρόταση αντιμετωπίσει προβληματισμούς και αμφιβολίες θα ήθελα να την εξειδικεύσω λίγο, όχι με γενικές εκτιμήσεις αλλά αναφερόμενος σε γεγονότα και σε δηλώσεις. Γιατί, αν δεν το κάνουμε αυτό, αν δεν ξεχωρίσουμε τι είναι γνήσιο θέμα τρομοκρατίας και τι είναι μια δυναμική που πηγαίνει σε μία κατεύθυνση νέας διακυβέρνησης του κόσμου με νέα δεδομένα, τότε θα αδικήσουμε και την υπόθεση της τρομοκρατίας αλλά θα παρασυρθούμε σε υποθέσεις μακριά από προσπάθειες για μια νέα διακυβέρνηση του κόσμου με ειρήνη, συνεργασία των λαών και δημοκρατία.
Θα σας πάω πολύ σύντομα στο ιστορικό της όλης υπόθεσης όπως τη βλέπω εγώ. Αμέσως μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, δηλαδή την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, το υπουργείο Άμυνας της Αμερικής διέταξε, το 1989, τη διενέργεια μιας μελέτης για το νέο αμυντικό δόγμα της Αμερικής. Αυτή η μελέτη ολοκληρώθηκε, δεν είναι μυστική, έχουν δημοσιευθεί κομμάτια της στον τύπο. Εγώ νομίζω ότι αυτή η μελέτη είναι σημαδιακή. Θα μου πείτε γιατί δίνεις σημασία σε μία μελέτη, σ΄ ένα αμυντικό δόγμα που βγήκε από το Πεντάγωνο το 1989; Δίνω σημασία σ΄ αυτή τη μελέτη γιατί οι συγγραφείς είναι ο Paul Wolfowitz, τώρα αναπληρωτής Υπουργός Άμυνας και ο Lewis Libby, ο οποίος είναι ο βασικός σύμβουλος του Προέδρου για θέματα ασφαλείας. Η μελέτη αυτή είχε διαταχθεί από τον τότε υπουργό Άμυνας της Αμερικής, που είναι σήμερα Αντιπρόεδρος της Αμερικής, τον Dick Chenney. Έγινε δηλαδή από μια ομάδα που σήμερα παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής.
Τι λέει αυτή η μελέτη και γιατί εγώ της δίνω ιδιαίτερη σημασία για να καταλάβουμε τις σημερινές διεθνείς εξελίξεις και τη σχέση που πρέπει να τραβήξουμε ανάμεσα σε αυτό και το χώρο της τρομοκρατίας.
Το νέο αμυντικό δόγμα που κυκλοφόρησε το 1992 έλεγε τα εξής: Ποιοι είναι οι στόχοι των ΗΠΑ;
«1. Να εμποδίσει όλες τις άλλες δυνάμεις – χώρες από το να κυριαρχήσουν σε χώρους όπου οι πλουτοπαραγωγικές πηγές θα μπορούσαν να τους δώσουν τέτοια δύναμη ώστε να γίνουν και αυτές μεγάλη δύναμη.
2. Να αποθαρρύνουν τις βιομηχανικές χώρες από κάθε προσπάθεια να αντιδράσουν στην αμερικανική ηγεσία ή σε προσπάθειές τους να αλλάξουν την καθιερωμένη ισορροπία, την πολιτική και οικονομική, στον κόσμο.
3. Να εμποδίσουν τη δημιουργία νέων παγκόσμιων ανταγωνιστών.»
Αυτή ήταν η προσέγγιση. Ποιοι είναι οι τρόποι με τους οποίους θα επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί;
«1. Η χρήση βίας θα γίνεται μόνο για την προώθηση μόνο των αμερικανικών συμφερόντων.
2. Θα πρέπει να υπάρχει και να διατηρηθεί στρατηγική δύναμη παντού και κάθε στιγμή.
