Ερώτηση: Να καλημερίσουμε τον κ. Γεράσιμο Αρσένη, πρώην υπουργό των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, ιστορικό στέλεχος θα έλεγα εγώ του ΠΑΣΟΚ, δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Καλή σας ημέρα.
Αρσένης: Καλημέρα σας.
Ερώτηση: Να αρχίσουμε τη συζήτησή μας από την παιδεία. Έχετε διατελέσει και υπουργός παιδείας. Υπήρξαν διαφωνίες και επί των ημερών σας και πριν από εσάς, υπάρχουν διαφωνίες και σήμερα. Τι δεν γίνεται σωστά;
Αρσένης: Αυτό που μέχρι στιγμής δεν έχουμε καταφέρει είναι να γίνει ένας υπεύθυνος διάλογος και σε επίπεδο κομμάτων αλλά και σε επίπεδο εμπλεκομένων φορέων. Η παιδεία έχει αυτό το χαρακτηριστικό, κάθε μέλος της κοινωνίας μας εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα, ο μαθητής, ο φοιτητής, οι γονείς του, οι εκπαιδευτικοί, αλλά υπάρχουν και πολλά ιδιωτικά συμφέρονται γιατί είναι πολλά τα χρήματα γύρω από την παιδεία, μιλάω για φροντιστήρια κλπ.
Ερώτηση: Θυμάμαι επί Ανδρέα Παπανδρέου, τα μεταλυκειακά φροντιστήρια, τελικά αυτά δεν απέδωσαν ότι αναμενόταν εκείνη την περίοδο;
Αρσένης: Όπως και η Ενισχυτική Διδασκαλία που καθιέρωσα εγώ όπου παρέχεται βοήθεια στα παιδιά μετά τις ώρες του Λυκείου με διαφορετικούς εκπαιδευτικούς, έτσι ώστε τα παιδιά να μην χρειάζεται να πηγαίνουν στα φροντιστήρια εάν έχουν μαθησιακά κενά. Αυτό λοιπόν που χρειάζεται, και θέλω να συνεχίσω τη σκέψη αυτή, είναι να γίνει ένας διακομματικός διάλογος. Εγώ πιστεύω – και αυτή είναι η εμπειρία όλων αυτών των ετών – ότι εάν δεν υπάρχει μια ευρύτερη συναίνεση, εάν δεν περάσουν αυτές οι μεταρρυθμίσεις με έναν νόμο ισχύος που δεν θα μπορεί να αλλάζει από υπουργό σε υπουργό ή από κυβέρνηση σε κυβέρνηση, και θα έχουμε σταθερή πλεύση αλλαγών για μια τετραετία, και εάν όλο αυτό το έργο δεν τεθεί κάτω από την εποπτεία μιας ανεξάρτητης Αρχής υπό το Κοινοβούλιο, δεν θα έχουμε σταθερή πλεύση στις αλλαγές. Αυτές οι αλλαγές όμως, αυτός ο διάλογος, για να γίνει χρειάζεται και ένα κατάλληλο πολιτικό κλίμα. Αυτό το οποίο γίνεται σήμερα δεν θα αποφέρει αποτελέσματα κατά τη γνώμη μου γιατί γίνεται στο τέλος του πολιτικού κύκλου μιας κυβέρνησης. Ο διάλογος πρέπει να ανοίξει αμέσως μετά τις εκλογές για να υπάρχει και ένας ορίζοντας τετραετίας για να γίνουν οι αναγκαίες διαβουλεύσεις και να φθάσουμε σε συμφωνίες και να περάσει ένας νόμος ευρύτερης στήριξης. Πιστεύω ότι είχαμε την ευκαιρία να το κάνουμε αυτό το 2004 όταν η νέα τότε κυβέρνηση του κ. Καραμανλή είχε θέσει την Παιδεία ως προτεραιότητα και ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κ. Παπανδρέου είπε ότι είναι διατεθειμένος για τα θέματα της παιδείας να συνεργασθεί και «να βάλει πλάτες». Αυτό δυστυχώς δεν έγινε τότε. Τώρα είναι αργά. Άλλα ας ελπίσουμε ότι ο σημερινός διάλογος, που αν και εν πολλοίς προσχηματικός, θα δώσει κάποιες ιδέες και βάσεις για να αναλάβει πρωτοβουλίες η επόμενη κυβέρνηση για έναν διακομματικό διάλογο που θα καταλήξει σε έναν νόμο – και επιμένω σε αυτό – που δεν θα μπορεί να αλλάξει με απλή πλειοψηφία, θα είναι νόμος ενισχυμένης στήριξης για να μπορέσουν οι αλλαγές αυτές να έχουν μια σταθερότητα.