3. Να διατηρηθεί στρατιωτική υπεροχή έναντι όλων των άλλων δυνάμεων, κυρίως μέσα από επενδύσεις στην επιστήμη και την τεχνολογία».
Σε μία προεκλογική του καμπάνια στην Καρολίνα τον Σεπτέμβριο του 1999, που δεν πήρε μεγάλη δημοσιότητα, ο Πρόεδρος Μπους, αποδεχόμενος αυτό το δόγμα, είπε ότι βασικός μας στόχος είναι «να προστατεύσουμε την ειρηνική επιρροή της Αμερικής σε όλο τον κόσμο, για πάντα».
Αυτά μπορείτε να μου πείτε ότι είναι προθέσεις ή σκέψεις μερικών. Όμως, οι εξελίξεις από τότε μέχρι σήμερα, δείχνουν ότι αυτή η πολιτική ακολουθείται. Και αυτή την πολιτική που ακολουθείται πρέπει να την δούμε σε σχέση με τις προσπάθειες που κάνει η διεθνής κοινότητα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και να ξεχωρίσουμε το ένα από το άλλο.
Ποιες είναι οι αλλαγές των ΗΠΑ στη στάση τους απέναντι στον κόσμο. Έχουν συντελεσθεί μεγάλες αλλαγές και πριν αλλά και μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Θα αναφερθώ σε τρείς χώρους ενδεικτικά, γιατί δεν έχω το χρόνο να αναλύσω λεπτομερώς όλα τα στοιχεία: θα αναφερθώ στις πολυμερείς διπλωματικές σχέσεις, στη στάση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και στην παρουσία των ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία. Αρκούν αυτές οι αναφορές για να καταλήξω σε μία πρόταση που θέλω να σας κάνω.
Όσον αφορά στην πολυμερή διπλωματία, δυστυχώς οι ΗΠΑ την έχουν εγκαταλείψει και ακολουθούν μονομερή διπλωματία. Πιστεύουν ότι ο κόσμος τώρα είναι μία πυραμίδα όπου ο πλανητάρχης αποφασίζει και οι άλλοι είναι οπαδοί «you are with us or against us». Αυτή η πυραμίδα λειτουργεί διαλυτικά για τη λειτουργία διεθνών συνθηκών και για την πολυμερή διπλωματία. Θα αναφέρω τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις για να συγκεκριμενοποιήσω αυτό που εννοώ.
Πρώτον, προχώρησαν στην εγκατάλειψη της Διεθνούς Συνθήκης του Κιότο για το Περιβάλλον.
Δεύτερον, αρνήθηκαν να επικυρώσουν το Παγκόσμιο Δικαστήριο και
Τρίτον, που εγώ θεωρώ πιο σημαντικό, εγκαταλείπουν τη Συνθήκη Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών, στο πλαίσιο της νέας πυρηνικής πολιτικής των ΗΠΑ που εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2002, όπου τώρα επιτρέπονται πυρηνικές δοκιμές μικρών πυρηνικών όπλων που έχουν τη δυνατότητα να διαπεράσουν στόχους σε βάθος και αλλάζει γενικά η πυρηνική πολιτική. Όπως ξέρετε τα πυρηνικά όπλα στο παρελθόν ήταν αποδεκτά ως αποτρεπτική δύναμη έναντι μιας άλλη πυρηνικής χώρας.
Τώρα, με τη νέα πολιτική, το νέο πυρηνικό σχέδιο, πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και εναντίον μη πυρηνικής χώρας, για να προλάβουν επίθεση και ως ανταπόκριση σε προκλήσεις βιολογικού ή χημικού πολέμου. Αυτή είναι μια πολύ μεγάλη αλλαγή που έχει συντελεσθεί και έχει γίνει στη βάση των στόχων που σας ανέφερα πριν.
Το δεύτερο παράδειγμα που θέλω να αναφέρω είναι η στάση στο ΝΑΤΟ. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης χάθηκε ο βασικός αντίπαλος του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ έχει εξελιχθεί σε έναν Οργανισμό ασφάλειας και ειρηνευτικών αποστολών, αλλά είναι σαφής η πρόθεση των ΗΠΑ για την επέκταση του θεσμού του ΝΑΤΟ, μέσα στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, όπου είναι βέβαια ιδιαίτερα αισθητό και δυνατό το «χέρι» και η παρουσία της Αμερικής. Είναι άλλωστε γνωστή η αντίδραση των ΗΠΑ σε μία αυτόνομη αμυντική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Ευρωστρατό. Είναι επίσης γνωστή η σύγκρουση των ευρωπαϊκών χωρών με την Αμερική στην περίπτωση του Galileo, όπου προέκυψαν εμπόδια στην ανάπτυξη τεχνολογίας αμυντικής φύσης στην Ευρώπη προς όφελος χρήσης των ίδιων τεχνολογιών από την Αμερική. Και το Echelon φυσικά λειτουργεί και στις ευρωπαϊκές χώρες.
Το τρίτο που θα ήθελα να αναφέρω είναι η έντονη στρατιωτική παρουσία της Αμερικής στις χώρες της Κεντρικής Ασίας. Εκεί πλέον έχουμε μόνιμες στρατιωτικές βάσεις της Αμερικής στο Ουζμπεκιστάν, στο Ταντζικιστάν, στο Κυργκιστάν, στο Τουρκμενιστάν, στο Καζακστάν, στο Αφγανιστάν και στη Γεωργία. Εάν δείτε στο χάρτη αυτές τις χώρες θα δείτε ότι αυτή η παρουσία δημιουργεί μια προσέγγιση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στα δυτικά της Κίνας, περιορίζει την επιρροή της Ρωσίας στο χώρο εκείνο και ανοίγει ένα δίαυλο της Δύσης, πιο συγκεκριμένα των ΗΠΑ, σε χώρες πετρελαίου και φυσικού αερίου που δεν ανήκουν στον ΟΠΕΚ. Αυτό δημιουργεί μια νέα γεωπολιτική και οικονομική κατάσταση στην περιοχή.
Και αυτό με φέρνει στο θέμα του Ιράκ. Ο Σαντάμ Χουσεϊν δεν είναι αγαπητό πρόσωπο σε κανέναν στον κόσμο ούτε σε αυτή την αίθουσα. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Αλλά δεν μπορούμε να συγχέουμε δύο διαφορετικά πράγματα. Άλλο το γεγονός ότι το καθεστώς αυτό δεν είναι αποδεκτό από εμάς, είναι ένα καταπιεστικό καθεστώς, και άλλο τα συμφέροντα πετρελαίου στο Ιράκ. Το Ιράκ είναι η δεύτερη πιο πλούσια πηγή ενέργειας στον κόσμο. Και στο Ιρακ έχουν μπει και λειτουργούν εταιρείες της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Ρωσίας, της Κίνας και άλλων χωρών με μικρή συμμετοχή, σχεδόν ανύπαρκτη και έμμεση, των ΗΠΑ. Το θέμα λοιπόν του Ιράκ είναι θέμα ελέγχου πλουτοπαραγωγικών πηγών, αναφέρομαι στο memorandum του 89 ότι «καμία δύναμη δεν πρέπει να έχει έλεγχο σε περιοχές που έχουν πλουτοπαραγωγικές πηγές που μπορούν να τους δώσουν τη δυνατότητα να γίνουν μεγάλες δυνάμεις».