Ερώτηση: Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει και στη δημόσια υγεία. Φταίει η διαχείριση, φταίει η μη συνεννόηση των κομμάτων, ότι δεν υπάρχει το κονδύλι από το υπουργείο οικονομίας;;
Αρσένης: Φταίνε λίγο-πολύ όλα αυτά που αναφέρατε. Πρώτα απ΄ όλα χρειάζεται μια συμφωνία αναμεταξύ μας ότι ένα αναγκαίο κομμάτι του κοινωνικού κράτους είναι η δημόσια υγεία υψηλής ποιότητας, να αποφασίσουμε και τους θεσμούς μέσα από τους οποίους θα υλοποιηθεί ο στόχος αυτός. Αυτό που δεν έχουμε είναι ένα Παρατηρητήριο Αξιολόγησης. Σ΄ αυτό τον τόπο φτιάχνουμε κάποιους θεσμούς, όπως πολύ καλός θεσμός ήταν και το ΕΣΥΠ, αλλά δεν έχουμε αξιολόγηση στην πορεία της εφαρμογής τους, να δούμε τι δεν πάει σωστά, είναι θέμα χρηματοδότησης, κακοδιοίκησης, συντεχνιών, ή άλλο; Αυτό δεν υπάρχει. Επίσης, πρέπει να καταλάβουμε ότι όταν στη δημοκρατία μας έχουμε οργανωμένες και δυναμικές μειοψηφίες, ουσιαστικά η ατζέντα καθορίζεται από αυτές τις μειοψηφίες. Τι έχουμε σήμερα; Έχουμε ουσιαστικά ένα δικομματικό σύστημα και επειδή τα δύο μεγάλα κόμματα είναι πολυσυλλεκτικά, όταν μια κυβέρνηση, που στηρίζεται από ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα, θέλει να κάνει μια τομή και όταν μια οργανωμένη ομάδα απειλεί με αποχώρηση από αυτό το κόμμα – γιατί η εσωτερική συνοχή των κομμάτων είναι χαλαρή – τότε, υπάρχει το λεγόμενο πολιτικό κόστος και η κυβέρνηση είτε αδυνατεί να προχωρήσει σε μια τομή ή ανατρέπει ένα έργο που ήδη έχει αρχίσει. Το έχουμε δει αυτό στο παρελθόν πολλές φορές. Για να αφαιρέσουμε αυτή τη δυνατότητα από μια μειοψηφία που ουσιαστικά καταργεί την αρχή της πλειοψηφίας, θα πρέπει να γίνει συνεργασία κομμάτων έτσι ώστε να μην υπάρχει αυτός ο ζωτικός χώρος σε μειοψηφίες να παίζουν από εδώ κι από εκεί και να έχουμε για βασικές τομές όπως είναι η παιδεία και η υγεία, μια διακομματική συνεννόηση σε συγκεκριμένες βασικές αρχές και να έχουμε και Αρχές αξιολόγησης που θα λειτουργούν κάτω από την εποπτεία της Βουλής.