Αυτά δεν τα λέω εγώ, θα αναφερθώ στον Woosley που είναι πρώην διευθυντής της CIA, ο οποίος, προ ημερών, είπε τα πράγματα με το όνομά τους. Είπε ότι «γνωρίζουμε ότι όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, και κυρίως η Γαλλία και η Ρωσία, έχουν εταιρείες πετρελαίων και ενδιαφέροντα στο Ιράκ. Πρέπει να τους πούμε ότι εάν βοηθήσουν να φύγει αυτό το καθεστώς από το Ιράκ, θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν να τους εξασφαλίσουμε ότι η καινούργια κυβέρνηση στο Ιράκ και οι Αμερικανικές εταιρείες θα δουλέψουν πολύ κοντά μαζί τους.» Και προσθέτει «αν όμως στηρίξουν τον Σαντάμ, τότε θα είναι δύσκολο να πείσουμε τη νέα κυβέρνηση στο Ιράκ να δουλέψει μαζί τους.» Η νέα κυβέρνηση φυσικά θα επαναδιαπραγματευθεί αυτά τα συμβόλαια.
Τα λέω αυτά γιατί δεν θα ήθελα την κρίση του Ιράκ – και θα έχουμε κρίση στο Ιράκ και θα γίνουν ανατροπές στην περιοχή και η πίεση της Αμερικής είναι ορατή- να είναι ξεκάθαρο γιατί γίνεται. Εάν γίνεται για καταπολέμηση της τρομοκρατίας ή αν γίνεται για ανακατανομή των οικονομικών δυνάμεων στην περιοχή που, ανάμεσα στα άλλα, έχει ως επακόλουθο την κατάρρευση ενός καθεστώτος που είναι ειδεχθές και δικτατορικό. Εγώ νομίζω ότι αυτό πρέπει να το δούμε και θα πρέπει να ξεχωρίσουμε προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας που γνήσια προσπαθούν να ξεριζώσουν τις αιτίες της τρομοκρατίας από προσχηματικές θέσεις που καλύπτουν άλλες προθέσεις. Δεν θα έλεγα βέβαια ότι καλύπτουν γιατί τουλάχιστον οι Αμερικανοί είναι πολύ ειλικρινείς και έχουν πει ανοικτά περί τίνος πρόκειται.
Τι μπορεί να γίνει γι΄ αυτό το ζήτημα; Αυτό που χρειάζεται είναι μια καινούργια διακυβέρνηση του κόσμου. Ο ΟΗΕ δημιουργήθηκε κάτω από άλλες συνθήκες και με διαφορετικές υποθέσεις. Ο κόσμος έχει αλλάξει, χρειαζόμαστε ένα καινούργιο Καταστατικό του ΟΗΕ. Αυτό ακούγεται βέβαια ουτοπικό και πολύ μακρινό. Νέοι οργανισμοί δεν γίνονται έτσι με κουβέντες και διάλογο, βγαίνουν μετά από κρίσεις. Και δεν μπορούμε να περιμένουμε μια κρίση για να βγει κάτι καινούργιο. Έτσι, θα το αφήσουμε αυτό σαν μια ελπίδα για το απώτερο μέλλον αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει να περιμένουμε κάτι συγκεκριμένο σύντομα. Το άλλο που θα μπορούσε να γίνει είναι να αναπτυχθεί ένας άλλος, παράλληλος πόλος στην παγκόσμια κοινότητα, όχι σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ αλλά παράλληλα με τις ΗΠΑ, να συνδιαμορφώσουν τις συνθήκες διακυβέρνησης του κόσμου. Και αυτός ο πόλος δεν μπορεί να είναι άλλος από μια διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν είχε τις πολιτικές ηγεσίες που θα έπρεπε να είχε σε αυτές τις προκλήσεις, θα μπορούσε να διαμορφώσει μια άλλη κατάσταση, να γίνει ένας άλλος, πραγματικά ισότιμος διάλογος με την Αμερική και να δρομολογηθεί μια διαφορετική εξέλιξη. Για να το κάνει όμως αυτό η Ευρώπη χρειάζεται τρία πράγματα που δεν έχει:
Χρειάζεται τη δική της ευρωπαϊκή αμυντική και εξωτερική πολιτική.