Ερώτηση: Επειδή είπατε και για διακομματικό διάλογο για τα θέματα της παιδείας και της υγείας, έχουμε και την οικονομική κρίση της οποίας δεν ξέρουμε ούτε την ένταση ούτε τη διάρκεια, τελικά αυτό που κάποιοι προτείνουν για συνεργασία ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, τελικά μπορεί μέσα από αυτή τη συνεργασία όπως πολλά στελέχη υποστηρίζουν, να μπορέσουν να περιθωριοποιήσουν αυτές τις μειοψηφίες;
Αρσένης: Στην περίπτωση αυτή το πρόβλημα είναι διαφορετικό και δεν είμαι βέβαιος ότι μπορεί να υπάρξει συνεργασία. Οι διαφορές στην αντιμετώπιση της κρίσης είναι διαφορές πολιτικές και ιδεολογικές και δεν είναι θέμα συντεχνιών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχει η πρόταση μιας νεοφιλελεύθερης προσέγγισης στο θέμα, με ελάχιστη ανάμειξη του Δημοσίου στην εξυγίανση της οικονομίας και υπερβολικής, κατά τη γνώμη μου, εμπιστοσύνης στην ικανότητα της αγοράς να αυτορυθμίζεται και από την άλλη μεριά, υπάρχει η άποψη ότι η κρίση αυτή είναι βαθιά, έχει ουσιαστικά αποδομήσει βασικούς θεσμούς και χρειάζεται ένα κράτος – επιτελείο που θα πάρει την πρωτοβουλία για δημόσιες επενδύσεις και άλλα έργα για να μας βγάλει από την κρίση. Οι διαφορές αυτές είναι πολιτικές, είναι ιδεολογικές. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να τεθεί πιστεύω στο εκλογικό σώμα η πρόταση εάν θα πάμε από εδώ ή από εκεί. Εάν τώρα υπάρχει σύγκλιση απόψεων ότι σε αυτήν την κρίση θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα θέματα με μέτρα όπου η κοινωνική και πολιτική συναίνεση είναι μεγάλη, τόσο το καλύτερο. Εγώ όμως πιστεύω ότι υπάρχουν διαφορές και αυτές θα πρέπει να τεθούν υπόψη του εκλογικού σώματος και να αποφασίσει ο κόσμος ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε.
Ερώτηση: Άρα, μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, ή με τη ΝΔ ή με τον Συνασπισμό;
Αρσένης: Εγώ θα έλεγε να μην συζητήσουμε πρώτα τη σύγκλιση, να συζητήσουμε πρώτα τα θέματα και εάν από εκεί προκύψει μια σύγκλιση, αυτή θα προκύψει. Δείτε τι έγινε στις ΗΠΑ. Με το σχέδιο αναθέρμανσης της οικονομίας του Ομπάμα, πολλοί δημοκρατικοί δεν ψήφισαν το σχέδιο ενώ το ψήφισαν μερικοί ρεπουμπλικάνοι. Αυτό που έχει σημασία είναι να συζητήσουμε τα θέματα και μετά να δούμε τι θα προκύψει.
Ερώτηση: Εκλογές πρέπει να γίνουν, είναι διέξοδος;
Αρσένης: Πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν. Κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, το δημόσιο δεν λειτουργεί, τα πράγματα έχουν καταρρεύσει, υπάρχει προεκλογικό κλίμα και δεν μπορείς να υλοποιήσεις μέτρα με προοπτική σταθερότητας μέσα σε αυτό το κλίμα. Εφ΄ όσον υπάρχει λοιπόν αυτό το κλίμα, πρέπει να λυθεί αυτή η αβεβαιότητα, να τεθεί το ερώτημα στο εκλογικό σώμα, πως θέλει να κυβερνηθεί, ποια θέλει να είναι η κυβέρνηση που θα αναλάβει την ευθύνη να μας βγάλει από την κρίση και να προχωρήσουμε. Το να τραβήξουμε αυτή την αβεβαιότητα, την ασάφεια μέσα σε κλίμα κατάρρευσης του δημόσιου τομέα νομίζω ότι είναι κακό για τον τόπο.
Ερώτηση: Σας ευχαριστούμε πολύ.
Αρσένης: Εγώ σας ευχαριστώ.