Χρειάζεται στενή συνεργασία με τη Ρωσία. Χρόνια τώρα επιμένω ότι ένας ανεξάρτητος οικονομικός και πολιτικός πόλος δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί στην Ευρώπη αν η Ευρώπη δεν έρθει πολύ κοντά και συνεργασθεί με τη Ρωσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με τη Ρωσία θα είναι ένας πόλος οικονομικός, πολιτικός που θα μπορεί να συνεννοηθεί σε ισότιμη βάση με τις ΗΠΑ. Μόνο με συνθήκες ισορροπίας, ο κόσμος μπορεί να πάει προς τη σωστή κατεύθυνση.
Χρειάζεται πολιτικές ηγεσίες άξιες των καιρών. Οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης σήμερα είναι ηγεσίες που θα μπορούσαν ίσως να διαχειρισθούν μια μικρή πόλη, ένα μικρό δημαρχείο, δεν είναι όμως πολιτικές ηγεσίες με όραμα, με θάρρος για να δώσουν μια προοπτική στους ευρωπαϊκούς λαούς.
Θα περιμένουμε λοιπόν κάτι να γίνει από την Ευρώπη. Και κάτι θα γίνει. Ίσως όχι αύριο ή μεθαύριο αλλά κάποτε θα γίνει. Και εδώ η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλλει το μέγιστο των προσπαθειών της προς αυτή την κατεύθυνση.
Θα μου πείτε ότι όλα αυτά είναι θεωρητικά. Εγώ δεν είμαι θεωρητικός, είμαι πολιτικός. Θα μου πείτε τώρα τι γίνεται, τι μπορούμε να κάνουμε.
Πρώτα απ΄ όλα, πρέπει η Ελλάδα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής, μαζί με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, να αντισταθεί στις πιέσεις για έναν παράλογο πόλεμο στη Μέση Ανατολή και στο Ιράκ.
Δεύτερον, θα πρέπει να συζητήσουμε το ζήτημα διαφορετικά. Και εδώ, έχω μια ιδέα και πρόταση. Να πάρουμε τα λόγια του Woosley, έτσι όπως τα είπε, και να γυρίσουμε το πράγμα ανάποδα. Να δεχθούμε ότι πράγματι υπάρχει ένας ανταγωνισμός, υπάρχουν εταιρείες πετρελαίου, ο καυγάς είναι για την κατοχή της παραγωγής, για τα κανάλια μεταφοράς της ενέργειας από το χώρο της παραγωγής στην κατανάλωση. Αλλά αυτό είναι ένα θέμα που αφορά όλους μας. Αφορά και αυτούς που ζουν σε αυτές τις χώρες της παραγωγής, αφορά όλους τους καταναλωτές, την Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία, την Κίνα και αφορά και τις ΗΠΑ. Και θα πρέπει, εφόσον μιλάμε για πλουτοπαραγωγικές πηγές που ανήκουν στον κόσμο και θα εξαντληθούν σε λίγα χρόνια, να αποφασίσουμε μαζί, όλοι, πόση θα είναι η παραγωγή, ποιες θα είναι οι τιμές της ενέργειας και ποιος θα έχει πρόσβαση σε αυτές τις πηγές ενέργειας και με ποιους όρους, και μέσα από ποιους διεθνείς κανόνες θα λύνονται τυχόν διαφορές. Αυτό νομίζω είναι ένα ακαταμάχητο επιχείρημα στο οποίο δεν μπορεί να υπάρξει άρνηση. Εάν λοιπόν η Ευρωπαϊκή Ένωση, και θα έλεγα η Ελλάδα της οποίας η Προεδρία πλησιάζει, πάρει την πρωτοβουλία και δηλώσει ότι ζητούμε επειγόντως να καλέσουμε μια διεθνή συνδιάσκεψη για την παραγωγή και διανομή του πετρελαίου για να υπάρχει δίκαιη κατανομή, όχι μόνο ανάμεσα στις χώρες, αλλά ανάμεσα σε αυτή και τις επόμενες γενιές και αυτά θα πρέπει να συμφωνηθούν διεθνώς. Αυτή η συνδιάσκεψη να ασχοληθεί με αυτό το θέμα.
Θα μου πείτε συνδιασκέψεις για να γίνουν θα πάρουν και δυο χρόνια και μέχρι τότε θα έχουν έρθει στον κόσμο τα πάνω – κάτω. Δεν συμφωνώ. Συνδιάσκεψη μπορεί να συγκληθεί επειγόντως μέσα σε ένα μήνα, με συμμετοχή αντιπροσωπευτικών χωρών των ομάδων. Θυμάμαι, χρόνια πριν, όταν στα Ηνωμένα Έθνη είχαμε αντιμετωπίσει την πετρελαϊκή κρίση, η Γαλλία τότε όμως πήρε την υπόθεση από τα χέρια όλων, και της Αμερικής και του ΟΠΕΚ, πρόεδρος ήταν ο Ζισκάρ ντ΄ Εστέν. Έκανε μια συνδιάσκεψη στο Παρίσι με τη συμμετοχή 29 χωρών απ΄ όλο τον κόσμο που αντιπροσώπευσαν όλες τις υπόλοιπες με την μέθοδο της ομάδας χωρών (constituencies). Δύο χώρες αντιπροσώπευσαν τις ομάδες χωρών παραγωγής πετρελαίου, άλλες δύο χώρες την Αφρική, μία την Ευρώπη, μία τη Σοβιετική Ένωση κλπ. Και ποιο ήταν το θέμα τότε. Ήταν ακριβώς το θέμα της διαχείρισης των πόρων του πλανήτη για το σεβασμό του περιβάλλοντος και την κοινωνική δικαιοσύνη. Είναι δυνατόν, λοιπόν, να αναληφθεί αυτή η πρωτοβουλία. Εάν, αντί να αντιδρούμε στις πιέσεις των ΗΠΑ για εισβολή στο Ιράκ, πάρουμε αυτή την πρωτοβουλία θα μπορέσουμε να συζητήσουμε τα θέματα που βάζει ο κ. Woosley, όχι μετά την κατάρρευση στο Ιράκ, αλλά πριν. Μετά την κατάρρευση τα λάφυρα θα έχουν παρθεί. Νομίζω ότι θα είναι μια διπλωματική πρωτοβουλία, στην οποία δύσκολα θα μπορεί κανείς να αντισταθεί, αρκεί να βρεθεί η πολιτική ηγεσία να το προχωρήσει και πραγματοποιήσει. Εγώ νομίζω ότι οι ώμοι των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι τόσο ισχυροί για να σηκώσουν τέτοιο βάρος. Όλοι μαζί, όμως, συλλογικά, στο πλαίσιο του Συμβουλίου της ΕΕ είναι σε θέση να πάρουν τέτοια πρωτοβουλία. Είμαι βέβαιος ότι θα έχουν στήριξη και από άλλες χώρες.
Αυτή είναι η πρότασή μου. Θα ήθελα την πρόταση αυτή να την ακούσει και το Υπουργείο Εξωτερικών μια και συζητούμε σε αυτήν την αίθουσά του. Γιατί να μην πάρουμε μια τέτοια πρωτοβουλία, γιατί να μην βγάλουμε στη επιφάνεια αυτά που λένε οι ίδιοι οι Αμερικάνοι. Αυτοί μας λένε «ρίχτε το Σαντάμ Χουσεϊν για να ξαναμοιράσουμε την τράπουλα της ενέργειας». Να τους πούμε εμείς «έλα να δούμε πώς μοιράζεται η τράπουλα πρώτα και μετά βλέπουμε τι άλλο κάνουμε.»
